Sürdürülebilir Kalkınma Kapsamında Dijitalleşme ve Çevre Ekonomisi İlişkisinin Analizi

Year 2024, Volume: 14 Issue: 2, 14 - 29, 31.12.2024

Sibel Örk Özel , Dilek Veysikarani

Abstract

Küresel çevresel sorunlar ve sürdürülebilir kalkınma hedefleri günümüzde gittikçe daha fazla önem kazanırken, ülkelerin bu doğrultuda stratejiler geliştirmesi ve uygulaması gerekmektedir. Bu çalışmada, sürdürülebilir kalkınma perspektifinden çevre ekonomisini etkileyen faktörlerin analiz edilmesi amaçlanmıştır. Bu amaçla dijitalleşmeyi temsil eden çeşitli faktörlerin çevre ekonomisinde önemli bir değişken olan karbon emisyonları üzerindeki etkileri lojistik regresyon analizi ile incelenmiştir. Çalışmada 131 ülkenin Karbondioksit Emisyonu, Elektriğe Erişim Oranı, Düzeltilmiş Tasarruflar: Enerji Tükenmesi, GSYİH, İnternet Kullanımı ve Yenilenebilir Enerji Tüketimi değişkenlerine ait 2020 yılı verileri kullanılmıştır. Bu doğrultuda ele alınan değişkenlerin karbon emisyonları üzerine etkisini belirlemek maksadı ile yapılan lojistik regresyon analizinde, GSYİH'nın ve yenilenebilir enerji tüketiminin karbon emisyonlarını azaltıcı etkileri bulunurken, düzeltilmiş tasarruflar: enerji tükenmesinin karbon emisyonlarını artırdığı saptanmıştır. Diğer yandan, elektriğe erişim ve internet kullanımının karbon emisyonları üzerinde anlamlı bir etkisi bulunmamıştır. Modelin doğruluk oranı %79 olarak elde edilmiş ve 131 ülkenin yaklaşık 104’ünün karbon emisyonları doğru olarak öngörülmüştür. Bu bulgular, ekonomik büyüme ve yenilenebilir enerji yatırımlarının çevresel sürdürülebilirliği destekleyebileceğini ortaya koymaktadır.

Keywords

Sürdürülebilir Kalkınma, Karbon Emisyonları, Lojistik Regresyon Analizi

Analysis of the Relationship between Digitalization and Environmental Economics within the Scope of Sustainable Development

Abstract

As global environmental issues and sustainable development goals are becoming increasingly important, it is essential for countries to develop and implement strategies in this direction. This study aims to analyze the factors affecting environmental economics from a sustainable development perspective. For this purpose, the impacts of various factors representing digitalization on carbon emissions, a significant variable in environmental economics, were examined using logistic regression analysis. The study used 2020 data from 131 countries, including variables such as Carbon Dioxide Emissions, Access to Electricity, Adjusted Savings: Energy Depletion, GDP, Internet Usage, and Renewable Energy Consumption. In the logistic regression analysis conducted to determine the effects of these variables on carbon emissions, GDP and renewable energy consumption were found to have a reducing effect on carbon emissions, while adjusted savings: energy depletion was found to increase emissions. On the other hand, access to electricity and internet usage did not have a significant effect on carbon emissions. The model achieved an accuracy rate of 79%, correctly predicting carbon emissions for approximately 104 of the 131 countries. These findings suggest that economic growth and investments in renewable energy can support environmental sustainability.

Keywords

Sustainable Development, Carbon Emissions, Logistic Regression Analysis

References

• Akyol, H., Akar, T., Akar, G. (2023). Dijitalleşme ve Ekonomik Büyüme: AB Ülkelerinden Yeni Kanıtlar. Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 26(49), 99-114.
• Al, İ. (2019). Sürdürülebilir Kalkınma ve Yeşil Ekonomi: Türkiye için Bir Endeks Önerisi. Hitit Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 12(1), 112-124.
• Alpar, R. (2011). Uygulamalı Çok Değişkenli İstatistiksel Yöntemler. 3. Baskı, Ankara: Detay Yayıncılık.
• Asongu, S. A., Odhiambo, N. M. (2021). Inequality, Finance and Renewable Energy Consumption in Sub-Saharan Africa. Renewable Energy, 165, 678-688.
• Atatanır, H. (2022). Dijitalleşme: İş yaşamında ve Sosyal Güvenlikte. Nevşehir Hacı Bektaş Veli Üniversitesi SBE Dergisi, 12(Dijitalleşme Özel Sayısı), 77-92.
• Birleşmiş Milletler Türkiye (2024). Sürdürülebilir Kalkınma Amaçları, https://turkiye.un.org/tr/sdgs, Erişim Tarihi: 19.07.2024.
• Bucak, Ç. (2021). AB15 ülkelerinde ve Türkiye’de Ekonomik Karmaşıklık Endeksi, İnsani Gelişme Endeksi ve Karbon Emisyonu: Panel Veri Analizi. Ege Stratejik Araştırmalar Dergisi, 12(1), 71-88.
• Büyüköztürk, Ş. (2018). Sosyal Bilimler İçin Veri Analizi El Kitabı, 24. Baskı, Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık.
• Cox, D. R., Snell, E. J. (1989). The Analysis of Binary Data. Chapman and Hall/CRC.
• Çayırağası, F., Sakıcı, Ş. (2021). Avrupa Yeşil Mutabakatı (Green Deal) ve Birleşmiş Milletler Sürdürülebilir Kalkınma Hedefleri Perspektifinde Sürdürülebilir Dijital Pazarlama Stratejileri. Gaziantep University Journal of Social Sciences, 20(4), 1916-1937.
• Çokluk, Ö. (2010). Lojistik Regresyon Analizi: Kavram ve Uygulama. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 10(3), 1357-1407.
• Dean, C. B. (1992). Testing for Overdispersion in Poisson and Binomial Regression Models. Journal of American Statistical Association, 87(418), 451-457.
• Demirkıran, S., Beyoğlu, A., Terzioğlu, M. K., Yaşar, A. (2022). Sürdürülebilir Kalkınma Odaklı Dijitalleşme Belirleyicilerinin Verimlilik Üzerindeki Etkilerinin Yapay Sinir Ağları ile Sınıflandırılması. Verimlilik Dergisi, Dijitale Dönüşüm ve Verimlilik Özel Sayısı, 30-47.
• Dietz, T., Rosa, E. A. (1997). Effects of Population and Affluence on Atmospheric Carbon Dioxide Emissions. Proceedings of the National Academy of Sciences, 94(1), 175-179.
• Driscoll, J. C., Kraay, A. C. (1998). Consistent Covariance Matrix Estimation with Spatially Dependent Panel Data. Review of Economics and Statistics, 80(4), 549-560.
• Erkılıç, C. E., Aksoy, A. (2020). Hastanelerde Finansal Başarısızlık Tahmini: Lojistik Regresyon Modeli ile Kamu Hastaneleri Üzerine Bir Uygulama. İşletme Araştırmaları Dergisi, 12(2), 1415-1433.
• Evcim, N., Güneş, S., Karaalp-orhan, H. S. (2020). Türkiye’de Hanehalkı Göreli Yoksulluğunu Etkileyen Faktörler: Lojistik Regresyon Analizi. Sosyoekonomi, 28(43), 11-32.
• Hosmer, D. W., Lemeshow, S. (2000). Applied Logistic Regression. Wiley.
• Hussain, J., Khan, A., Zhou, K. (2020). The Impact of Natural Resource Depletion on Energy Use and CO2 Emission in Belt & Road Initiative Countries: A Cross-Country Analysis. Energy, 199, 117409.
• Jovanović, M., Dlačić, J., Okanović, M. (2018). Digitalization and Society’s Sustainable Development–Measures and Implications. Zbornik radova Ekonomskog fakulteta u Rijeci: časopis za ekonomsku teoriju i praksu, 36(2), 905-928.
• Konu, A. (2020). Sürdürülebilir Kalkınma ve Dijital Ekonomi İlişkisi: AB Ülkeleri İçin Bir Araştırma. Akademik İncelemeler Dergisi, 15(2), 655-678.
• Kuvvetli Yavaş, H. (2024). Sürdürülebilir Kalkınma ve Dijitalleşmeyle Birlikte Ortaya Çıkan Meydan Okumalar. AJIT-e: Academic Journal of Information Technology, 15(2), 138-173.
• Lee, C. C., He, Z. W., Yuan, Z. (2023). A Pathway to Sustainable Development: Digitization and Green Productivity. Energy Economics, 124, 106772.
• Marangoz, M., Önce, A. G., Aydın, A. E. (2015). Çevre Ekonomisi ve Sürdürülebilir Kalkınma Açısından E-Atık Yönetiminin Önemi. International Conference on Eurasian Economies, 654-662.
• Menard, S. (2002). Applied Logistic Regression Analysis. Sage Publications.
• Mete, E. (2020). Sürdürülebilir Kalkınma Kapsamında Yeşil Lojistik: Avrupa Birliği ve Türkiye Örneği. Karadeniz Sosyal Bilimler Dergisi, 12(23), 383-396.
• Miçooğulları, S. A. (2022). Yüksek Kurumsal Kalite ve Düşük Karbon Emisyonu ile Yüksek Büyüme Mümkün Mü?. İzmir İktisat Dergisi, 37(4), 849-869.
• Mok, T.Y., Gan, C., Sanyal, A. (2007). The Determinants of Urban Household Poverty in Malaysia. Journal of Social Sciences, 3(4), 190-196.
• Mondejar, M. E., Avtar, R., Diaz, H. L. B., Dubey, R. K., Esteban, J., Gómez-Morales, A., Garcia-Segura, S. (2021). Digitalization to Achieve Sustainable Development Goals: Steps Towards a Smart Green Planet. Science of The Total Environment, 794, 148539.
• Mutlu, A. (2007). Sürdürülebilir Kalkınma ve Çevre Muhasebesi (II). Muhasebe ve Finansman Dergisi, (34), 162-173.
• Nagelkerke, N. J. D. (1991). A Note on a General Definition of the Coefficient of Determination. Biometrika, 78(3), 691-692.
• Omer, A. M. (2008). Energy, Environment and Sustainable Development. Renewable and sustainable energy reviews, 12(9), 2265-2300.
• Ozmehmet, E. (2008). Dünyada ve Türkiye Sürdürülebilir Kalkınma Yaklaşımları. Yaşar Üniversitesi E-Dergisi, 3(12), 1853-1876.
• Özaslan, A. (2023). Sürdürülebilir Kalkınma Yolunda Yeşil Büyüme Stratejilerinin Kentlere Yansıması. Sağlık ve Sosyal Refah Araştırmaları Dergisi, 5(1), 98-113.
• Panayotou, T. (1997). Demystifying the Environmental Kuznets Curve: Turning A Black Box Into a Policy Tool. Environment and Development Economics, 2(4), 465-484.
• Peduzzi, P., Concato, J., Kemper, E., Holford, T. R., Feinstein, A. R. (1996). A Simulation Study of The Number of Events Per Variable in Logistic Regression Analysis. Journal of Clinical Epidemiology, 49(12), 1373-1379.
• Polasky, S., Kling, C. L., Levin, S. A., Carpenter, S. R., Daily, G. C., Ehrlich, P. R., Heal, G. M., Lubchenco, J. (2019). Role of Economics in Analyzing The Environment and Sustainable Development. Proceedings of the National Academy of Sciences, 116(12), 5233-5238.
• Sazanova, S. L. (2021). Socio-economic Ecosystems, Sustainable Economic Development and Digitalization of The Economy. In Socio-economic Systems: Paradigms for the Future (pp. 799-808). Cham: Springer International Publishing.
• Stern, D. I. (2004). The Rise and Fall of The Environmental Kuznets Curve. World Development, 32(8), 1419-1439.
• Şenel, S., Alatlı, B. (2014). Lojistik Regresyon Analizinin Kullanıldığı Makaleler Üzerine Bir İnceleme. Journal of Measurement and Evaluation in Education and Psychology, 5(1), 35-52.
• Tabachnick, B. G., Fidell, L. S. (2020). Using Multivariate Statistics. New York, USA: Harper Collins College Publishers.
• Tabakan, G., Avcı, O. (2021). Vergiye Gönüllü Uyumu Etkileyen Faktörlerin Lojistik Regresyon Analizi ile Belirlenmesi. Sosyoekonomi, 29(48), 541-561. https://doi.org/10.17233/sosyoekonomi.2021.02.25
• Tıraş, H. H. (2012). Sürdürülebilir Kalkınma ve Çevre: Teorik Bir İnceleme. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 2(2), 57-73.
• Toprak, D. (2006). Sürdürülebilir Kalkınma Çevresinde Çevre Politikaları ve Mali Araçlar. Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 2(4), 146-169.
• Yalçın, A. Z. (2010). Sürdürülebilir Kalkınma için Düşük Karbon Ekonomisinin Önemi ve Türkiye için Bir Değerlendirme. Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 13(24), 186-203.
• Yeni, O. (2014). Sürdürülebilirlik ve Sürdürülebilir Kalkınma: Bir Yazın Taraması. Gazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 16(3), 181-208.
• Yerdelen Kaygın, C., Tazegül, A., Yazarkan H. (2016). İşletmelerin Finansal Başarılı ve Başarısız Olma Durumlarının Veri Madenciliği ve Lojistik Regresyon Analizi ile Tahmin Edilebilirliği. Ege Akademik Bakış, 16(1), 147-159.
• Yeşilyaprak, M. (2023). Yeşil Lojistiğin E-İhracattaki Yeri ve Önemi. Beykoz Akademi Dergisi, 11(1), 248-265.
• Yılmaz, V. (2018). Sürdürülebilir Kalkınma ve Yeşil Büyüme Arasındaki İlişki. Journal of International Management Educational and Economics Perspectives, 6(2), 79-89.