Özel Engelli Bakım Merkezinde Çalışan Meslek Elemanlarının İş Performansı ile Tükenmişlik Düzeyleri Arasındaki İlişkinin İncelenmesi

Year 2022, Volume: 2 Issue: 2, 145 - 157, 30.09.2022

Dürdane Çetin , Rıza Gökler

Abstract

Bu araştırmanın amacı özel engelli bakım merkezlerinde çalışan meslek elemanlarının iş performansları ile tükenmişlik düzeyleri arasındaki ilişkiyi açığa çıkartmaktır. Bu doğrultuda, hazırlanan görüşme formu, İş Performansı Ölçeği ve Maslach Tükenmişlik Ölçeği, Türkiye’de özel engelli bakım merkezlerinde görev yapan 204 meslek elemanına uygulanmıştır. Araştırmanın örneklemi seçkisiz olmayan örnekleme modellerinden amaçsal örneklem tekniği kullanılarak belirlemiştir. Analizler sonucunda araştırmaya katılan meslek elemanlarının iş performansı düzeylerinin yükselme eğiliminde olduğu ancak buna karşılık tükenmişlik düzeylerinin tersi olarak yükselme eğiliminde olduğu görülmüştür. Özel engelli bakım merkezinde çalışan meslek elemanlarının iş performansı ile tükenmişlik düzeyi ortalamaları arasında anlamlı ilişkiye dair korelasyon analizi yapılmıştır. Analiz sonuçları incelendiğinde; İş Performansı ölçüm verileri ile Tükenmişlik Düzeyi ölçüm verileri arasında negatif yönlü ve anlamlı bir ilişkinin olduğu sonucuna ulaşılmıştır.

Keywords

Engelli Bakım Merkezi, Meslek Elemanı, İş Performansı, Tükenmişlik

An Investigation of the Relationship Between the Work Performance and Their Burnout Levels of the Professional Staff Working at the Private Disabled Care Center

Abstract

The aim of this research is to reveal the relationship between the job performance of the professionals working in the private disabled care centers and their burnout levels. In this direction, the prepared interview form, Job Performance Scale and Maslach Burnout Scale were applied to 204 professional staff working in private disabled care centers in Turkey. The sample of the study was determined by using the purposeful sampling technique, which is one of the non-random sampling models. As a result of the analyzes, it was seen that the job performance levels of the professionals participating in the research tended to increase, but on the contrary, the burnout levels tended to increase in the opposite direction. A correlation analysis was conducted regarding the significant relationship between the job performance of the professionals working in the private disabled care center and the average burnout level. When the analysis results are examined; It has been concluded that there is a negative and significant relationship between the Job Performance measurement data and the Burnout Level measurement data.

Keywords

Disabled Care Center, Professional Staff, Job Performance, Burnout.

References

• Akalın, Z. D. (2019). Pilotlar Üzerindeki Stres Faktörleri ve İş Performansı Arasındaki İlişkiler. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Beykent Üniversitesi, İşletme Ana Bilim Dalı, İstanbul.
• Alpöz, O. (2021). Çalışanların Duygusal Zekâsının İş Performansına Etkisi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Üsküdar Üniversitesi, Sağlık Yönetimi Ana Bilim Dalı, İstanbul.
• Altuntaş, B. ve Topcuoğlu, R. A. (2016). Engelli Bakımı: Sosyal Bakım ve Kadın Emeği. Ankara: Nika Yayınevi.
• Ay, P. (2020). Banka Çalışanlarının İşe Gömülmüşlükleri ve Tükenmişlikleri Arasındaki İlişki: Karaman İlinde Bir Araştırma. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Karamanoğlu Mehmetbey Üniversitesi, Kamu Yönetimi Ana Bilim Dalı, Karaman.
• Baygın, H. E. (2021). Psikolojik Sermayenin Tükenmişlik Üzerindeki Etkisinde Öz-Şefkatin Aracılık Rolü. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Tokat Gaziosmanpaşa Üniversitesi, İşletme Ana Bilim Dalı, Tokat.
• Berghs, M., Atkin, K., Graham, H., Hatton, C., & Thomas, C. (2016). Implications for Public Health Research of Models and Theories of Disability: A Scoping Study and Evidence Synthesis. Public Health Research, 4(8), 1-166. https://doi.org/10.3310/phr04080
• BMET (2007). Bakıma Muhtaç Engellilerin Tespiti ve Bakım Hizmeti Esaslarının Belirlenmesine İlişkin Yönetmelik. (30.07.2006), T.C Resmi Gazete, (Sayı: 26244). Erişim Adresi: https://www.aile.gov.tr/eyhgm/mevzuat/ulusal-mevzuat/yonetmelikler/bakima-muhtac-engellilerin-tespiti-ve-bakim-hizmeti-esaslarinin-belirlenmesine-iliskin-yonetmelik/
• Cordes, C. L., Dougherty, T. W., & Blum, M. (1997). Patterns of Burnout Among Managers and Professionals: A Comparison of Models. Journal of Organizational Behavior, 18(6), 685–701.
• Çoban, R. (2013). Sağlık Çalışanlarında Stresin İş Performansına Etkisi Arif Cerit Buldan Devlet Hastanesi Örneği. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Ankara Yıldırım Beyazıt Üniversitesi / Sağlık Bilimleri Enstitüsü / Sosyal Hizmet Politikaları ve Uygulamaları Bilim Dalı.
• Çoban, R. (2018). Kurumsal Bakım Hizmeti Veren Kuruluşlarda Çalışan Personelin Mesleki Doyum ve Tükenmişlik Düzeyi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Beykent Üniversitesi / Sosyal Bilimleri Enstitüsü / İşletme Yönetimi Anabilim Dalı.
• Dalkılıç, O. S. (2014). Çalışma Hayatında Tükenmişlik Sendromu. Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık.
• Değener, T. (2017). A New Human Rights Model of Disability. Valentina Della Fina, Rachele Cera, Giuseppe Palmisano (Ed.), The United Nations Convention on the Rights of Persons with Disabilities: A Commentary, içinde (ss. 41-59). Switzerland: Springer.
• Duygun, T. (2001). Zihinsel Engelli ve Sağlıklı Çocuk Annelerinde Stres Belirtileri Stresle Başa Çıkma Tarzları ve Algılanan Sosyal Desteğin Tükenmişlik Düzeyine Olan Etkisi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• EBYÖM (2016). Engelli Bireylere Yönelik Özel Engelli Bakım Merkezleri Yönetmeliği. (04.11.2016), T.C. Resmi Gazete, (Sayı:29878). Erişim Adresi: https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2016/11/20161104-2.htm
• EHİS, (2006). Birleşmiş Milletler Engelli Haklarına İlişkin Sözleşmesi. Erişim Adresi:https://insanhaklarimerkezi.bilgi.edu.tr/tr/content/132-engellilerin-haklarnailiskin sozlesme/
• EHK (2005). 5378 Sayılı Engelliler Hakkında Kanun. (01.07.2005), T.C. Resmi Gazete, (Sayı:25868). Erişim Adresi: https://www.mevzuat.gov.tr/MevzuatMetin/ 1.5.5378-20130425.pdf
• Elibol, F. (2017). Özel Engelli Bakım Merkezi Çalışanlarının Tükenmişlik Düzeylerinin Ölçülmesi: Tokat İli Örneği. Örgütsel Davranış Araştırmaları Dergisi, 2(1), 48-69
• Erdoğan, P. (2021). İş Tatmini ile Tükenmişlik İlişkisi: Bir Meta-analiz Çalışması, BMIJ, 9(2), 405-425
• Ergün, G., (2008). Sağlık İşletmelerinde Örgütsel Stresin İşgücü Performansıyla Etkileşiminin İncelenmesi, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Dokuz Eylül Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü. İşletme Ana Bilim Dalı, Hastane ve Sağlık Kurumları Yönetimi, İzmir.
• Erol, E., & Yazıcıoğlu, İ. (2019). Tükenmişlik Düzeyinin İş Performansına Etkisinde Rekreatif Aktivitelerin Aracılık Rolü: Yiyecek İçecek İşletmelerinde Bir Araştırma, Turizm Akademik Dergisi, 6 (2), 139-152.
• EYHGM (2022). Engelli Ve Yaşlı Hizmetleri Genel Müdürlüğü Kurum Verileri. Erişim Adresi: https://www.aile.gov.tr/eyhgm/kuruluslar/engelli/ Gemici, S. (2020). İş Hayatındaki Örgütsel Adalet ve İş Performansı Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Zonguldak Bülent Ecevit Üniversitesi, İşletme Ana Bilim Dalı, Zonguldak.
• Ghosh, N. (2012). Disabled Definitions, Impaired Policies: Reflections on Limits of Dominant Concepts of Disability. Institute of Devolopment Studies Kolkata. https://idsk.edu.in/wp-content/uploads/2015/07/OP-34.pdf
• Griffin, M. A., Neal, A., & Parker, S. K. (2007). A new model of work role performance: Positive behavior in uncertain and interdependent contexts. Academy of Management Journal , 50 (2), 327- 347.
• Karakaş, A. & Bilen, A. (2014). Muhasebe Meslek Mensuplarının Tükenmişlik Düzeylerinin İşgören Performansına Etkisi, Bingöl Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 4(8), 139-154.
• Kim, H., Ji, J., & Kao, D. (2011). Burnout and physical health among social workers: A three-year longitudinal study. Social Work, 56(3), 258-268. doi:10.1093/sw/56.3.258
• Kozak, A., Kersten, M., Schillmöller, Z., ve Nienhaus, A. (2013). Psychosocial work-related predictors and consequences of personal burnout among staff working with people with intellectual disabilities. Research in developmental disabilities, 34(1), 102-115.
• Kurt, E. (2013). Algılanan Sosyal Destek ve İş Performansı İlişkisinde İşe Bağlılığın Aracı Etkisi: Turizm İşletmelerinde bir Araştırma, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü İşletme Anabilim Dalı, Ankara
• Mackelprang, R. W., & Salsgiver, R. O. (1996). People with Disabilities and Social Work: Historical and Contemporary Issues. Social Work, 41(1), 7-14.
• Manuoğlu, H. (2021). Duygusal Zeka ile Tükenmişlik İlişkileri Bakımından İstanbul'da Hizmet Sektöründe Çalışanların İş Tatminlerine Etkileri Üzerine Bir Araştırma. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Altınbaş Üniversitesi, İşletme Ana Bilim Dalı, İstanbul.
• Maslach, Chiristina ve Leitter P. M.(1997). The Truth About Burnout, Jossey-Bass, San Francisco, CA.
• Maslach, Chiristina ve Philip G. Zimbardo (1982). Burnout: the Cost of Caring, Prentice-Hall, Inc., Englewood Cliffs, New Jersey.
• Niemann, S. (2005). Persons with Disabilities. İçinde M. T. Burke, J. C. Chauvin, & J. G. Miranti (Ed.), Religious and Spiritual Issues in Counseling: Applications Across Diverse Populations (ss. 105-134). Brunner Routledge.
• Ökmen, V. (2021). Kamu Çalışanlarında Tükenmişlik ve İş Performansı İlişkisinde Denetim Odağının Rolü. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Bilecik Şeyh Edebali Üniversitesi, İşletme Ana Bilim Dalı, Bilecik.
• Örmen, U. (1993). Tükenmişlik Duygusu ve Yöneticiler Üzerinde bir Uygulama. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Marmara Üniversitesi, İşletme Ana Bilim Dalı, İstanbul.
• Özden, A. S. (2020). Engellilik ile İlgili Modeller. Özden, A. S. ve Tekindal, M. (Der.), Engellilik Alanında Sosyal Hizmet Kuram ve Uygulamaları (ss. 33-42), Ankara: Nobel Yayınları.
• Polatcı, S. (2014). Psikolojik Sermayenin Görev ve Bağlamsal Performans Üzerindeki Etkileri: Polis Teşkilatında bir Araştırma. Ege Akademik Bakış, 14(1), 115.
• Savaş, S. (2010). Avrupa ve Dünyada Gündüz Bakım Evleri. Akademik Geriatri, 132-136.
• Seyyar A, 2015. Engelli ve Yaşlı Bakım Hizmetlerinde Sosyal Bakım, İstanbul: Rağbet Yayınları.
• Shakespeare, T. (2011). Sakatlığa Kuramsal Yaklaşımlar. Bezmez, D., Yardımcı, S. ve Şentürk, Y. (Der.). Sakatlık Çalışmaları: Sosyal Bilimlerden Bakmak.(ss. 51-63) İstanbul: Koç Üniversitesi Yayınları.
• Tarricone, R., Tsouros, A. D., World Health Organization, & Università commerciale Luigi Bocconi (Ed.). (2008). Home care in Europe: The solid facts. World Health Organization, Europe.
• Toğa, N. (2016). Örgütsel Adalet Algısının Tükenmişlik Sendromuna Etkisi ve Bir Uygulama / Örgütsel Adalet Algısının Tükenmişlik Sendromuna Etkisi ve Bir Uygulama. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. İnönü Üniversitesi, İşletme Ana Bilim Dalı, Malatya.
• Tüfekçi, A. (2019). Hemşirelerin İş Performanslarının Tükenmişlik Düzeyleri Açısından İncelenmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Kırklareli Üniversitesi, Sağlık Kurumları Yöneticiliği Ana Bilim Dalı, Kırklareli.
• Uçar, H. (2021). Algılanan Örgütsel Desteğin İş Performansı Üzerindeki Etkisi: İş Becerikliliğinin Aracı Rolü. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Karamanoğlu Mehmetbey Üniversitesi, İşletme Ana Bilim Dalı, Karaman.
• Wright, T.A., ve Bonett, R. (1997). The contribution of burnout to work performance. Journal of Organizational Behavior, 18, 491-499.