Erol Güngör Düşüncesinde Türk Milli Kültürü ve Yeniden İnşası

Yıl 2023, Cilt: 4 Sayı: 2, 105 - 117, 15.01.2024

Zafer Yılmaz

Öz

Erol Güngör (1938-1983), yirminci yüzyılın ikinci yarısında Türk düşünce hayatını etkileyen özgün simalardan biridir. Kültür, medeniyet, dil, tarih, din, tasavvuf, eğitim gibi sosyal bilimlerin hemen her alanında derin bilgi ve tecrübe sahibi bir akademisyen, kültür insanı, bir Türk aydınıdır. Güngör, Türkiye’nin Batılılaşma sürecinde Türk milli kültürünün tahribata uğradığını düşünür ve milli kültürü yeniden inşa etmeyi bir ideal olarak görür. Farklı alan ve konulara ilişkin yazılarını bir şekilde çağdaş bir Türk milli kültürü inşa etme idealiyle ilişkilendirir. Türk milli kültürünün temel kaynaklarını analiz eder, yabancı kültürler karşısındaki durumunu değerlendirir ve çağdaş bir Türk milli kültürü inşa etmenin gerekliliğini vurgular. Nitekim Güngör, kendi milli kültürünü kuramamış bir ülkenin yabancı kültürler karşısında varlık gösteremeyeceğini, yabancı kültürlerin etkisiyle toplumun değerlerinin bozulacağını ifade eder. Güngör, milli kültüre sahip çıkma ve geliştirme konusunda aydınların önemine dikkat çeker. Aydınların, yabancı kültürler karşısında değişmeyecek güçlü bir Türk milli kültürü oluşturabileceklerini düşünür. Bu çalışmanın amacı, Güngör’ün düşüncelerinden hareketle günümüzdeki kültür konusunda yapılan tartışmalara katkı sağlamaktır. Bu amaç doğrultusunda, Güngör’ün Türk milli kültürüne ilişkin görüşleri ve yeniden inşası konusunda yapılması gerekenler literatür taraması yoluyla belirli temalar altında incelenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Erol Güngör, Kültür, Türk Milli Kültürü, Aydın.

Kaynakça

• Ayvazoğlu, Beşir (2022). Erken Kayan Yıldız Erol Güngör, Ankara, Türk Kültürüne Hizmet Vakfı Yayınları.
• Bolay, Süleyman Hayri (2007). “Erol Güngör”, Tabula Rasa Felsefe&Teoloji, Yıl 7, Sayı 19, ss. 17-44.
• Cihan, Mustafa (2014). “Erol Güngör’ün İnsani Değerlere Bakışı: Vicdan, Adalet ve Sorumluluk”, Uluslararası İnsani Değerlerin Yeniden İnşası Sempozyumu Bildiriler Kitabı, 19-21 Haziran 2014, Erzurum, ss. 657-667.
• Güngör, Erol (2005). Türkiye’de Misyoner Faaliyetleri, İstanbul, Ötüken Yayınları.
• Güngör, Erol (2019a). Kültür Değişmesi ve Milliyetçilik, İstanbul, Yer-Su Yayınları.
• Güngör, Erol (2019b). Türk Kültürü ve Milliyetçilik, İstanbul, Yer-Su Yayınları.
• Güngör, Erol (2019c). Dünden Bugünden Tarih-Kültür ve Milliyetçilik, İstanbul, Yer-Su Yayınları.
• Güngör, Erol (2020). İslâmın Bugünkü Meseleleri, İstanbul, Yer-Su Yayınları.
• Özel, Şeyma (2021). Bir Sorun Olarak Abdullah Cevdet, Ziya Gökalp ve Erol Güngör’de Batılılaşma, Ankara, Astana Yayınları.
• Şahbaz, Yunus (2023). Akıntıya Karşı Bir Aydın Erol Güngör, Ankara, Kadim Yayınları.
• Şahin, Ayfer (2018). “Türk Kültür ve Medeniyeti Bağlamında Erol Güngör’ün Milliyetçilik Anlayışı”, Cumhuriyet Dönemi Milli Düşünce Sistematiğinde Erol Güngör Sempozyumu Bildiriler Kitabı, 26-27 Nisan 2018, Kırşehir, ss.331-340.
• Vayni, Cafer (2021). Türk Düşünce Hayatında Erol Güngör, İstanbul, Yedi Veren Yayınları.
• Yıldız, Harun (1998). “Erol Güngör’ün Hayatı ve Eserleri”, Prof. Dr. Erol Güngör’ün Anısına Armağan, Selçuk Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Yayınları, Konya, 1998, ss. 15-63.