İnsan Kaynakları Yönetiminde Dijitalleşme: Otel İşletmeleri Üzerine Kavramsal Bir İnceleme

Year 2024, Volume: 5 Issue: 1, 43 - 53, 31.07.2024

Eda Kaya , Yusuf Karakuş

Abstract

Bilgi ve iletişim teknolojilerinin yaygınlaşması ve uygulama alanlarının artması, turizm sektöründe arz ve talep açısından büyük değişimlere yol açmıştır. Dijitalleşme her sektörde olduğu gibi turizm sektöründe de mevcuttur. Bu çalışmanın amacı, otel işletmelerinin İnsan Kaynakları Yönetimi (İKY) departmanında dijitalleşmenin mevcut durumunu ve departmanın işleyişine katkılarını ortaya koymaktır. Bu nedenle dijital İKY konusunda yapılan çalışmaların sınırlılığı ve ileride yapılacak çalışmalara ışık tutabilecek olması bu araştırmanın özgün değerini ortaya koymaktadır. Bu bağlamda araştırmada öncelikle araştırmaya konu olan İKY'nin dijitalleşme süreci tanıtılmakta, ilgili literatür gözden geçirilmekte ve araştırma konuları kavramsal bir çerçevede tartışılmaktadır. Araştırma yöntemi olarak ikincil veri kaynaklarının analizi tercih edilmiştir. İlgili alanda daha önce yapılmış araştırmalar incelenmiştir. Araştırma bulguları sonucunda, gelişen ve büyüyen teknolojik ortam turizm sektörü ile ilişkili olarak değerlendirilmiştir. Önceki çalışmalarda otel işletmelerinde dijitalleşmenin katkısının büyük olduğu görülmüştür. İKY'nin gelişimi için dijitalleşmenin gerekli olduğu, aynı zamanda otel işletmelerinin çalışanlarına verecekleri çeşitli eğitimlerle dijitalleşme sürecine adaptasyonlarını artırmaları önerilmektedir.

Keywords

İnsan Kaynakları Yönetimi, Dijital Dönüşüm, Turizm, Otel İşletmeleri, İKY

Digitalization in Human Resources Management: A Conceptual Study on Hotel Organizations

Abstract

The widespread use of information and communication technologies and the increase in their areas of application have led to major changes in the tourism industry in terms of supply and demand. Digitalization is present in the tourism sector as in any other sector. The aim of this study is to reveal the current situation of digitalization in the Human Resources Management (HRM) department of hotel companies and its contributions to the functioning of the department. For this reason, the limitation of studies on digital HRM and the fact that it can shed light on future studies reveals the original value of this research. In this context, the research firstly introduces the process of digitalization of HRM, which is the subject of the research, reviews the relevant literature and discusses the research issues within a conceptual framework. Secondary data source analysis was the preferred research method. Previous research in the related field was analyzed. As a result of the findings of the research, the evolving and growing technological environment was evaluated in relation to the tourism industry. In previous studies, it has been seen that the contribution of digitalization in hotel businesses is great. It is suggested that digitalization is necessary for the development of HRM, and at the same time it is recommended that hotel businesses should increase their adaptation to the digitalization process through various training to be given to their employees.

Keywords

Human Resources Management, Digital Transformation, Tourism, Hotel Management, HRM

References

• Akbaba, A. & Günlü, E. (2011). Otel İşletmelerinde İşgören Bulma, Seçme ve Eğitim Sürecinin Stratejik İnsan Kaynakları Bakış Açısıyla Değerlendirilmesi: Beş Yıldızlı Otellerde Bir Araştırma. Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 11(22), 199-227.
• Akıncı, Z. (2011). Konaklama İşletmelerinde Kriz Sürecinde İnsan Kaynakları Yönetimin Rolü ve Önemi. Süleyman Demirel Üniversitesi Vizyoner Dergisi, 3(4), 132-152.
• Akoğlan Kozak, M. (2009). Otel İşetmelerinde İnsan Kaynakları Yönetimi ve Örnek Olaylar. Ankara: Detay Yayıncılık.
• Akova, O., Tanrıverdi, H. & Kahraman, O. C. (2015). Otel İşletmelerinde İşgören Devir Hızına Etki Eden Risk Faktörlerinin Belirlenmesine Yönelik Bir Araştırma. Su¨leyman Demirel Üniversitesi Vizyoner Dergisi, 6(12), 87-107.
• Aksoy Uğurlu, H. Ü. & Doğan, A. (2023). İnsan Kaynakları Yönetiminde Dijital Dönüşüm ve Dijitalleşen İşe Alım İşlevi. Kocaeli Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi (45), 1-16.
• Alanlı, A. (2022). İnsan Kaynakları Yönetiminin Tarihsel Gelişimi. Süleyman Demirel Üniversitesi İnsan Kaynakları Yönetimi Dergisi, 1(1), 53-72.
• Ammirato, S., Felicetti, A. M., Linzalone, R., Corvello, V. & Kumar, S. (2023). Still our most important asset: A systematic review on human resource management in the midst of the fourth industrial revolution. Journal of Innovation & Knowledge, 8(3), 1-14. https://doi.org/10.1016/j.jik.2023.100403
• Amor, D. (2002). Internet Future Strategies: How Pervasive Computing Will Change the World. New Jersey: Prentice Hall Professional.
• Atay, H. (2016). İnsan Kaynakları Yönetimine Giriş. M. Tuna (Ed). İnsan Kaynakları Yönetimi. Ankara: Detay Yayıncılık.
• Bay, M. & Kulak, H. H. (2021). Dijital İnsan Kaynakları Yönetimi. The Journal of Academic Social Science.
• Bayarçelik, E. B. (2019). Dijital Dönüşümün İnsan Kaynakları Yönetimi Üzerine Etkileri. Dijital Dönüşüm ve İnovasyon: 4. Uluslararası Yeni Medya Konferansı, (59-76). İstanbul.
• Baysal, H. & Göktaş, P. (2018). Türkiye’de Dijital İnsan Kaynakları Yönetiminde Bulut Bilişim. Su¨leyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Faku¨ltesi Dergisi, 23(4), 1409-1424.
• Benligiray, S. (2020). İnsan Kaynakları Yönetimi. H. Z. Tonus, & D. Paşaoğlu Baş (Ed.) Eskişehir: Anadolu Üniversitesi.
• Buhalis, D. (2019). Technology in tourism-from information communication technologies to eTourism and smart tourism towards ambient intelligence tourism: a perspective article. Tourism Review, 75(1).
• Buhalis, D. & Amaranggana, A. (2014). Smart Tourism Destinations. Information and Communication Technologies in Tourism, 553-564.
• Buhalis, D. & Leung, R. (2018). Smart hospitality-Interconnectivity and interoperability towards an ecosystem. International Journal of Hospitality Management, 71, 41-50. https://doi.org/10.1016/j.ijhm.2017.11.011
• Buhalis, D. & O’Connor, P. (2005). Information Communication Technology Revolutionizing Tourism. Tourism Recreation Research, 30(3), 7-16. https://doi.org/10.1080/02508281.2005.11081482
• Buhalis, D., O’Connor, P. & Leung, R. (2022). Smart hospitality: from smart cities and smart tourism towards agile business ecosystems in networked destinations. International Journal of Contemporary Hospitality Management, 1(35), 369-393. https://doi.org/10.1108/IJCHM-04-2022-0497
• Cançelik, M. (2021). Dijital Dönemde İşletmecilik. A. Ülkü (Ed). Dijital Dönüşüm ve Turizm (s. 1-252). Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık.
• Celep, M. & Afacan Fındıklı, M. (2018). Elektronik İnsan Kaynakları Uygulamalarının Örgütsel Çıktılar Üzerindeki Etkileri: Türkiye’de Yabancı İştirakli Sigorta Şirketlerinde Bir Araştırma. Bilgi Ekonomi ve Yönetimi Dergisi, 13(1), 63-77.
• Crespi Vallbona, M. & Noguer Juncà, E. (2023). The effect of technological changes in human resources policies. The case of hotel sector of Barcelona. Estudios Turísticos (225), 35-50. https://doi.org/10.61520/et.2252023.5
• Deadrick, D. L. & Stone, D. L. (2014). Human resource management: Past, present, and future. Human Resource Management Review, 24, 193-195. https://doi.org/10.1016/j.hrmr.2014.03.002
• Demir, M., Yaşar, E. & Şen Demir, Ş. (2023). Digital transformation and human resources planning: the mediating role of innovation. Journal of Hospitality and Tourism Technology, 14(1), 21-36. https://doi.org/10.1108/JHTT-04-2021-0105
• Doğan, A. (2011). Elektronik İnsan Kaynakları Yönetimi ve Fonksiyonları. İnternet Uygulamaları ve Yönetim Dergisi, 2(2), 52-80.
• Erdem, B. (2004). Otel İşletmelerinde İnsan Kaynakları Planlamasının Yeri ve Önemi. Sosyal Bilimler Dergisi, 11(7), 35-54.
• Eroğlu, O. (2016). 1923’den günümüze Türkiye’de insan kaynakları yönetiminin gelişimi. Uluslararası Yönetim İktisat ve İşletme Dergisi, 12(29), 181-193.
• Erol, G. (2021). Akıllı Turizm Destinasyonları. A. Ülkü (Ed). Dijital Dönüşüm ve Turizm. Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık.
• Gonzalez, R., Gasco, J., & Llopis, J. (2020). Information and communication technologies and human resources in hospitality and tourism. International Journal of Contemporary Hospitality Management, 32(11), 3545–3579. https://doi.org/10.1108/IJCHM-04-2020-0272
• Göktaş, P. & Bulgan, G. (2017). Digital Human Resources Management in Tourism Businesses. Ö. K. Tüfekçi (Ed.) Current Approaches on Business and Economics 157-187. USA: Strategic Researches Academic Academic Publishing.
• Güler, E. Ç. (2006). İşletmelerin E- İnsan Kaynakları Yönetimi ve E-İşe Alım Süreçlerindeki Gelişmeler. Ege Academic Review, 1(6), 17-23.
• Güncan, Ö. (2021). Dijital Dönüşümün Turist Tipolojisine Yansıması: Sanal Turist. Social Science Development Journal, 27(6), 368-383. https://doi.org/10.31567/ssd.480
• Jones, J. W. (1997). Virtual HR: Human Resource Management in the Information Age. USA: Crisp Publications.
• Kambur, E. & Yıldırım, T. (2023). From traditional to smart human resources management. International Journal of Manpower, 44(3), 422-452. https://doi.org/10.1108/IJM-10-2021-0622
• Kaya, E. & Kaya, M. C. (2023). The role of contingency theory for tourist destinations management. Tourist Destination, 1(1), 25-32. https://doi.org/10.5281/zenodo.10251165
• Kaya, M. C. & Yıldızhan, F. (2022). Mavi Yolculuk ve Dijital Dönüşüm. A. Ünal (Ed.), Turizm Destinasyonları Araştırmaları I. Paradigma Akademi.
• Kaya, M. C., Batman, O. & Türkay, O. (2021). Otel İşletmelerinde Rekabet Üstünlüğü Sağlayan Kritik Başarı Faktörleri: Trabzon İlindeki 4 ve 5 yıldızlı oteller üzerine bir araştırma. Türk Turizm Araştırmaları Dergisi, 5(1), 346-364. https://doi.org/10.26677/TR1010.2021.668
• Kayran, S. C. (2021). Dijital Dönüşüm ve Seyahat Konaklama İşletmeleri. A. Ülkü (Ed.), Dijital Dönüşüm ve Turizm. Nobel Akademik Yayıncılık.
• Law, R., Buhalis, D. & Çobanoğlu, C. (2014). Progress on information and communication technologies in hospitality and tourism. Information and communication in hospitality and tourism, 5(26), 727-750. https://doi.org/10.1108/IJCHM-08-2013-0367
• Li, Y., Hu, C., Huang, C. & Duan, L. (2017). The concept of smart tourism in the context of tourism information services. Tourism Management, 58, 293-300. https://doi.org/10.1016/j.tourman.2016.03.014
• Nankervis, A. R. & Cameron, R. (2023). Capabilities and competencies for digitised human resource management: perspectives from Australian HR professionals. Asia Pacific Journal of Human Resources, 61(1), 232-252. https://doi.org/10.1111/1744-7941.12354
• Özdemir, E. & Akpınar, A. T. (2002). Konaklama İşletmelerinde İnsan Kaynakları Yönetimi Çerçevesinde Alanya’daki Otel ve Tatil Köylerinde İnsan Kaynakları Profili. Kocaeli Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi (3), 85-105.
• Pelit, E. & Ak, S. (2018). İnsan Kaynakları Yönetimi İşlevi Olarak Personel Bulma, Seçme Ve Personeli İşe Yerleştirme İle İlgili Sorunlar: Turizm İşletmeleri Örneğinde Teorik Bir İnceleme. İstanbul Aydın Üniversitesi Dergisi, 10(2), 39-74. https://doi.org/10.17932/IAU.IAUD.m.13091352.2018.2/38.39-74
• Pelit, E. & Çetin, A. (2020). Turizm İşletmelerinde İnsan Kaynakları Yönetimi İşlevi Olarak İnsan Kaynakları Planlaması ve Sorunlar Üzerine Bir Değerlendirme. MANAS Sosyal Araştırmalar Dergisi, 9(2), 1268-1287. https://doi.org/ 10.33206/mjss.546642
• Ruël, H., Bondarouk, T. & Looise, J. K. (2004). E-HRM: Innovation or Irritation. An Explorative Empirical Study in Five Large Companies on Web-based HRM. Management Revue, 15(3), 364-380. https://doi.org/10.5771/0935-9915-2004-3-364
• Saatçioğlu, K. & Yıldırım, A. (2022). İnsan Kaynakları Yönetimi Fonksiyonlarından Eğitim ve Geliştirme Uygulamalarının Çalışan Performansına Etkileri: Tekstil ve Hazır Giyim Sektöründe Bir Araştırma. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 27(2), 123-141.
• Senarathne, A. N., Hewage, A., Wijekoon, J. L., & Hettiarachchie, K. (2020). Smart Human Resource Management System to Maximize Productivity. Proceedings - 2020 International Computer Symposium, ICS 2020, 479–484. https://doi.org/10.1109/ICS51289.2020.00100
• Setianingrum, H. W., Bisri, B., Widyastuti, T., & Fitra, S. (2023). Virtual realitytechnologies in a dynamic change of human resources management. Journal of Management Science, 6(4), 673-678. https://doi.org/10.35335/jmas.v6i4.332
• Sivathanu, B. & Pillai, R. (2018), "Smart HR 4.0 – how industry 4.0 is disrupting HR", Human Resource Management International Digest, 26(4), 7-11. https://doi.org/10.1108/HRMID-04-2018-0059
• Temizkan, R. (2016). İnsan Kaynakları Planlaması. M. Tuna (Ed). İnsan Kaynakları Yönetimi, 104-154. Ankara: Detay Yayıncılık.
• Ülkü, A. & Göktaş, L. S. (2021). Dijital Dönüşüm ve Turizm. A. Ülkü (Ed). Dijital Dönüşüm ve Turizm, 51-70. Ankara: Nobel Bilimsel Yayınları.
• Ünal, A. (2002). İşletmelerde İnsan Kaynaklarının Önemi, İnsan Kaynakları İşlevleri ve İnsan Kaynakları Yönetimi Sisteminde Ücretleme. Kamu-İş Dergisi, 7(1).
• Zavyalova, E., Sokolov, D., Kucherov, D. & Lisovskaya, A. (2022). The Digitalization of Human Resource Management: Present and Future. Foresight and STI Governance, 16(2), 42–51. https://doi.org/10.17323/2500-2597.2022.2.42.51