Eski Mezopotamya ve Anadolu Toplumlarında Meyvelerin Önemi ve Kullanım Alanlarına Dair Bir Değerlendirme

Year 2023, Volume: 8 Issue: 1, 1 - 20, 30.06.2023

Ömer Faruk Yılmaz

https://doi.org/10.51469/kafdagi.1277142

Abstract

İnsanoğlu yaşamsal faaliyetlerini sürdürebilmek için besin tüketmek mecburiyetindedir. Bu yüzden İnsanlar ilk var olduğu günden bu yana bu temel yaşam gereksinimini sağlamak için hep mücadele içinde olmuşlardır. Tarihten bu yana değişik metodlarla ve evrelerle besin ihtiyaçlarını karşılamışlardır. İnsanlar doğada hazır olan bazı yemiş ve meyveleri keşfetmiş ve tüketmişlerdir. Daha sonra bunların tohumlarını saklamışlar ve ekmişlerdir. Coğrafyalarının koşullarına uygun olarak yetiştirdikleri meyve ağaçlarının ürünlerini sadece kendileri tüketmemişler ticaret yoluyla başkalarına da satmışlardır. Medeniyetin beşiği olarak kabul edilen Mezopotamya ve Anadolu coğrafyasında da kadim medeniyetler meyve ağaçlarından faydalanmışlardır. Elde edilen meyveleri bazen sade meyve olarak tüketmişler, bazen de yemeklerin içine katıp yemeği tatlandırarak değişik tariflerde kullanmışlardır. Ayrıca bu meyvelerin bazılarından içecek yapmışlardır. Meyve ağaçlarının korunmasına özen gösterip özel düzenlemeler yapmışlardır. Bu ağaçlara zarar verenlere ağır yaptırımlar uygulanmıştır. En taze ve pahalı meyveleri Tanrıların rızasını kazanmak için günlük olarak ve bayram günleri gibi özel günlerde onlara kurban olarak sunmuşlardır. Bazı meyvelere kutsallık atfetmişler ,bazı meyveleri ise ilaç yapımında kullanmışlardır.

Keywords

Meyve, Mezopotamya, Anadolu, Ağaç, Bahçe

References

• Acar, A.(2019). Eskiçağ Anadolu’sunda Beslenme (M.Ö. II. Bin Yılın Sonuna Kadar) (Yüksek Lisans Tezi, Pamukkale Üniversitesi). Ulusal Tez Merkezi.
• Akın, G. & Balıkçı, E. (2018). Anadolu’nun Gizemli İmparatorluğu Hititlerde Beslenme ve Mutfak Kültürü, Journal of Tourism and Gastronomy Studies, 6(3), 275-284
• Alp, S.(1999). Hititlerde Şarkı, Müzik ve Dans/ Hitit Çağında Anadolu’da Üzüm ve Şarap. Kavaklıdere Kültür Yayınları.
• Altuncu, A. (2011). Sümerlilerin Dini Tarihi (Yüksek Lisans Tezi, Fırat Üniversitesi). Ulusal Tez Merkezi.
• Brandau, B.&Schıckert,H. Hititler Bilinmeyen Bir Dünya İmparatorluğu. Akılçelen Kitaplar.
• Bottero, J.(2005). Eski Yakındoğu Sümer’den Kutsal Kitap’a. Dost Kitabevi.
• Bülbül,P.(2017). Eski Anadoluda Tarım Faaliyetleri, Uluslarası Tarih ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, 17, 269-282.
• Coşkun, İ.(2018). Geç Hitit, Yeni Asur ve Urartu Uygarlıklarında Ziyafet/Yemek Sahneleri (Doktora Tezi, Yüzüncü Yıl Üniveritesi). Ulusal Tez Merkezi.
• Çoban, H.(2013). Anadolu’nun Tarihi Coğrafyası ve Anadolu Uygarlıklarına Etkisi, Cappadocia: Journal of History and Social Sciences, 28-35.
• Çoban, M.(2007). Eskiçağ Toplumlarında Meyve Kültü, Bilim ve Gelecek Dergisi, 39, 81-85.
• Florıotı, H,H,D. (2018). Asur Sarayında Beslenme: Yeni Asur Devri. Tarih Okulu Dergisi, 11(XXXIV), 26-42.
• Gökce, B.(2016). Urartu’da Yemek Kültürü, Journal of Human Sciences, 13(2), 2657-2667.
• Gürsoy, D.(2016) Tarih Süzgecinde Mutfak Kültürümüz. Oğlak Yayıncılık.
• Işın, P.M.(2018). Avcılıktan Gurmeliğe-Yemeğin Kültürel Tarihi. Yapı Kredi Yayınları.
• Karauğuz, G.(2006). Hititler Dönemi’nde Anadolıu’da Ekmek. Arkeoloji ve Sanat Yayınları.
• Kılıç& Duymuş,(2008).Prof.Dr. Yavuz Ercan’a Armağam. Turhan Kitabevi.
• Kozak, M.A.(2022). Friglerin Kullandıkları Mitolojik Unsurların Bölge Turizmine Yansımaları, Gsı Journals, 5(2), 255-268.
• Kramer, S.N.(2000). Sümerlilerin Kurnaz Tanrısı Enki. Kabalcı Yayınevi.
• Mendires, B.(2010). Mezopotamya Kavimlerinde Sosyal ve Ekonomik Hayat (Sumer, Babil ve Asur) (Yüksek Lisans Tezi, Hacettepe Üniversitesi). Ulusal Tez Merkezi.
• Mutlu, S.A.(2014). Eski Mezopotamya’da Tanrılara Sunulan Kurbanlar, Tarih Okulu Dergisi, 7(17) 5.
• Mutlu, S.A.(2019). Eskiçağda Şarabın Dini, Siyasi ve Ekonomik Açıdan Değeri, Iğdır Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 19, 115-136.
• Oral, E.(2021). Hititlerde Dinsel Törenler, Bayramlar ve Festivaller, Journal of Socıal, Humanıtıes And Admınıstrıve Scıences, 7(39), 635-644.
• Öksüz, E.(2020). Eski Mezopotamya ve Anadolu Toplumlarında Bereketi Artırmaya Yönelik İnanış ve Uygulamalar (Yüksek Lisans Tezi, Nevşehir Hacı Bektaş Veli Üniversitesi). Ulusal Tez Merkezi.
• Öz, E.(2016). Çiviyazılı Kaynaklar ve Arkeolojik Buluntular Işığında Mezopotamya’da Kral Sofraları ve Şölenler, Turkısh Studıes, 11(1) 109-130.
• Öz, E.(2011). Kültepe Metinleri Işığında Eski Anadolu’da Tarım ve Hayvancılık (Doktora Tezi, Ankara Üniversitesi). Ulusal Tez Merkezi.
• Özgüner, E.(2019). Urartu Krallığı’nın Van Gölü Havzası’ndaki Tarımsal Faaliyetleri ve Ürünlerinin Depolanması (Yüksek Lisans Tezi, Yüzüncü Yıl Üniversitesi). Ulusal Tez Merkezi.
• Payne, Margaret, R. (1993). Urartu Yazılı Belgeler Katalogu (Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Üniversitesi). Ulusal Tez Merkezi.
• Sandıkçıoğlu, T.(2007).Hititler Döneminde Beslenme ve Yeme-İçme Alışkanlıkları (Yüksek Lisans Tezi, Ankara Üniversitesi). Ulusal Tez Merkezi.
• Soğandereli, F.(2020). Eski Mezopotamya ve Anadolu’da Mutfak Kültürü, Akademik Tarih ve Düşünce Dergisi, 7(2), 1308-1342.
• Tekin, M.(2014). Eski Mezopotamya’da Coğrafi ve Etnik Yapı, Sosyal Bilimler Araştırma Dergisi, 2, 111-125.
• Ünar, Ş.(2019). Hitit Dönemi Anadolu’sunda Meyve Ağaçları, Anasay Dergisi, 3(9), 11-31.