The Effects of Digital Media on the Family in the Modernization Process

Yıl 2024, Cilt: 2 Sayı: 1, 1 - 30, 30.06.2024

Gülyaşar Şen , Ayten Erol

Öz

Modernization refers to the complex and comprehensive changes that occur in the economic, social, cultural and political structures of societies. For a long time in history, social communication has existed only in the form of face-to-face communication. However human beings have always found different ways to spread information to the farthest distances. While written culture replaced oral culture with the invention of writing, visual culture replaced written culture with the development of communication technology. Every change and transformation has brought with it some problems as well as its benefits. In this process, which started with the invention of television and continued with the penetration of the internet into every aspect of human life, people and societies began to be reshaped, especially with the influence of visual culture. As digital media environments increase day by day, each family member gets their share of digitalization in some way. As a result of this interaction, along with social relations, individual and especially family relations undergo change and transformation. Today, individuals of the digital age are intensively exposed to media messages and shape their lives in the light of the information they learn from the media. For this reason, it has become an important need to correctly perceive the messages coming from digital media by consciously filtering them.
Based on this, in this study, the positive and negative effects of digital media on family members in the modernization process were examined within the scope of possibilities and the results were tried to be analyzed.

Anahtar Kelimeler

Family, digital media, change and transformation, modernization, technology

Modernleşme Sürecinde Dijital Medyanın Aile Üzerindeki Etkileri

Öz

Modernleşme, toplumların ekonomik, sosyal, kültürel ve siyasal yapılarında meydana gelen karmaşık ve geniş kapsamlı değişimleri ifade etmektedir. Sosyal iletişim, tarihte uzun bir süre sadece yüz yüze iletişim şeklinde süre gelmiştir. Fakat insanoğlu bilgiyi en uzaklara yaymanın farklı yollarını her zaman bulmuştur. Yazının icadı ile birlikte sözlü kültürün yerine yazılı kültür geçerken, iletişim teknolojinin gelişimi ile de yazılı kültürün yerini görsel kültür geçmiştir. Mutlaka yaşanan her değişim ve dönüşüm, faydasının yanında bazı sorunları da beraberinde getirmiştir. Özellikle televizyonun varlığıyla başlayıp internetin insan hayatının her alanına girmesiyle devam eden bu süreçte özellikle görsel kültürün etkisiyle kişi ve toplumlar yeniden şekillenmeye başlamıştır. Her geçen gün dijital medya ortamlarının artmasıyla birlikte, aile üyelerinin her biri dijitalleşmeden bir şekilde nasibini almaktadır. Bu etkileşimin sonucu olarak da sosyal ilişkilerle birlikte, bireysel ve en başta da aile içi ilişkiler değişim ve dönüşüme uğramaktadır. Bugün dijital çağın bireyleri yoğun bir şekilde medya mesajlarına maruz kalmakta ve hayatlarını medyadan öğrendikleri bilgiler ışığında şekillendirmektedir. Bu sebeple, dijital medyadan gelen mesajları bilinçli bir süzgeçten geçirerek doğru algılanması önemli bir ihtiyaç olarak ortaya çıkmıştır.
Buradan hareketle bu çalışmada, dijital medyanın modernleşme döneminde aile bireyleri üzerindeki olumlu ve olumsuz etkileri imkânlar nispetinde incelenerek sonuçları analiz edilmeye çalışılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Aile, dijital medya, değişim ve dönüşüm, modernleşme, teknoloji

Kaynakça

• Aktaş, C. Bakırtaş, H. & Çiftçi, S., 2020, “‘Narsistagram’: Instagram Kullanımında Narsizm”, Selçuk İletişim, 13(1), 130-157.
• Alver, F. (2006). Medya Yetkinliğinin Kuramsal Temelleri, Kocaeli Üniversitesi İletişim Fakültesi Araştırma Dergisi, 7, 10-27.
• Altun, D. (2019). An Investigation of Preschool Children’s Digital Footprints And Screen Times, and of Parents Sharenting And Digital Parenting Roles. International Journal of Eurasia Social Sciences, 10(35), 76-97.
• Anayasa Mahkemesi (2021), Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi (Avrupa Antlaşmaları Serisi No: 5). Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi Yazı İşleri Müdürlüğü. https://www.anayasa.gov.tr/media/3542/aihs_tr.pdf
• Arslantürk, Z. & Amman, M. T., (2014). Sosyoloji. Çamlıca Yayınları. el-Aynî, B. (2004). Remzü’l-Hakâik, (b.y.), Beyrut.
• Aytekin, G. (2017, Haziran 23). İnternet Bağımlılığı ve Alışkanlıklara Etkisi, Güvenli Web. https://www.guvenliweb.org.tr/blog-detay/internet-bagimliligi-ve-aliskanliklara-etkisi
• Bal, Z. E., & Coşan, D. (2018). Tek Ebeveynli Ailelerin Çocuklarında Sosyal Medya Kullanımı ve Yalnızlık Duygusu. In S. Gezgin (Ed.), Dijital Çağda İletişim (s. 20-40).Eğitim Yayınevi.
• Batmaz, V. & Aksoy, A. (1995). Türkiye’de Televizyon ve Çocuk. Aile Araştırma Kurumu Yayınları.
• Baydar, M. Ç. (1994). İslam ve Radyo Televizyon. Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları.
• Baylyyeva, C. (2019). Lise Öğrencilerinde İnternet Bağımlılığı ile Problemli İnternet Kullanımı Arasındaki İlişkinin Değerlendirilmesi [Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi]. Zonguldak Bülent Ecevit Üniversitesi.
• Bayhan, V. (2020). Z Kuşağının Lise Gençlerinde Sosyal Medya Bağımlılığı ile Siber Mağduriyet Deneyimleri. İlahiyat Akademi, 12, 117-144.
• Cilicks’us Dijital. (2022, Şubat 22). We Are Social 2022 Raporu. https://www.clicksus.com/we-are-social-2022-raporu
• Çiftçi, H. (2018). Öğrencilerin Siber Mağduriyet Düzeylerinin Karşılaştırılması. Gümüşhane Üniversitesi iletişim Fakültesi Elektronik Dergisi, 6(2), 1536-1567.
• Dökmen, Z. Y. (2014). Toplumsal cinsiyet sosyal psikolojik açıklamalar. Remzi Kitabevi.
• Özçelik, T., & Koyuncu Şahin, M. (2023). Erken çocukluk dönemi toplumsal cinsiyet rollerinin şekillenmesinde aile tipi, kardeş ve arkadaşların rolü. Çağdaş Yönetim Bilimleri Dergisi, 10(2), 57-67.
• Ebuzer, C., (2017).Televizyon ve Aile Yapımız Üzerine Etkisi. Harran İlahiyat Fakültesi Dergisi, 38, 79-87.
• Eroğlu, M. R. (2016). Geleceğin suçları: Dijital dünyanın karanlık yüzü. Cyberpolitik Journal, 5(9), 173-177.http://cyberpolitikjournal.org/index.php/main/article/view/11/11
• Erol, A., (2018). Social protection in islamic law: Theoretical perspective. Peter Lang.
• Gür, S. H., Bakırcı, Ö., Karabaş, B. N., Bayoğlu, F. & Atli, A. (2018). Üniversite öğrencilerinin sosyal medya bağımlılığının akademik erteleme davranışları üzerindeki etkisi. İnönü Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 5(10), 68-77.
• Hazer, O. (2020). Yeni medya ve iletişim teknolojileri: Ailede sosyal etkileşim. A. G. Baran, O. Hazer, & M. S. Öztürk (Ed.) , Gençlik ve Dijital Çağ İçinde (s. 92-102) Hacettepe Üniversitesi. https://doi.org/10.31123/akil.441825
• Hekimoğlu, H., (2019). Sosyal Ağlarda Mahremiyetin Dönüşümü: Instagram Örneği. [Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi]. Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• İnce, M. (2019). Yeni medya okuryazarlığının önemi üzerine bir değerlendirme. Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi, 90, 125-145.
• Karaaziz, M. & Atak, İ. E. (2013). Narsisizm ve narsisizmle ilgili araştırmalar üzerine bir gözden geçirme. Nesne Psikoloji Dergisi, 1(2), 44-59.
• Karataş, M. (2011). Medya vaizliği (analitik bir yaklaşım). Vaaz ve Vaizlik Sempozyumu II (s. 297-312). Diyanet İşleri Başkanlığı.
• Kanat, S. (2016). Uluslararası ilişkiler yaklaşımları açısından dijital medya ve savaş. TRT Akademi Dergisi, 1(2), 53.
• Köksal, T. 2021, Dijital Dünya’da ‘Suretsiz Toplum’. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 25(3), 1249-1259.
• Kur’an-ı Kerim. (2023). Diyanet İşleri Başkanlığı. https://kuran.diyanet.gov.tr/
• McLuhan, M. (1962). Gutenberg galaxy: The making of typographic man. University of Toronto Press. Patchin, J. W. (2020, October 7). Tween cyberbullying in the United States. https://cyberbullying.org/tween-cyberbullying-in-the-united-states
• Patchin, J. W. (2019, July 9). Cyberbullying Data 2019 https://cyberbullying.org/2019-cyberbullying-data
• Poster, M. (1997). Cyberdemocracy: Internet and the public sphere. In D. Porter (Ed.), Internet culture (p. 201-218). Routledge.
• Sağlığın Geliştirilmesi Genel Müdürlüğü. (2018). Dijital Oyun Bağımlılığı Çalıştayı Sonuç Raporu, , T.C. Sağlık Bakanlığı. https://sggm.saglik.gov.tr/TR-78285/dijital-oyun-bagimliligi-calistayi-sonuc-raporu.html
• Salman, G. & Eroğlu, E. (2017). Sosyal medyada kurum kimliği yönetimi: Türkiye'nin en büyük 500 şirketi üzerine bir araştırma. Gümüşhane Üniversitesi İletişim Fakültesi Elektronik Dergisi, 5(1), 525-547.
• Sırakaya, M. & Seferoğlu, S. S. (2018). Çocukların çevrim-içi ortamlarda karşılaştıkları riskler ve güvenli internet kullanımı. B. Akkoyunlu, A. İşman ve H. F. Odabaşı (Ed.). Eğitim Teknolojileri Okumaları 2018 (s. 185-202). TOJET ve Sakarya Üniversitesi.
• Solmaz, B. & Görkemli, N. (2012). Yeni bir iletişim alanı olarak sosyal medya kullanımı ve Konya kadın dernekleri örneği. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 28, 183- 189.
• Söyler, S & Yıldırım Kaptanoğlu, A. (2018). Sanal uyuşturucu: İnternet. Gümüşhane Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 7(2), 37-46.
• Şimşek, İ. (2019). Sosyoekonomik bir medya gerçekliği olarak televizyon vaizliği, Medya ve Din Araştırmaları Dergisi (MEDİAD), 2(1), 123-136.
• Şirin, M.R, 2021, Medyanın kör noktası din, Çocuk ve Medeniyet, 6(12), 129-146.
• Türkiye İstatistik Kurumu. (2016). Hanehalkı Bilişim Teknolojileri Kullanım Araştırması. https://data.tuik.gov.tr/Bulten/Index?p=Hanehalki-Bilisim-Teknolojileri-(BT)-Kullanim-Arastirmasi-2016-21779
• Türk Dil Kurumu. (t.y.). Medya. Güncel Türkçe sözlük. Erişim tarihi: Kasım 12, 2023, https://sozluk.gov.tr.
• Uğurlu, Ö. (2011). Postmodern Pazarlama stratejisi olarak dönüşen mahremiyet 'Fulya'nın İntikamı' viral kampanyası örneği. H. Köse (Ed.), Medya Mahrem (s. 247-263).Ayrıntı Yayınları.
• Yaylagül, L. (2019). Kitle İletişim Kuramları Egemen ve Eleştirel Yaklaşımlar. Dipnot Yayınları.
• Yıldırım, İ. (2021).Dijital Bağımlılık ve Siber Zorbalık Ekseninde Değişen Aile İlişkileri Üzerine Bir Değerlendirme. Anemon Muş Alparslan Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 9(5), 1237-1258.