Multiple Recitation and Irab Forms and Influence on the Fiqh Provisions (The Example of Surah Nisa, 43rd Verse)

Yıl 2020, Cilt: 5 Sayı: 9, 88 - 100, 30.06.2020

Ömer Yakan Aydin Kudat

Öz

Multiple Recitation and Irab Forms and Influence on the Fiqh Provisions (The Example of Surah Nisa, 43rd Verse) Abstract This study focuses on the influence of different reading methods in some words of Quran verses on the formation / creation of fiqh provisions. When there are more than one reading styles of qiraat (recitation?) imams in one verse, the fiqh judgements may vary based on the different reading styles according to companions (of the Prophet Mohammad), tabi'un and the sects of the Hanafi, Shafi’i, Hanbali and Maliki. This study is important in the context of the connection between the verse reading styles and irab differences and the juridical provisions produced from these verses. In the study, the word “lems”, meaning “contact with women” in verse 43 of Surah al-Nisa, has been analyzed from more than one point and brings together some discussions. In addition to the analysis of this word in terms of morphological and epistemological linguistic terms, there are different variants of the word in terms of the science of qiraat (recitation? reading styles?), and there are semantically different reflections on the meanings of the verse. In this context, the study concludes with a comparative analysis of the evidence of whether "contact with women" causes the ablution of males based on the concept of "lems". 

Anahtar Kelimeler

differences in İrab, juridical provisions, physical contact with women

(تعدد أوجه القراءة والإعراب وأثره في الحكم الفقهي (مسألة لمس المرأة أنموذجًا

Öz

ملخص البحث
يهدف البحث الموسوم بتعدد أوجه القراءة وأثره في الحكم الفقهي، إلى الوقوف على دراسة اختلافات القراءات القرآنية التي لها أثرها في الاختلافات الفقهية، وذلك من خلال المقارنة بين الآيات الواردة، التي حصل فيها تعدد أوجه القراءات بين القراء، وما انبنى على ذلك من آراء فقهية على المذاهب الأربعة المشهورة؛ مذهب الحنفية والمالكية والشافعية والحنابلة، وكذلك مذهب الصحابة والتابعين، وتكمن أهمية هذا البحث في إبراز ذلك التلازم بين القراءات القرآنية وبين اختلاف الفقهاء في فهم الأحكام من خلال تلك القراءات.
وقد قام البحث ُ على مسألة الاختلاف في حكم لمس المرأة أو ملامستها أيهما يوجب التطهُّر، فذكر الباحث بدايةً أوجه القراء في كلمة "لامستم"، ثم عرّج إلى الجانب اللغويّ معرفاً مصطلَحَي المس واللمس والفرق بينهما، ثم اختلاف الفقهاء في المسألة على ثلاثة مذاهب، المذهب الأول: أن لمس المرأة ينقض الوضوء وأدلته، والمذهب الثاني: أن لمس المرأة لا ينقض الوضوء وأدلته، والمذهب الثالث: أنّ لمس المرأة ينقض الوضوء بشرطه، وأدلته، ثم الترجيح والخاتمة.
الكلمات المفتاحية: اختلاف القراءات، اختلاف الفقهاء، اللمس، المس، أحكام.

Anahtar Kelimeler

اختلاف القراءات, اختلاف الفقهاء, اللمس, المس،, المس

Birden Fazla Kıraat ve İrab Şekilleri ile Fıkhî Hükümlerde Tesiri (Nisa, 43. Ayet Örneği)

Öz

Birden Fazla Kıraat ve İrab Şekilleri ile Fıkhî Hükümlerde Tesiri (Nisa, 43. Ayet Örneği) Öz Bu çalışma, Kur’n-ı Kerim ayetlerinin bazı kelimelerinde var olan farklı okunuş şekillerinin fıkhî hükümlerin oluşmasında/ oluşturulmasında etkisini konu edinmektedir; Bir ayette kıraat imamlarının birden fazla vechi (okunuş biçimi) olduğunda söz konusu vecihler ile bu vecihler üzerinde başta sahabe ve tabiîn görüşleri olmak üzere Hanefî, Şafiî, Hanbelî ve Malikî mezheplerinin temellendirdikleri fıkhî hükümler söz konusudur. Ayetteki kıraat vecihleri ve irab farklılıkları ile söz konusu ayetler üzerinde terettüp eden fıkhî hükümler arasındaki bağlantı bağlamında bu çalışma önem arz etmektedir. Çalışma, Nisa suresi, 43. ayette yer alan “kadınlara temas” anlamındaki “lems” sözcüğü birden fazla açıdan tahlil edilmiş, berberinde bazı tartışmaları da gündeme getirmektedir. Bu sözcüğün morfolojik, epistemolojik gibi dilbilimsel açılardan tahlili yanında söz konusu sözcüğün kıraat ilmi açısından farklı varyantlarının bulunması, ayetin anlamsal açıdan farklı yansımaları olmaktadır. Bu bağlamda çalışma, “lems” kavramından hareketle “kadınlara temas”ın erkekler için abdestin bozulmasına sebep olup olmadığının delillerinin karşılaştırmalı analizi ve sonuç bölümüyle son bulmaktadır. 

Anahtar Kelimeler

irab farklılıkları, Nisa suresi, fıkhi hükümler

Kaynakça

• Aynî, Bedreddin ebu Muhammed Mahmud b. Ahmed el-Hanefî, el-Binaye şerhu el-hidaye,, Beyrut:, 2000.
• Aynî, Bedreddin ebu Muhammed Mahmud b. Ahmed el-Hanefî, Umdetu el-kâri şerhu sahih el-buhârî, Beyrut: Dar et-Turâs el-Arabî, ty.
• Beyhâkî, ebu Bekr Ahmed b. El-Hüseyin b. Ali b. Musa el-Husravcirdî el-Horasanî, Ahkam el-Kur’an li’ş-şafiî, Kahire: Mektebetu’l-Hancî, 2. Bsk, 1994.
• Askerî, ebu Hilâl el-Hasen b. Abdullah b. Sehl, Mucem el-furûk el-luğaviyye, Kum: Müessesetu Neşiri’l-İslâmî, 1. Bsk. 1412.
• Bâcî, ebu’l-Velîd Süleyman b. Halef el-Endülüsî, el-Munteka şerh el-muvatta, Mısır, Matbatu’l-Seade, 1. Bsk. 1332.
• Hatîb, Abdullatif, Mucem el-Kıraat, Dimaşk: Dar Saduddin li’t-Tiba’a, 1. Bsk. 2002.
• Ezherî, ebu Mansûr Muhammed b. Ahmed el-Herevî, Meani el-Kıraat li’l-Ezherî, Sudi Arabistan: Merkez el-Buhûs fi Külliye el-Âdâb Camiatu’s-Sudiyye, 1. Bsk, 1991.
• Ezherî, ebu Mansûr Muhammed b. Ahmed el-Herevî,, Tehzibu’l-luğa, Beyrut, Dar ihya et-Turas el-Arabî, 1. Bsk, 2001.
• İbn Arabî, el-Kadî, Muhammed b. Abdullah Ebu Bekr el-Meafirî el-İşbilî el-Malikî, ehkamu’l-kur’an, Daru Kutubi’l-İlmiyye, 2003.
• İbn el-Esîr, Mecduddin ebu’s-Seâdât el-Mubârek b. Muhammed, Camiu’ul-usul fi ehâdisi’r-rusûl, Kahire: Mektebt’ul-Helvânî, 1970.
• İbn el-Rif’a, Ahmed b. Muhamed b. Ali el-Ensârî, Kifayetu’n-nihaye fi şerhi’t-Tenbih, Beyrut: Daru Kutubi’l-İlmiyye, 2009.
• İbn Ferhûn, İbrahim b. Ali b. Muhammed Burhaneddin el-Y’amerî, ed-Dibâcu’l-mezheb fii m’arifeti e’ayani’l-ulemai el-mezheb, Kahire: Dar et-Turâs, ty.
• İbn Hacer, el-Askalanî, Telhisu’l-habir fi ehâdisi er-rafi’iyyi el-kebîr, Medine: yy. 1964.
• İbn Hazm, ebu Muhammed Ali b. Ahmed el-Endülüsî el-Kurtubî ez-Zahirî, el-Muhalla bi’l-âsâr, Beyrut: Dar el-Fikr, ty.
• İbn Kassar, ebu’l-Hasan Ali b. Ömer el-Bağdadî el-Malikî, Uyunu’l-edille fi mesaili’l-Hilaf beyne fukahai’l-emsâr, Riyad: Mektebetu’l-Melik fahd el-Vatniyye, 2006.
• İbn Manzûr, Cemaleddin Muhammed b. Mukerrem b. Ali el-Ensârî, Lisânu’l-‘arab, Beyrut: Daru’s-Sadr, 1414.
• İbn Rüşd, ebu’l-Velîd, Muhammed b. Ahmed el-Kurtubî, el-Beyân ve’t-tahsil ve’ş-şerh ve’t-tevcih ve’t-t’alil el-mesâil el-mustahrice, Beyrut: Daru’l-Garbi’l-İslâmî, 2. Bsk, 1988.
• İmrânî, ebu’l-Hüseyn yahya b. ebi el-Hayr b. Sâlim el-Yemenî eş’Şafiî, el-Beyân fi mezheb el-İmam eş-Şafiî, Cidde: Dar el-Mihâc, 1. Bsk. 2000.
• Kadî, Abdulvehhâb ebu Muhammed b. Ali b. Nasr es-S’alebî el-Bağdadî el-Malikî, et-Telkîn fi fıkhi’l-Malikî, Beyrut: Dar el-Kutubi’l-İlmiyye, 1. Bsk, 2004.
• Kurtubî, Şemsuddin ebu Abdullah Muhammed b. Ahmed b. ebi Bekr, el-Camiu’l-ahkâmi’l-Kur’an, Kahire: Dar el-Kutub el-Mısriyye, 2. Bsk, 1964.
• Maverdî, ebu el-Hasen Ali b. Muhammed b. Habib el-Basrî, el-Havi el-kebir fi fıkhi mezheb el-imâm eş-şafiî, Beyrut:, 1. Bsk. 1999.
• Muhammed, Hasan Abdulgaffar, Şerh mutun ebi şuc’a, İslâmî web sitesinden indirilen sesli dersler. Nevevî, ebu Zekeriyya Yahya b. Şerif, el-Mecmu şerh el-muhezzeb, Dar el-Fikr, ty.
• Razî, ebu Abdullah Muhammed b. ebi Bekr b. abdilkadir el-Hanefî, Muhtar es-sıhah, Beyrut, el-Mektebetu’l-Asriyye, 5. Bsk, 1999.
• Ruyânî, ebu’l-Muhâsîn Abdulvâhid b. İsmâil, Bahr el-mezheb, Beyrut: Dar el-Kutubi’l-İlmiyye, 1. Bsk. 2009.
• Tugral, Rahim, “Farkli Kıraatlerın Tefsir'deki Yeri”, Dokuz Eylül Ünv. İlahiyat Fakültesi Dergisi, İzmir 1992.
• Yakub, İmîl Bed’i, el-Mucem el-mufassal fi şevâhid el-arabiyye, Dar el-Kutubi’l-İlmiyye, 1. Bsk, 1996.
• Zeydî, ebu’l-Feyz Muhammed b. Muhammed b. Abdurrezzak el-Hüseynî, Tâcu’l-arûs min cevahir el-kâmûs, Daru Hidaye, yy. ty.