Bu çalışmada, Kenan Erdoğan tarafından hazırlanan Niyâzî-i Mısrî Dîvânı’nda yer alan “Fî Evâili’s-Sülûk” kayıtlı gazellerden seçilen 2 gazelde işlenen tecellî konusu ele alınmıştır. Belirlenen gazeller beyit beyit ele alınmış, transkripsiyonlu metni ve günümüz Türkçesi verilerek gazellerin açıklaması yapılmıştır. Gazellerin daha iyi anlaşılabilmesi için ana konudan kopmadan beyitlerdeki kavram ve gerekli görülen kısımların izâhı yapılmıştır. Mutasavvıflar tarafından ele alınan konulardan biri olan tecellî bahsinin, Niyâzî-i Mısrî’nin seyr-ü sülûk sürecinin ilk dönemlerinde, şiirine nasıl yansıdığı bu çalışmada görülebilecektir. Niyâzî-i Mısrî’nin tecellî hakkındaki düşüncelerinin ve şiirine yansıyan tasavvufî kavramların açıklanması amaçlanmıştır. Özellikle Âdem’de ve âlemdeki ilâhî tecellîlere dikkat çeken Niyâzî-i Mısrî, İbn-i Arabî’nin izinden giderek Vahdet-i Vücud anlayışından beslenmiş ve tecellîyi bu çerçevede şiirlerinde anlatmıştır. Çalışmamızda incelediğimiz gazellerde İbn-i Arabî etkisi açıkça görülmektedir. İslâmi Türk Edebiyatı sahasına giren mutasavvıf şairlerin eserlerinden bu konuya ilişkin örnekler verilerek anlatım zenginleştirilmiştir. Gerek Mısrî’de gerekse de verilen örneklerde, İslam’ın temel kaynakları olan Kur’ân ve hadis iktibaslarına yer verilmiştir. Mısrî’nin şiirlerindeki dil özellikleri mevzu edilmemiş olup, şiirlerin muhtevâsı ve anlam dünyası tasavvufî açıdan değerlendirilmiştir. Gazellerin şerhinde Hurûfîlik anlayışından da istifade edilmiştir. Durum çalışması niteliğinde olan bu makalede veri toplama yöntemi olarak doküman analizi yapılmış; elde edilen veriler, tasavvufî açıdan değerlendirilmiştir. Elde edilen bulguların, tasavvufî bir kavram olan tecellînin, Mısrî’nin tasavvufî görüşlerinin anlaşılmasına katkı sağlayacağı düşünülmektedir.
In this study, the subject of qualifications and apparition in two ghazals selected from "fī awāʾil al-sulūk" recorded ghazals in the Niyāzī-i Misrī’s Diwān prepared by Kenan Erdogan was discussed. The identified ghazel couplets were handled, and the explanations of the written texts and ghazals were made by presenting them in today's Turkish. In order to understand the gazelles better, the concept and necessary parts are explained in couplets without leaving the main subject. In this study, it is seen how the mention of manifestation, which is one of the subjects that Sufis dealt with, was reflected in the poetry of Niyāzī in the early periods of the course of seyr-ü sulūk. It is aimed to explain the thoughts of Niyāzī on manifestation and the mystical concepts reflected in his poetry. Niyāzī who especially drew attention to the divine manifestations in the dem and the world, followed in the footsteps of Ibn Al-‘Arabī, nourished the understanding of Wahdat al-wujūd and described the manifestation in this context in his poems. The Ibn Al-‘Arabī effect is clearly seen in the ghazels we examined in our study. Expression is enriched by giving examples from the works of Sufi poets in the field of Islamic Turkish Literature. Both in Niyāzī and in the examples given, quotations from the Qur'ān and hadith, which are the main sources of Islām, are included. Without mentioning the language features in Niyāzī 's poems, the content of the poems and the world of meaning were evaluated in terms of Sufism. The understanding of Hurūfiyyah is also used in the annotation of the ghazals. It is thought that the findings and comments obtained in the article within the framework of the concept of Tecellī will contribute to the understanding of Niyāzī-i Misrī's mystical views.
Primary Language | Turkish |
---|---|
Subjects | Religious Studies |
Journal Section | Araştırma Makalesi / Research Article |
Authors | |
Publication Date | June 27, 2021 |
Submission Date | April 6, 2021 |
Acceptance Date | June 19, 2021 |
Published in Issue | Year 2021 Volume: 6 Issue: 11 |