From Yesterday to Today: The Kosovo Turks’ Struggle for Identity

Yıl 2012, Cilt: 34 Sayı: 34, 11 - 36, 01.04.2012

Sibel Akgün

Öz

The history of the Balkans with its geography, cultural, political and strategic standing is a region that first had close ties with the Ottoman Empire and later with the Republic of Turkey. In this geography, historically the Kosovo Turks, within the Muslim Turkish population left from the time of the Ottoman Empire, have become a social element that has continued their struggle for existence in the region up to the present time. As with the other Balkan Turks, the standing of the Kosovo Turks in the past together with the situation of being a minority in their country today has been an issue of very special circumstances and problems that is unique to them in the regions that they live. This study will consider the periods that the Kosovo Turks have lived through in their country from the past to the present and the changes that they underwent during each period; how they have held on and have been left in between in their country and despite everything how they have continued their social, political and communal activities. The main thesis of this study is that the Kosovo Turks, if not considered as a minority in the past, today are described as a minority in which their reactions against this position and their concrete situation will also be covered. At this point the expectations of the Kosovo Turks in terms of the future will also be examined and the starting point of this study of the predicament this community is faced with that has lived in Kosovo both socially and politically for centuries is centered on the main thesis that these difficulties are based on Serbian and Albanian ethnic nationalism

Anahtar Kelimeler

Kosovo Turks, Albanian and Serbian Nationalism, Minority Rights , Assimiliation, Protecting and Susta

Kosova Türklerinin Tarihten Bugüne Kimlik Mücadelesi

Öz

Balkanlar, tarihi, coğrafyası, kültürel, siyasi ve stratejik konumu ile yüzyıllardan beri Osmanlı İmparatorluğu ve Türkiye Cumhuriyeti ile birebir ilişkili bir bölge olmuştur. Bu coğrafyada tarihsel olarak Osmanlı İmparatorluğu döneminden kalan Müslüman Türk nüfusu içinde Kosova Türkleri, bugüne kadar bölgede varlığını sürdürme mücadelesi veren bir toplumsal unsur olmuştur. Kosova Türklerinin geçmişte bulundukları konum ve bugün ülkede azınlık durumunda olmaları ile birlikte yaşadıkları alanlarda diğer Balkan Türkleri gibi kendilerine özgü özel durumları ve sorunları söz konusudur. Çalışmada tarihten günümüze Kosova Türklerinin ülkede geçirdiği dönemler ve her dönemde nasıl bir değişim içine girdikleri, ülkede nasıl tutunmaya çalıştıkları ve arada kaldıkları, yürütmeye çalıştıkları sosyal- siyasal- toplumsal ve kültürel faaliyetler ele alınacaktır. Çalışmanın ana temeli Kosova’da tarihte olmasa bile bugün azınlık tanımı içine giren Kosova Türklerinin bu durum karşısında gösterdikleri reaksiyonları ve somut durumlarını da kapsayacak şekilde olacaktır. Bu noktada makalede Kosova Türklerinin geleceğe yönelik beklentileri de analiz edilerek, toplumsal ve siyasal olarak Kosova’da yüzyıllardan beri yaşayan bu toplumun içinde bulunduğu açmazların Sırp ve Arnavut etnik milliyetçiliklerinden kaynaklandığı temel savı üzerinde hareket edilecektir.

Anahtar Kelimeler

Kosova Türkleri, Arnavut ve Sırp milliyetçiliği, azınlık hakları, asimilasyon, varlığını koruma ve sürdürme mücadelesi.

Kaynakça

• COŞKUN, Demirtaş Birgül (2010), “Kosova’nın Bağımsızlığı ve Türk Dış Poli‐ tikası (1990‐ 1998)”, Uluslararası İlişkiler, Cilt: 7, Sayı: 27, ss. 51‐ 86.
• GÖKDAĞ, A. Bilgehan (2007), “Kosova Türkleri”, Balkanlar El Kitabı, Cilt: II, Der: Osman Karatay‐ Bilgehan A. Gökdağ, Çorum, KaraM‐ Vadi Yay. , ss. 103‐ 134.
• İGCİ, Alpay (2011), Balkan Ağızlarında Farklı Bir Fiil Çatısı, Turkish Studies, Volume 6/1, Winter, ss. 1258‐ 1267.
• KUT, Şule (2005), “Kosova Türkleri: Nasıl Bir Gelecek?”, Balkanlar’da Kimlik ve Egemenlik, İstanbul, İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları.
• KOVAÇ, Ferdi (2011), Sınıf Yönetimi’nde Öğretmenlerin Öğretim Liderliği Davranışlarını Gerçekleştirme Düzeyine İlişkin Karşılaştırmalı Bir Araştırma (Türkiye Kosova Örneği) , Sakarya Üniversitesi, Eğitim Bi‐ limleri Enstitüsü, Eğitim Bilimleri Anabilim Dalı, Eğitim Yönetimi ve Denetimi Bilim Dalı, Basılmamış Yüksek lisans Tezi, Sakarya.
• MALCOLM, Noel (1998), Kosova A Short History, New York University Press, Newyork.
• MANDACI, Nazif (2008), “Balkanlar İle İlişkiler”, Haydar Çakmak (der.), Türk Dış Politikası 1919‐2008, Ankara, Platin, s. 828
• ORTAYLI, İlber (2011), “Prizren’de Yaşayan Osmanlı”, Milliyet, 17 Nisan.
• PENTASSUGLİA Gaetona (2002), Minorities in International Law, Council of European Centre for Minority Issues.
• RECEPOĞLU, Suroy Altay (2006), Kosova’da Türk Olmak, Siprint Basımevi, Prizren.
• ŞANLI Cevdet, JABLE Ergin (2007), “Kosova’da Türkçe ve Türkçe Süreli Yayın Hayatının Dünü ve Bugünü”, Kalite Fen Edebiyat Dergisi, Cilt: 9, Sayı I, ss. 70‐ 91.
• TAŞDEMİR Hakan‐ SARAÇLI Murat (2007), “Avrupa Birliği ve Türkiye Pers‐ pektifinden Azınlık Hakları Sorunu”, Uluslararası Hukuk ve Politika, Cilt: 2, No: 8, ss. 25‐ 35.
• TAŞKIRAN, Cemalettin (2009), Unuttuğumuz Vatan Rumeli, Barış Platin Kitabevi, Ankara.
• TÜRKEŞ, Mustafa (2008) “Türkiye’nin Balkan Politikasında Devamlılık ve Değişim”, Avrasya Dosyası, Cilt 14, No 1, s. 253‐ 281.
• TÜRKOĞLU, Emir (2000), “Kosova Arnavutlarının Milliyetçiliği”, Balkan Diplomasisi, Der: Ömer E. Lütem‐ Birgül Demirtaş Coşkun, Ankara, Asam Yay, ss. 103‐ 131.
• TÜRBEDAR, Erhan (2000), “Tarihte Değişen Siyasi ve Sosyal Dengeler İçin‐ de Kosova Türkleri”, Balkan Türkleri‐ Balkanlarda Türk Varlığı, Der:Erhan Türbedar, Ankara, Asam Yay. , ss. 61‐ 94.
• TOPSAKAL Cem, SOFUOĞLU Ebubekir (2007), “Osmanlı Devleti’nin Kosova Eğitim Sistemi’ne Yönelik Yönetimsel Düzenlemeleri”, Yüzüncü Yıl Üni‐ versitesi, Eğitim Fakültesi Dergisi, Cilt: IV, Sayı: 1, ss. 60‐ 80. İnternet Kaynakları
• ‐“Kosova Ülke Bilgileri”, http://www.setimes. com/cocoon/setimes/xh‐ tml/tr/infoCountryPage/setimes/resource_centre/countries/kosovo? country=Kosovo#geographyPeople, (09. 02. 2011).
• ‐“Kosova’nın Bağımsızlığı Konusunda Kritik Karar”, http://www. dw‐world. de/dw/article/0, , 5823494, 00. html, (10. 02. 2011).
• ‐“Mahkeme Kararını Verdi: Kosova’nın Bağımsızlığı Meşrudur, http://www. hurriyet. com. tr/planet/15391939. asp, (01. 02. 2011).
• ‐“Ahtisaari Planının Ayrıntıları Ne Söylüyor?”, http://www. setimes. com/cocoon/setimes/xhtml/tr/features/setimes/articles/2007/05/2 1/reportage‐01, (20. 02. 2011).
• ‐“Kosova Seçimlerinin Ardından”, http://www. 21yyte. org/tr/yazi6024‐ Kosova_Secimlerinin_Ardindan. html, (15. 02. 2011). ‐“Kosovalı Türkler”, http://www.
• balkanincileri. gen. tr/index.
• php?option=com_content&view=article&id=133:kosovaturk&catid=45
• :yazi&Itemid=67, (15. 02. 2011).
• ‐Polatlı, Ahmet, “Kosova Türkleri”, http://www. makaleler. com/tarih‐ makaleleri/kosova‐turkleri. htm, (10. 02. 2011). ‐“Kosova’da Türk Olmak Zor”, http://www. radikal. com. tr/1999/07/08/dis/01kos. html, (25. 01. 2011).
• ‐“Bakan Yağıcılar, Sayım Memurlarının İşinden Memnun”, http://www. kosovahaber. com/?page=2, 97, 6034, (04. 04. 2011). ‐“Priştine Üniversitesi 40 Yaşında”, com/haberler/arsiv/327‐pristine‐universitesi‐40‐yasinda (05. 04. 2011). http://www. pristineliler.
• ‐“TSK Barışı Destekleme Harekatı Faaliyetleri (Kosova) http://www. tsk. tr/4_ULUSLARARASI_ILISKILER/4_6_Turkiyenin_Barisi_Destekleme_H arekatina_Katkilari/konular/kosovada_icra_edilen_faaliyetler. 15. 04. 2011). html, ‐“UNMIK: Mandate and Structure”, http://www. unmikonline. org/Pages/about. aspx, (10. 05. 2011).
• ‐“Kosova’da Nüfus Sayımı Tartışması”, http://www. trt. gov. tr/Haber/HaberDetay. ab12063529205751, (16. 06. 2011).
• aspx?HaberKodu=f42a4d0d‐ac69‐49eb‐
• ‐“Minority protection in Europe: best practices and deficiencies in imple‐ mentation int/t/dghl/monitoring/minorities/default_en. asp, (12. 04. 2011).
• ‐“Minority rights”, http://www. osce. org/what/minority‐rights, (25. 06. 2011).
• ‐“Kişisel ve Siyasal Haklar Uluslararası Sözleşmesi”, http://www. tbmm. gov. tr/komisyon/insanhaklari/pdf01/53‐73. pdf (11. 05. 2011).
• ‐“İlerleme Raporu’na Farklı Yaklaşımlar”, http://www. kosovahaber. net/?page=2, 9, 9315, (12. 01. 2012).
• ‐“Kosova'da Türkçe Eğitim Veren Hukuk Fakültesi Açıldı”, http://www. usakgundem. t%C3%BCrk%C3%A7e‐e%C4%9Fitim‐veren‐hukuk‐fak%C3%BCltesi‐ a%C3%A7%C4%B1ld%C4%B1. html, (20. 02. 2012).
• ‐“Avrupa Güvenlik ve İşbirliği Teşkilatı Kosova Misyonu, Topluluklar Hakla‐ rını Değerlendirme Raporu, Aralık 2010”, http://www. osce. org/tr/kosovo/74636, (26. 02. 2012). ‐“2010 Human Rights Report: Kosovo”, http://www. state. gov/j/drl/rls/hrrpt/2010/eur/154432. htm, (25. 02. 2012).
• ‐“Kosova Cumhuriyeti Anayasası”, http://www. kushtetutakosoves. in‐ fo/repository/docs/Kosova. Cumhuriyeti. Anayasasi. pdf, (20. 02. 2012).
• ‐ “International Court of Justice, Accordance with International Law of the Unilateral Declaration of Independence in Respect of Kosovo, 22 July 2010”, pdf?PHPSESSID=7954c054 3c22147d45fa752ed59e7194 (26 . 06. 2010). icj‐cij.
• org/docket/files/141/15987.
• ‐Kosovalı Türk öğrenci Ferdi Kovaç ile yapılan mülakat (08. 02. 2011‐ SAKARYA).