TÜRKÇENİN İNGİLİZCE YOLUYLA MELEZLEŞMESİ: SAMSUN’DAKİ İŞ YERİ VE MEKÂN ADLARI ÖRNEĞİ

Year 2016, Volume: 13 Issue: 50, 217 - 229, 15.06.2016

İsmail Yaman Emrah Ekmekçi

Abstract

Mevcut betimsel çalışma, araştırmacıların Samsun il mer- kezinde tespit ettiği İngilizce kelimelerin veya seslerin kul- lanıldığı iş yeri ve mekân isimlerinin incelenmesini kap- samaktadır. İngilizcenin bir şekilde etkisinin görüldüğü isimler ilk önce bir havuzda toplanmış ve ayrıntılı bir ince- leme sonrasında araştırmacılar tarafından Türkçenin İngi- lizce yoluyla melezleştirilmesi bağlamında kategorilere ay- rılmıştır. Kategoriler oluşturulurken incelenen mağaza ve mekân adları biçimbilimsel ve sözdizimsel açıdan ele alın- mıştır. Ortaya çıkan kategoriler Türkçenin İngilizce yoluyla tamamen İngilizce sözcükler ve sesler kullanılarak (The Garden Cafe, Europcar, Kids Castle), söz dizisine İngilizce başlayıp Türkçe devam ederek (Ultraline Dış Cephe Sis- temleri, Eurofix Gemicilik, Sunrise Kuaför), söz dizisine Türkçe başlayıp İngilizce devam ederek (Aksa Botanic Center, Vatan Computer, Yataş Bedding), Türkçe sözcükle- rin yazım şeklini kısmen veya tamamen İngilizceleştirerek (Marca Cafe, İlhan’s Halı, Caploonba), İngilizce sözcüklerin yazım şeklini kısmen veya tamamen Türkçeleştirerek (Campüs Cafe, Kempıl, Rengarenk Cosmetik & Accessories) ve Türkçe ve İngilizce unsurları tek bir sözcükte birleştire- rek (Samwin Cam Balkon, Efetech, Atamark) melezleştiril- diğini göstermektedir. Söz konusu kategoriler Türkçe ve İngilizce arasındaki ilişkinin Samsun il merkezinde bulu- nan iş yeri ve mekân adları bağlamında nasıl kendini gös- terdiğini açıklamaktadır. Sınırlı bir ölçekte ele alınan bu diller arası ilişki, günlük hayatın doğal bir parçası ve her yerde kolayca gözlemlenebilen bir durum olması dolayısıy- la Türkçe ve İngilizce arasındaki genel ilişkinin ne yönde olduğuna dair önemli ipuçları vermektedir.

Keywords

Türkçe, İngilizce, melezleşme, iş yeri ve mekân adları

References

• ARVAS Abdulselam (2011). “İşyeri İsimleri Üzerine Bir Araştırma: Van Ör- neği”, Akademik Bakış, (23):1-8.
• DEMİR Nurettin (2003). “Popüler Dil Tartışmalarına Dil İlişkileri Açısından Bakış”, Cumhuriyetimizin 80. Yılında Türkçemiz. Ankara Ticaret Odası- Anadolu Çağdaş Eğitim Vakfı. 37-44.
• DEMİRCAN Ömer (2001). İş Yeri Adlarında Yabancılaşma, XIV. Dilbilim Ku- rultayı Bildirileri. Adana: Ç.Ü. Basımevi: 4-12.
• GADDAR Zeliha (2014). “Ödemiş’in İş Yeri Adları Üzerine Bir İnceleme”, Çankırı Karatekin Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi 5(1): 319-332.
• KARTALLIOĞLU Yavuz (2001). Trabzon Maraş Caddesindeki İş yeri İsimleri Üzerine, Trabzon ve Çevresi Uluslar Arası Tarih Dil Edebiyat Sempoz- yumu (Trabzon, 03-05 Mayıs 2001).
• KAYA Doğan (2008). Sivas’ta İşyeri Adlandırmaları İle İlgili Bazı Tespitler, Uluslararası Ahilik Kültürü ve Kırşehir Sempozyumunda sunulan sözlü bildiri (Kırşehir, 15-17 Ekim 2008).
• KÜÇÜK Salim - Serdar Saraç (2008). “İş Yeri Adlarındaki Batı Kaynaklı Ke- limeler Ve Ordu İli Örneği”, Türk Dili ve Edebiyatı Dergisi, 38: 137-155.
• MERT Kazım - Merve Türkmen (2014). Türkçe Biz Sana Ne Yaptık Böyle? İş Yeri İsimleri Yabancılaşıyor: Türkiye’nin Kültürel Değişim Yolculuğu, 12. Uluslararası Bilgi, Ekonomi ve Yönetim Kongresi Bildirileri: 599-607.
• ÖZKAN Fatma – Bağdagül Musa (2004). “Yabancı Dillerin Türkçenin Söz Dizimi Üzerindeki Etkisi”, Bilig. 30: 95-139.
• ÜSTÜNOVA Mustafa vd. (2010). “İş Yeri Adlarında Türkçe’nin Kullanımı”, Turkish Studies International Periodical For the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic. Volume 5/1: 1390-1419.