UKRAYNA GAGAUZLARINDAN ŞAİR VASİLİY UZUNOV’UN HAYATI, ŞİİRLERİ VE ŞİİRLERİNDEKİ SÖZ VARLIĞI*

Yıl 2019, Cilt: 16 Sayı: 61, 56 - 65, 15.03.2019

Bülent Hünerli

Öz

Günümüzde yaratılan edebî ürünler, teknoloji sayesinde daha da çoğalmaktadır. Özellikle dünyada belli bir yeri olan dillere bu süreç büyük fayda getirmektedir. Bununla beraber konuşur sayısı az olan diller için bu süreç her zaman istenildiği gibi gitmemektedir. Genel hatlarıyla benzer bir durumu Ukrayna’daki Gagauz Türkçesinde de görmek mümkündür. Besarabya Gagauzlarının güney kısmını oluşturan Ukrayna Gagauzları, Sovyetler Birliği’nin dağılmasıyla siyasi sınırlarla Moldova’daki Gagauzlardan ayrılmıştır. Dolayısıyla Moldova’da Gagauz Türkçesiyle basılan her edebî, bilimsel ve eğitime dönük kitap için maddi ve manevî altyapı mevcuttur. Ukrayna Gagauzlarında bu imkânlar olmadığından anadilleriyle üretilen her yazılı malzeme çok değerlidir. İşte Ukrayna Gagauzlarından olan Vasiliy Uzunov’un şiirlerini bu bağlamda ele almak gerekir. Vasiliy Uzunov, Odessa bölgesinde bulunan Reni ilçesine bağlı Kotlovina (Balboka) köyünde doğmuş bir şairdir. Gençlik yıllarından itibaren şiir yazan şair, özellikle Ezop gibi şiirlerinin büyük bir kısmında kahramanları hayvanlardan seçmiştir. Belki de bu anlamda bu tür şiirler yazan ilk Gagauz şairidir. Yine şairin sosyal konuları işlediği şiirleri de mevcuttur. Çalışmamızda Vasiliy Uzunov’un hayatı, şiirleri ve şiirlerindeki söz varlığı ele alınacaktır.

Anahtar Kelimeler

Gagauz Şiiri, Ezop, Ukrayna, Tehlikedeki Diller

Kaynakça

• GUBOGLO, Mihail N. (2018). “Gagauzların Etnik Aidiyeti”. (çev. Bülent Hünerli). TÜRÜK. VI/12: 67-78.
• GÜNGÖR, Harun - Mustafa ARGUNŞAH (2002). Gagauz Türkleri. Ankara: Kültür Bakanlığı Yayınları.
• HÜNERLİ, Bülent - Tudora ARNAUT (2017). “Ukrayna Gagauzları”. Tehlikedeki Diller Dergisi. VII/11: 17-50.
• KAZANI, Anna - Vasili UZUNOV (2008). Balboka’dan Seläm/Privitannya z Bolboki, Odessa: TOB “Satelit Pres”.
• KOWALSKİ, Tadeusz (2012). “Kuzey - Doğu Bulgaristan Türkleri ve Türk Dili”. (çev. Ömer Faruk Akün). İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Türk Dili ve Edebiyatı Dergisi. III/2-3: 477-500.
• KURAT, Akdes N. (1972). IV-XVIII. Yüzyıllarda Karadeniz Kuzeyindeki Türk Kavimleri ve Devletleri. Ankara: Türk Tarih Kurumu Basımevi.
• MANOV, Atanas (2001). Gagauzlar (Hıristiyan Türkler). (çev. M. Türker Acaroğlu). Ankara: Türk Tarih Kurumu Yayınları.
• MENZEL, Theodor (2002). “Gagauzlar”. MEB-İslam Ansiklopedisi. Eskişehir: Milli Eğitim Bakanlığı Yayınları. IV: 706-707.
• POKROVSKAYA, Ludmila A. (2017). “Gagauzların Hristiyan Dinî Terminoloji Sistemindeki Müslümanlıkla İlgili Unsurlar”. (çev. Bülent Hünerli). Kesit Akademi Dergisi. Mart, III/7: 421-427.
• TEKİN, Talat (1995). Türk Dillerinde Birincil Uzun Ünlüler. Ankara: T.C. Kültür Bakanlığı -Simurg.