Öz
Bir terim olarak mevlit ‘doğum yeri ve doğum zamanı’ anlamlarını ihtiva etmektedir. Eski Anadolu Türkçesi döneminde bir tür olarak değerlendirilen mevlit metinleri Hz. Muhammet’in doğumuna, miracına ve mucizelerine methiye niteliği taşıyan, çoğunlukla manzum ve mesnevi türünde kaleme alınan eserlere verilen bir addır. Mevlit metinleri yapısı itibariyle tevhit, münacat, naat ile başlamaktadır. Bunu Hz. Muhammet’in doğumu, miracı, çeşitli mucizeleri ve vefatı izler. Mevlit metinleri dua faslıyla tamamlanır. İslam dünyasının hemen tamamında rastlanılan mevlit yazma geleneği İslam tarihinde, edebiyatında, sanatında ve musikisinde önemli bir yer tutar. Bu yazı kaynaklarda 15. yüzyıl şairi olarak kabul edilen Emīrī tarafından kaleme alınan mevlit metninin yazı çeviriminin ve dil incelemesinin yapılmasını amaçlamaktadır. Emīrī’nin Mevlid’inin bilinen tek nüshası İstanbul Süleymaniye Yazma Eser Kütüphanesi, Ayasofya Koleksiyonu 3821/3’te korunmaktadır. Şimdiye kadar neşredilmemiş olan bu mevlit metni, içinde yer aldığı eserin 31b-45b sayfaları arasında bulunmakta ve 15 varaktan oluşmaktadır. Harekeli nesih ile kaleme alınan yazmanın her sayfasında 13 satır bulunmaktadır. Mevzubahis mevlit metni 345 beyit ve her bendi üç mısradan mürekkep 4 müsellesten oluşmaktadır ve aruzun remel bahriyle yazılmıştır. Başka bir nüshası tespit edilemediğinden eserin yazı çeviriminde yalnızca bu yazma esas alınmıştır. Eserin istinsah tarihi mevcut olmasa da dil özelliklerinden Eski Anadolu Türkçesinin dil hususiyetlerini taşıdığı tespit edilmiştir.
Anahtar Kelimeler
Kaynakça
- FUCHS, H. – F. de JONG (1989). “Mawlid”. Encyclopaedia of Islam 2nd ed., VI: 895-897. GHARIB, B. (1995). Sogdian Dictionary: Sogdian-Persian-English. Tehran: Farhangan.
- İPEKTEN, Halûk vd. (2017). Sehî Beg – Heşt Bihişt. Ankara: Kültür ve Turizm Bakanlığı Yayınları.
- İSEN, Mustafa (1994). Künhü’l-Ahbar’ın Tezkire Kısmı. Ankara: Atatürk Kültür Merkezi Yayınları.
- İSEN, Mustafa (1999). Latîfî Tezkiresi. Ankara: Akçağ Yayınları.
- KILIÇ, Filiz (2018). Es-Seyyid Pîr Mehmed bin Çelebi – Meşâ’irü’ş-Şu’arâ. Ankara: Kültür ve Turizm Bakanlığı Yayınları.
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Bölüm | Araştırma Makaleleri |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 15 Haziran 2019 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2019 Cilt: 16 Sayı: 62 |
