ABDULLÂH EL-KÂTİB VE TEZKİRE-İ RUMÂT ADLI ESERİ

Year 2021, Volume: 18 Issue: 69, 185 - 208, 15.03.2021

Saddam Bzour

Abstract

Bu çalışma, 17. yüzyılın okçu, meydân şeyhi ve kâtiplerinden olan Abdullah el-Kâtib tarafından kaleme alınan Tezkire-i Rumât adlı okçuluk kitabının incelemesinden ibârettir. Eserin şimdiye kadar tespit edilebilen beş nüshası bulunmaktadır. Bugüne kadar, eseri tanıtmak amacıyla bazı çalışmalar yapılmıştır. Bu çalışmalarda eser, yazılış tarihi, dönemin okçuları, eserin içeriği ile ilgili bilgiler verilmiştir. Hazırlamış olduğumuz makalede, eksik olan ve ulaşamadığımız nüshalar değerlendirilmeye alınmamıştır. Çalışmamızda İstanbul Üniversitesi NEKTY2638 barkod numaralı nüsha, geç tarihte yazılan 394 no’lu Michigan Üniversitesi nüshası ile karşılaştırılmıştır. Bu makalede, eserin içeriği, nüshaları, eserdeki okçuluk terimleri, ok meydânları gibi bilgiler ele alınmıştır. Eser, 1453 – 1689 tarihleri arasında yaşamış olan okçular, yer adları, bu dönemde yapılmış yarışmalar, ok meydanları, ok atılan menziller, menzillerin mesafeleri, atan kişilerin elde ettiği rekorlar, atılan rüzgârlar, Osmanlı okçuluğu ve okçuluk terimleri hakkında bilgi vermesi sebebiyle tarihî bir belge niteliği taşımaktadır. Ayrıca çalışmada, metnin dil özellikleri, ses bilgisi ve yazım bilgisi, farklı ve daha önce kullanılmamış yapı ve sözcüklere değinilmiş, imlâ hususiyetleri elden geldiğince ortaya konmuş, bu başlıklar altında metinden çeşitli örnekler sunulmuştur.

Keywords

Okçuluk Terimleri, Tezkire-İ Rumât, Ok Meydânları, Dil, Menzil Taşları

References

• AKSOY, H. (2002). “Kavsname”. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi 25. Ankara: 70- 71.
• AKTEPE, K. (2003). Okçuluk. İstanbul: Nobel.
• AYANOĞLU, İ. F. (1974). Okmeydanı ve Okçuluk Tarihi. Ankara: Vakıflar Genel Müdürlüğü.
• AZBAY, E. (2016). Hazâ Kitâb-ı Kavsnâme: İnceleme-Metin-Dizin. Çanakkale: ÇanakkaleOnsekiz Mart Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi).