Research Article
BibTex RIS Cite

TRABZON GÜMRÜK MUKATAASINDA KADILARIN FONKSİYONLARI: TEFTİŞ, TAKİP VE TASDİK (1600-1650)

Year 2024, Volume: 10 Issue: 22, 367 - 378, 05.12.2024
https://doi.org/10.31765/karen.1574983

Abstract

Kadıların bilinen idari ve adli meselelere ilaveten, merkez maliyesi ve idaresi tarafından kendilerine tevdi edilen ve imparatorluğun erken devirlerinden itibaren başta mukataa müfettişliği ve nazırlık olmak üzere birtakım mali işlerle de ilgilendiklerin bilinmektedir. Bilhassa XVII. yüzyıl gibi muhtelif krizlerin yaşandığı bir dönemde mali bürokrasinin, imparatorluğun merkezden uzak bölgelerindeki gelir-gider kalemlerinin ahvalini sorgulatmak ve teftiş ettirmek gibi meselelerde yerel kadılıklarla iş birliği içinde olduğu arşiv kayıtlarından anlaşılmaktadır. Bu çalışmada imparatorluğun sosyal, ekonomik ve askeri pek çok alana inhisar eden meselelerinde hem merkezin hem de yerel bölgedeki unsurların doğrudan başvurdukları bir makam olan kadılıkların, tanzim ettikleri arzlar ve dava hüccetleri incelenmek suretiyle Trabzon gümrüğünün tevcihinde ve mukataa olarak işletilmesindeki rolleri üzerinde durulmaya çalışılmıştır.

References

  • T.C. Cumhurbaşkanlığı Devlet Arşivleri Başkanlığı Osmanlı Arşivi:
  • (A.DVNSMHM.d) Mühimme Defterleri, Nr. 41, 42.
  • (D.AMH.d) Anadolu Muhasebesi Kalemi Defterleri Nr. 24528.
  • Trabzon Şer’iyye Sicilleri (TŞS): Defter Nr. 1821-4, 1822, 1823, 1825, 1826, 1827, 1828, 1829, 1830, 1831.
  • Açık, Turan (2014), ““Bey”likten “Ağa”lığa: 17. Yüzyılın İlk Yarısında Trabzon’da ‘Unvan Enflasyonu’”, Karadeniz İncelemeleri Dergisi, 16, 9-38.
  • ______ (2012), Gelenek ve Modernlik Arasında Bir Osmanlı Şehri: 17. Yüzyılın İlk Yarısında Trabzon’da Siyaset, Yayımlanmamış Doktora Tezi, Trabzon: Karadeniz Teknik Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
  • Akgündüz, Ahmet (1992), Osmanlı Kanunnameleri ve Hukukî Tahlilleri, C. 1, İstanbul: Fey Vakfı Yayınları
  • Aygün, Necmettin (1997), Trabzon Gümrüğü (1750-1800), Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ankara: Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
  • ______ (2002), XVIII. Yüzyılda Trabzon’da Ticaret, Yayımlanmamış Doktora Tezi, Ankara: Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
  • Bostan, İdris (1999), “Karadeniz’in Dış Ticarete Kapalı Olduğu Dönemde Trabzon Limanı”, Trabzon Tarihi İlmî Toplantısı Bildiriler, (Haz. Kemal Çiçek, Kenan İnan vd.), 6-8 Kasım 1998, Trabzon: Trabzon Belediyesi Yayınları, 303-310.
Year 2024, Volume: 10 Issue: 22, 367 - 378, 05.12.2024
https://doi.org/10.31765/karen.1574983

Abstract

References

  • T.C. Cumhurbaşkanlığı Devlet Arşivleri Başkanlığı Osmanlı Arşivi:
  • (A.DVNSMHM.d) Mühimme Defterleri, Nr. 41, 42.
  • (D.AMH.d) Anadolu Muhasebesi Kalemi Defterleri Nr. 24528.
  • Trabzon Şer’iyye Sicilleri (TŞS): Defter Nr. 1821-4, 1822, 1823, 1825, 1826, 1827, 1828, 1829, 1830, 1831.
  • Açık, Turan (2014), ““Bey”likten “Ağa”lığa: 17. Yüzyılın İlk Yarısında Trabzon’da ‘Unvan Enflasyonu’”, Karadeniz İncelemeleri Dergisi, 16, 9-38.
  • ______ (2012), Gelenek ve Modernlik Arasında Bir Osmanlı Şehri: 17. Yüzyılın İlk Yarısında Trabzon’da Siyaset, Yayımlanmamış Doktora Tezi, Trabzon: Karadeniz Teknik Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
  • Akgündüz, Ahmet (1992), Osmanlı Kanunnameleri ve Hukukî Tahlilleri, C. 1, İstanbul: Fey Vakfı Yayınları
  • Aygün, Necmettin (1997), Trabzon Gümrüğü (1750-1800), Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ankara: Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
  • ______ (2002), XVIII. Yüzyılda Trabzon’da Ticaret, Yayımlanmamış Doktora Tezi, Ankara: Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
  • Bostan, İdris (1999), “Karadeniz’in Dış Ticarete Kapalı Olduğu Dönemde Trabzon Limanı”, Trabzon Tarihi İlmî Toplantısı Bildiriler, (Haz. Kemal Çiçek, Kenan İnan vd.), 6-8 Kasım 1998, Trabzon: Trabzon Belediyesi Yayınları, 303-310.
There are 10 citations in total.

Details

Primary Language Turkish
Subjects Early Modern Ottoman History
Journal Section Research Article
Authors

Miraç Tosun 0000-0002-8587-9557

Bekir Tütüncü 0000-0001-7873-5144

Publication Date December 5, 2024
Submission Date October 28, 2024
Acceptance Date November 14, 2024
Published in Issue Year 2024 Volume: 10 Issue: 22

Cite

APA Tosun, M., & Tütüncü, B. (2024). TRABZON GÜMRÜK MUKATAASINDA KADILARIN FONKSİYONLARI: TEFTİŞ, TAKİP VE TASDİK (1600-1650). Karadeniz Araştırmaları Enstitüsü Dergisi, 10(22), 367-378. https://doi.org/10.31765/karen.1574983
AMA Tosun M, Tütüncü B. TRABZON GÜMRÜK MUKATAASINDA KADILARIN FONKSİYONLARI: TEFTİŞ, TAKİP VE TASDİK (1600-1650). KAREN. December 2024;10(22):367-378. doi:10.31765/karen.1574983
Chicago Tosun, Miraç, and Bekir Tütüncü. “TRABZON GÜMRÜK MUKATAASINDA KADILARIN FONKSİYONLARI: TEFTİŞ, TAKİP VE TASDİK (1600-1650)”. Karadeniz Araştırmaları Enstitüsü Dergisi 10, no. 22 (December 2024): 367-78. https://doi.org/10.31765/karen.1574983.
EndNote Tosun M, Tütüncü B (December 1, 2024) TRABZON GÜMRÜK MUKATAASINDA KADILARIN FONKSİYONLARI: TEFTİŞ, TAKİP VE TASDİK (1600-1650). Karadeniz Araştırmaları Enstitüsü Dergisi 10 22 367–378.
IEEE M. Tosun and B. Tütüncü, “TRABZON GÜMRÜK MUKATAASINDA KADILARIN FONKSİYONLARI: TEFTİŞ, TAKİP VE TASDİK (1600-1650)”, KAREN, vol. 10, no. 22, pp. 367–378, 2024, doi: 10.31765/karen.1574983.
ISNAD Tosun, Miraç - Tütüncü, Bekir. “TRABZON GÜMRÜK MUKATAASINDA KADILARIN FONKSİYONLARI: TEFTİŞ, TAKİP VE TASDİK (1600-1650)”. Karadeniz Araştırmaları Enstitüsü Dergisi 10/22 (December 2024), 367-378. https://doi.org/10.31765/karen.1574983.
JAMA Tosun M, Tütüncü B. TRABZON GÜMRÜK MUKATAASINDA KADILARIN FONKSİYONLARI: TEFTİŞ, TAKİP VE TASDİK (1600-1650). KAREN. 2024;10:367–378.
MLA Tosun, Miraç and Bekir Tütüncü. “TRABZON GÜMRÜK MUKATAASINDA KADILARIN FONKSİYONLARI: TEFTİŞ, TAKİP VE TASDİK (1600-1650)”. Karadeniz Araştırmaları Enstitüsü Dergisi, vol. 10, no. 22, 2024, pp. 367-78, doi:10.31765/karen.1574983.
Vancouver Tosun M, Tütüncü B. TRABZON GÜMRÜK MUKATAASINDA KADILARIN FONKSİYONLARI: TEFTİŞ, TAKİP VE TASDİK (1600-1650). KAREN. 2024;10(22):367-78.

Karadeniz Araştırmaları Enstitüsü Dergisi Açık Erişim bir dergidir ve yayımladığı içeriği doğrudan açık erişime sunar. Dergi, yayımladığı içerikle bilimin Açık Erişim politikasıyla desteklenmesi ve geliştirilmesine katkıda bulunmayı amaçlamaktadır. Bilinen standartlarda kaynak gösterilmesi koşuluyla, ticari kullanım amacı ve içerik değişikliği dışında kalan tüm kullanım (çevrimiçi bağlantı verme, kopyalama, baskı alma, herhangi bir fiziksel ortamda çoğaltma, dağıtma vb.) haklarını (ilgili içerikte aksi belirtilmediği sürece) Creative Commons Atıf-Gayriticari 4.0 Uluslararası Lisansı (CC BY-NC) lisansı aracılığıyla kullanıma sunmaktadır. İçeriğin ticari amaçlı kullanımı için dergi editöründen izin alınması gereklidir.

 

Creative Commons Lisansı
Karadeniz Araştırmaları Enstitüsü Dergisi'nin içeriği Creative Commons Atıf-GayriTicari 4.0 Uluslararası Lisansı ile lisanslanmıştır.