ORDU YÖRESEL YEMEK KÜLTÜRÜNÜN RESTORAN MENÜLERİNE YANSIMASI

Year 2025, Volume: 11 Issue: 23, 137 - 150, 30.06.2025

Koray Genç , Cemile Bahtiyar Karadeniz , Aybegüm Nevruz Göl

Abstract

Bu araştırmada Ordu ilinin yöresel yemek kültürünün restoranların menülerinde yer alış düzeyinin değerlendirilmesi amaçlanmıştır. Bu amaç doğrultusunda Tripadvisor platformunda ziyaretçi puanlamaları neticesinde ilk on sırada yer alan restoranların menüleri üzerinde durulmuştur. Menüler internet ve restoran ziyaretleri aracılığıyla elde edilmiştir. Bu bakımdan gözlemin de araştırma teknikleri arasında yer aldığı ifade edilebilir. Söz konusu işletmelerden ilk dördünün pide ve balık restoranı olarak yöreyle özdeşleşmiş ürün sundukları görülmüştür. Sıralamada beşinci sırada yer alan restoran, zengin yöresel menü içeriğiyle kendisini yöresel yemek restoranı olarak konumlandırmış durumdadır. Diğer restoranlarda ise yöresel yemek arzı düşük seviyede olup özellikle yörenin yemek kültürü içerisinde geniş bir yer tutan ot yemeklerinin ürüne dönüştürülemediği anlaşılmaktadır. Ayrıca gözlem itibariyle mevcut sunumların ürün çeşitlendirme stratejisi amacıyla gerçekleştirildiği yorumu getirilmiştir. Öyle ki yöresel yemek restoranı olarak konumlanan işletme haricinde sunumların hanelerdeki gibi ana yemek şeklinde olmadığı, yöresel yemeklerin meze ve garnitür olarak kullanıldığı gözlenmiştir. Nihai olarak bulgular üzerinden turizm planlayıcılarına ve restoran işletmelerine yönelik önerilerle araştırma sonuçlandırılmıştır.

Keywords

Yöresel yemek , restoran , menü , Ordu

References

• Arıkan Dündar, Alev (2017), “Eskişehir’deki Yiyecek İçecek İşletmelerinin Menülerinde Eskişehir Mutfağının Yeri”, Journal Of Human Sciences, 14/2, 2061-2077.
• Aslan, Zeynep - Güneren, Ebru ve Çoban, Gamze (2014), “Destinasyon Markalaşma Sürecinde Yöresel Mutfağın Rolü: Nevşehir Örneği”, Journal of Tourism and Gastronomy Studies, 2/4, 3-13.
• Boyne, Steven - Williams, Fiona ve Hall, Derek (2002), “On the Trail of Regional Success: Tourism, Food Production and The Isle of Arran Taste Trail”, Tourism and Gastronomy, (Ed. Anne-Mette Hjalager ve Greg Richards), London: Routledge, 105-128.
• Baran, Züleyhan ve Batman, Orhan (2022), “Destinasyon Pazarlamasında Mutfak Kültürünün Rolü: Sakarya Örneği”. Journal of Tourism and Gastronomy Studies, 10/1, 456-475.
• Bérard, Laurence and Marchenay, Philippe (2008), From Localized Products to Geographical Indications Awareness and Action, Ressources des terroirs–Cultures, usages, sociétés UMR Eco-Anthropologie et Ethnobiologie Centre national de la recherche scientifique Alimentec- Bourg-en-Bresse.
• Büyükşalvarcı, Ahmet - Şapcılar, Mustafa Cüneyt ve Yılmaz, Gül (2016), “Yöresel Yemeklerin Turizm İşletmelerinde Kullanılma Durumu: Konya Örneği”, Journal of Tourism and Gastronomy Studies, 4/4, 165-181.
• Canizares, Sandra Maria Sanchez ve Guzman Tomas Lopez (2012), “Gastronomy as a Tourism Resources: Profile of Culinary Tourist”, Current Issues in Tourism, 3, 229-245.
• Cömert, Menekşe (2014), “Turizm Pazarlamasında Yöresel Mutfakların Önemi Hatay Mutfağı Örneği”. Journal Of Tourism and Gastronomy Studies, 2/1, 64-70.
• Çelik, Sedat- Ersoy, Nureddin ve Besen, Sibel (2020), “Restoran İşletmelerinin Yöresel Yemeklere Yönelik Farkındalıkları: Şırnak İli Örneği”, Tourism and Recreation, 2/1, 31-37.
• Çokişler, Nazım ve Türker, Ali (2015), “Mutfak Kültürünün Turizm Ürünü Olarak Kullanım Etkinliğinin İncelenmesi: Ayder Turizm Merkezi Örneği”, Gümüşhane Üniversitesi Sosyal Bilimler Elektronik Dergisi, 6/14, 122-136.
• Dağdeviren, Ayhan (2022), “Ordu Mutfak Kültürünün Yerel Halk Tarafından Tanınma Durumu”, Journal of Gastronomy Hospitality and Travel, 5/4, 1733-1746.
• Duram, Leslie A. ve Cawley, Mary (2012), “Irish Chefs and Restaurants in the Geography of “Local” Food Value Chains”, The Open Geography Journal, 5/1, 16-25.
• Erdem, Özkan-Mızrak, Metin ve Kemer, Ali Kemal (2018), “Yöresel Yemeklerin Bölge Restoranlarında Kullanılma Durumu: Mengen Örneği”, Uluslararası Türk Dünyası Turizm Araştırmaları Dergisi, 3/1, 44-61.
• Genç, Koray (2022), “Sakin Şehir (Cittaslow) Restoranlarının Yöresel Yemek Sunumu Üzerine İşletmeci Görüşlerinin Belirlenmesi”, Journal of Global Tourism And Technology Research, 3/1, 30-41.
• Giovannucci, Daniele-Barham, Elizabeth and Pirog, Richard (2010), “Defining and Marketing Local Foods: Geographical Indications for US Products”, The Journal of World Intellectual Property, 13/2, 94–120.
• Güldemir, Osman (2023), “Geleneksel Bir Yemek: “Marul Yoğurtlaması”, Safran Kültür ve Turizm Araştırmaları Dergisi, 6/1, 121-132.
• Gürsoy, Deniz (2013), Tiridine Tiridine Suyuna da Bandım, Tarihin Süzgecinde Yöresel Mutfağımız, Oğlak Yayıncılık, İstanbul.
• Işkın, Merve ve Genç, Koray (2020), “Gastronomi Turizmi Açısından Geleneksel Ürün Adı Tescilinin Önemi: Çakallı Menemeni”, Akademik Gastronomi Çalışmaları, Konya: Büyükşehir Belediyesi Kültür Yayınları, 267-281.
• İflazoğlu, Nurhayat ve Yaman, Melek (2020), “Yöresel Mutfakların Gastronomi Turizminde Yer Alma Durumu: Mardin Yerel Restoran Menülerinin İncelenmesi”, Journal of Tourism and Gastronomy Studies, 8/3, 1943-1957.
• Jones, Peter - Comfort, Daphne ve Hillier, David (2004), “A Case Study of Local Food and Its Routes to Market in the UK”, British Food Journal, 106/4, 328-335.
• Karim, Shahrim Ab ve Chi, Christina Geng-Qing (2010), “Culinary Tourism as a Destination Attraction: An Empirical Examination Of Destinations’ Food Image”, Journal of Hospitality Marketing & Management, 19/6, 531–555.
• Kasavana, Micheal L.-Nusair, Khaldoon ve Teodosic, Katherina (2010), “Online Social Networking: Redefining the Human Web”, Journal of Tourism and Hospitality Technology, 1/1, 68-82.
• Kement, Üzeyir (2022), “Ordu İli Mutfak Kültürü”, Gastronomi Alanında Tematik Araştırmalar-1, (Ed. Yener Oğan), Konya: Çizgi Kitabevi, 102-111.
• Kılınç, Olcay ve Kılınç, Uğur (2018), “Yöresel Gastronomik Değerlerin Ürüne Dönüşme Düzeyi: Antalya İl Merkezi Restoran Menüleri Üzerine Bir İnceleme”, Journal of Tourism and Gastronomy Studies 6/3, 394-410.
• Kivela, Jakša ve Crotts, John C. (2006), “Tourism And Gastronomy: Gastronomy’s Influence on How Tourists Experience a Destination”, Journal of Hospitality & Tourism Research, 30/3, 354-377. Kültür ve Turizm Bakanlığı (t.y). 27.04.2024 tarihinde şu kaynaktan alınmıştır. https://yigm.ktb.gov.tr/TR-9851/turizm-istatistikleri.html
• Lang, Mark- Stanton, John ve Qu, Yingdao (2014), “Consumers’ Evolving Definition and Expectations for Local Foods”, Birtish Food Journal, 116/11, 1808-1820.
• Long, Lucy M. (2004), Culinary tourism; A folkloristic perspective on eating and otherness? in Culinary tourism (Ed) L. M. Long, University Press of Kentucky
• Mhlanga, Oswald ve Tichaawa, Tembi Maloney (2017), “Influence of Social Media on Customer Experiences in Restaurants: A South African Study”, Tourism: An International Interdisciplinary, 65/1, 45-60.
• Mil, Burak ve Denk, Erkan (2015), “Erzurum Mutfağı Yöresel Ürünlerin Otel Restoran Menülerinde Kullanım Düzeyi: Palandöken Örneği”, International Journal of Social and Economic Sciences, 5/2, 1-7.
• Nebioğlu, Oğuz (2021), “Restoran İşletmelerinin Menülerindeki Yöresel Yemekleri İnceleyen Yerli Yazın Üzerine Bir Meta Sentez Çalışması”, Alanya Akademik Bakış Dergisi, 5/2, 1031-1047.
• Özel, Gamze-Yıldız, Fethullah ve Akbaba, Melda (2017), “Yöresel Yemeklerin Restoran Menülerinde Yer Alma Düzeyinin Belirlenmesi: Kilis Mutfağı Örneği”, Kesit Akademi Dergisi, 11, 351-364.
• Özleyen, Eda ve Tepeci, Mustafa (2017), “Manisa’da Yöresel Yemeklerin ve Lezzetlerin Turizmin Gelişimine Katkısının Belirlenmesi”, Turizm Akademik Dergisi, 4/2, 139-152.
• Sağır, Adem (2012), “Bir Yemek Sosyolojisi Denemesi Örneği Olarak Tokat Mutfağı”, International Periodical for the Languages, Literature and History of Turkish, 7/4, 2675-2695.
• Safarov, Bahodirhon- Mirzaev, Kulmamat- Janzakov, Bekzot and Ruzibayev, Otabek (2022). A Study on the Impact of Distance and Income on Potential Gastrotourists’ Decision-Making Process. African Journal of Hospitality, Tourism and Leisure, 11(6):2052-2062.
• Seçim, Yılmaz ve Esen, Mehmet Fatih (2020), “Konya Mutfağında Yer Alan Yöresel Yemeklerin İşletme Menülerinde Yer Alma Düzeylerinin Tespit Edilmesi”, Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 22/1, 279-294.
• Toksöz, Derya ve Aras, Sercan (2016), Turistlerin Seyahat Motivasyonlarında Yöresel Mutfağın Rolü. Journal Of Tourism and Gastronomy Studies, 4(Special Issue 1), 174-189
• Tokur, Aybüke, Kement Üzeyir ve Yüksel Faruk (2023), Mesudiye Mutfak Kültürüne Yönelik Nitel Bir Değerlendirme. Dokuz Eylül Üniversitesi İşletme Fakültesi Dergisi, 24/2, 35-61.
• Tsai, Chen Tsang Simon ve Wang, Yao Chin (2016), “Experiential Value in Branding Food Tourism”, Journal of Destination Marketing& Management, 6/1, 56-65.
• Türkay, Oğuz ve Genç, Koray (2017), “Gastronomi Turizmi”, Tüm Yönleriyle Gastronomi Bilimi, (Ed. Mehmet Sarıışık), Ankara: Detay Yayıncılık, 211-239.
• Türkpatent (t.y.), “Coğrafi İşaret Portalı”, 22 Şubat 2024 tarihinde şu kaynaktan alınmıştır. https://ci.turkpatent.gov.tr/cografi-isaretler/liste?il=52. Retrived 24 February 2024 tarihinde https://ci.turkpatent.gov.tr/cografi-isaretler/liste?il=52.
• Ordu Kültür Turizm Müdürlüğü, 27.04.2025 tarihinde şu kaynaktan alınmıştır https://ordu.ktb.gov.tr/Eklenti/60343,ordu-mutfak-kulturu-pdf.pdf?0
• Van de Kop, Petra, Sautier Denis ve Gerz, Astrid (2006), “Origin-Based Products Lessons for Pro-Poor Market Development”, Bulletins of the Royal Tropical Institute, 372.
• Yarış, Ahmet ve Cömert, Menekşe (2015), “Mardin İlindeki Restoranların Yerel Ürün Kullanımındaki Avantaj ve Dezavantajları ile İlgili Algı Düzeyleri”, Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 8/37, 991- 998.
• Yönet Eren, Firdevs ve Ceyhun Sezgin, Aybüke (2017), “Gastronomi Turizmi Açısından Mersin Yöresi Mutfak Kültürünün Sürdürülebilirliği”, International Sustainable Tourism Congress, 23-25 Kasım 2017, Kastamonu, I, 161-170.
• Zepeda, Lydia ve Li, Jinghan (2006), “Who Buys Local Food?”, Journal of Food Distribution Research, 37/3, 1-11.