COVID-19 Pandemisinde Gebelerin Fiziksel Aktivite ve Kendini Algılama Düzeyleri Arasındaki İlişki ve Etkileyen Faktörler

Yıl 2023, Cilt: 9 Sayı: 3, 72 - 88, 30.11.2023

Hatice Özkan , Emine Gercek Oter

Öz

Amaç: Bu çalışmanın amacı, COVID-19 pandemisinde gebelerin fiziksel aktivite durumları ile kendini algılama düzeyleri arasındaki ilişkiyi ve etkileyen faktörleri incelemektir.
Yöntem: Bu analitik ve kesitsel çalışma, 8 Aralık 2021 ile 27 Haziran 2022 tarihleri arasında kadın doğum polikliniğine başvuran 382 gebe ile gerçekleştirildi. Veriler, Gebe Tanıtıcı Formu, Uluslararası Fiziksel Aktivite Anketi (IPAQ) ve Gebeler İçin Kendini Algılama Ölçeği (SPSP) kullanılarak toplanmıştır. Verilerin analizinde Kruskal-Wallis testi, Mann-Whitney-U testi (Bonferroni düzeltmeli) ve Spearman Korelasyon analizi kullanılmıştır.
Bulgular: IPAQ'ya göre hareketsiz ve aktif olan katılımcıların SPSP puan ortalamaları arasında istatistiksel olarak anlamlı bir fark olmadığı sonucuna varıldı (p > .05). Eğitim düzeyi, gelir ve çalışma durumu, gebelikte izlem sayısı, doğuma hazırlık kurslarına katılım gibi değişkenlerin gebelerin fiziksel aktivite durumunu etkilediği bulundu (p < .05). Vücut Kitle İndeksi (VKİ), aile tipi, gebelik sayısı, gebelikte takip sayısı, planlı gebelik varlığı, doğuma hazırlık kurslarına katılım, gebeliği ilk öğrendiğiniz andaki duygu, duygu durumu gibi değişkenlerin etkili olduğu saptanmıştır. anne olmaya hazır olma gebe kadınların kendilik algısını etkiledi (p < .05).
Sonuç: Çalışmamızda gebelerin fiziksel aktivite ve kendini algılama düzeyleri arasında ilişki saptanmamakla birlikte, birçok sosyodemografik ve obstetrik faktörün pandemi sürecinde fizik aktivite ve kendini algılama düzeyleri üzerinde etkili olduğunu göstermesi açısından önemlidir.

Anahtar Kelimeler

Gebelik, fiziksel aktivite, kendini algılama, üreme sağlığı, mental sağlık

Etik Beyan

Protokol No: 2021/057 ve 01.12.2021 tarihli Aydın Adnan Menderes Üniversitesi Rektörlüğü Sağlık Bilimleri Enstitüsü Müdürlüğü Girişimsel Olmayan Araştırmalar Etik Kurulu'ndan onay alınmıştır

Destekleyen Kurum

Bulunmamaktadır

Teşekkür

Çalışma kapsamında yer alan gebelere teşekkür ederiz.

Relationship Between Physical Activity and Self-perception Levels of Pregnant Women in the COVID-19 Pandemic and Affecting Factors

Öz

The aim of this study was to investigate the relationship between the physical activity status and self-perception levels of pregnant women in COVID-19 pandemic and affecting factors.
Methods: This analytical and cross-sectional study was conducted between December 8, 2021 and June 27, 2022, with 382 pregnant women who presented to the obstetric outpatient clinic. Data were collected using the Pregnancy Description Form, International Physical Activity Questionnaire (IPAQ), and the Self-perception Scale for Pregnant Women (SPSP). Kruskal-Wallis test, Mann-Whitney-U test (with Bonferroni correction) and Spearman Correlation analysis were used in data analysis.
Results: It was concluded that there was no statistically significant difference between the SPSP mean scores of participants who were inactive and active according to IPAQ (p > .05). Variables such as educational level, income and employment status, number of follow-up during pregnancy, and participation in childbirth preparation classes were found to influence the physical activity status of pregnant women (p < .05). It was found that variables such as Body Mass Index (BMI), family type, number of pregnancies, number of follow-up during pregnancy, presence of planned pregnancy, attendance of childbirth preparation classes, the feeling when you first learned about pregnancy, feeling ready to become a mother influenced the self-perception of pregnant women (p < .05).
Conclusion: Although no relationship was found between physical activity and self-perception levels of pregnant women in our study, it is important in terms of showing that many sociodemographic and obstetric factors are effective on physical activity and self-perception levels during the pandemic process.

Anahtar Kelimeler

Pregnancy, physical activity, self-perception, reproductive health, mental health

Kaynakça

• REFERENCES Babadağlı, B. (2008). Gebelik yaşının gebelikte yaşanan fizyolojik ve psikolojik değişikliklere etkisi. Atatürk Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi. 11, 96-105.
• Bacacı, H., Ejder, A.S. (2018). Gebelerde beden imajı algısı ve distres arasındaki ilişki, Düzce Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Dergisi. 8,76-82.
• Boscaglia, N., Skouteris, H., Wertheim, E.H. (2003). Changes in body image satisfaction during pregnancy: A comparison of high exercising and low exercising women, The Australian and New Zealand Journal of Obstetrics and Gynaecology. 43(1), 41-45. https://doi.org/10.1046/j.0004-8666.2003.00016.x.
• Borodulin, K.M., Evenson, K.R., Wen, F., Herring, A.H., Benson, A.M (2008). Physical activity patterns during pregnancy, Medicine & Science in Sports & Exercise. 40(11), 1901-8. https:// doi.org/10.1249/MSS.0b013e31817f1957.
• Bourgoin, E., Callahan, S., Séjourné, N., Denis, A. (2012). Image du corps et grossesse: vécu subjectif de 12 femmes selon une approche mixte et exploratoire, Psychologie Française. 57(3),205-13. https:// doi.org/10.1016/j.psfr.2012.04.001
• Chang, S.R., Chao, Y.M., Kenney, N.J. (2006). I am a woman and I’m pregnant: body image of women in Taiwan during the third trimester of pregnancy, Birth. 33(2),147-153. https:// doi.org/10.1111/j.0730-7659.2006.00087.x.
• Clark, A., Skouteris, H., Wertheim, E.H., Eleanor, H., Paxton, S.J., Milgrom, J. (2009). The relationship between depression and body dissatisfaction across pregnancy and the postpartum: A prospective study, Journal of Health Psychology. 14(1),27-35. https:// doi.org/10.1177/1359105308097940.
• Cohen, J. (1988). Statistical power analysis for the behavioral sciences. 2nd ed. Hillsdale, NJ, Erlbaum. Coşkun, A.M., Arslan, S., Okcu, G. (2020). Gebe kadinlarda gebelik algisinin stres, demografik ve obstetrik özellikler açisindan incelenmesi, Koç Üniversitesi Hemşirelikte Eğitim ve Araştırma Dergisi.17(1),1-8.
• Craig, C.L., Marshall, A.L., Sjostrom, M., Bauman, A.E., Booth, M.L. (2003). International physical activity questionnaire: 12-country reliability and validity, Medicine and Science in Sports and Exercise.35(8),1381-95. https:// doi.org/10.1249/01.MSS.0000078924.61453.FB.
• Daşikan, Z., Güner, Ö., Bozkurt, T. (2019). İkinci ve üçüncü trimester gebelerin fiziksel aktivite düzeyi ve fiziksel aktivite engelleri, Adıyaman Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi. 5(3):1731-1745.
• Değirmenci, F. (2016). Gebelerin psikososyal sağlık durumları ile sosyal destekleri arasındaki ilişki (yükseklisans tezi), Mersin Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Hemşirelik Anabilim Dalı, Mersin. Demir-Alkin, E., Beydağ, K.D. (2020). Üç ve üzeri gebeliği olan kadınların algıladıkları stres düzeyi ve kendilerini algılama düzeyi ilişkisi, Journal of Psychiatric Nursing. 11(3),228-238.
• Demiryay, A. (2006). Gebe kadınların algıladıkları fiziksel ve emosyonel yakınmalar (yükseklisans tezi). Afyon Kocatepe Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Afyon.
• Dikmen, A.H., Şanlı, Y. (2019). Progresif kas gevşeme egzersizlerinin gebelerin distres düzeyi ve gebelik algısına etkisi, Dokuz Eylül Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Elektronik Dergisi. 12 (3), 186-198.
• Domingues, M.R., Barros, A.J. (2007). Leisure-time physical activity during pregnancy in the 2004 Pelotas Birth Cohort Study, Revista de Saúde Pública. 41(2), 173-80. https://doi.org/10.1590/S0034-89102007000200002.
• Evrenol-Öçal, S. (2011). Adölesan gebelerin gebelik, doğum ve anneliğe uyumları ve etki eden faktörler (yükseklisans tezi), Ege Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Hemşirelik Anabilim Dalı, İzmir.
• Faul, F., Erdfelder, E., Lang, A.G., Buchner, A. (2007). G*Power 3: A flexible statistical power analysis program for the social, behavioral, and biomedical sciences, Behavior Research Methods. 39,175-191. https:// doi.org/10.3758/bf03193146.
• Gaston, A., Cramp, A. (2011). Exercise during pregnancy: A review of patterns and determinants, The Journal of Science and Medicine in Sport. 14(4),299-305. https:// doi.org/10.1016/j.jsams.2011.02.006.
• Goodwin, A., Astbury, J., McMeeken, J. (2000). Body image and psychological well-being in pregnancy. A comparison of exercisers and non-exercisers, The Australian and New Zealand Journal of Obstetrics and Gynaecology. 40(4),442-47. https://doi.org/10.1111/j.1479-828x.2000.tb01178.x.
• Gümüşay, M., Erbil, N. (2016). Gebelikte kadının beden algısının ve eşlerinin cinsel fonksiyonunun incelenmesi (yükseklisans tezi), Ordu Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Hemşirelik Anabilim Dalı, Ordu.
• Harrison, A.L., Taylor, N.F., Shields, N., Frawley, H.C. (2018). Attitudes, barriers and enablers to physical activity in pregnant women: A systematic review, Journal of Physiotherapy. 64(1),24-32. https://doi.org/10.1016/j.jphys.2017.11.012.
• Ibanez, G., Blondel, B., Prunet, C., Kaminski, M., Saurel-Cubizolles, M.J. (2015). Prevalence and characteristics of women reporting poor mental health during pregnancy: findings from the 2010 French National Perinatal Survey, Revue d'Épidémiologie et de Santé Publique. 63(2),85-95. https:// doi.org/10.1016/j.respe.2015.02.023. Inanir, S., Cakmak, B., Nacar, M.C., Guler, A.E., Inanir, A. (2015). Body image perception and self-esteem during pregnancy, International Journal of Women’s Health and Reproduction Sciences. 3(4),196-200. https://doi.org/10.15296/ijwhr.2015.41.
• Kostanoğlu, A., Maznak, A.S., Şahin, A. (2019). Gebelerde fiziksel aktivite, uyku kalitesi ve yaşam kalitesi, Journal of Turkish Sleep Medicine. 3,80-87.
• Kumcağız, H., Ersanlı, E., Murat, N. (2017). Gebelerin kendilerini algılama ölçeği geliştirme çalışması, Journal of Psychiatric Nursing. 8(1),23-31.
• Kumcağız, H. (2012). Gebe kadınlarda beden algısı ve benlik saygısının bazı değişkenlere göre incelenmesi, International Journal of Human Sciences. 9(2),691-703.
• Küçükkaya, B., Altan-Sarıkaya, N., Kahyaglu-Süt, H., Öz, S. (2020). Gebelikte alınan kiloya bağlı beden algısı ile gebeliğin kabulü arasındaki ilişki, JAREN. 6(3),426-432.
• Mehta, U.J., Siega-Riz, A.M., Herring, A.H. (2011). Effect of Body Image on Pregnancy Weight Gain, Maternal and Child Health Journal.15(3):324-332. https://doi.org/10.1007/s10995-010-0578-7.
• Mourady, D., Richa, S., Karam, R., Papazian, T., Hajj- Moussa, F., El Osta, N. … Rabbaa-Khabbaz, L. (2017). Associations between quality of life, physical activity, worry, depression and insomnia: A cross-sectional designed study in healthy pregnant women, PLoS One. 12(5),1-15. https://doi.org/10.1371/journal.pone.0178181.
• Nascimento, S.L., Surita, F.G., Godoy, A.C., Kasawara, K.T., Morais, S.S. (2015). Correction: Physical Activity Patterns and Factors Related to Exercise during Pregnancy: A Cross Sectional Study, PLoS One.10(7),e0133564. https://doi.org/10.1371/journal.pone.0128953.
• Nash, M. (2012). Weighty matters: Negotiating ‘fatness’ and ‘in-betweenness’ in early pregnancy, Feminism & Psychology. 22(3),307-323. https://doi.org/10.1177/0959353512445361
• Özçalkap, N. (2018). Adıyaman il merkezindeki gebelerin gebelik ve anneliğe uyumlarının karşılaştırılması (yükseklisans tezi), Hasan Kalyoncu Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Hemşirelik Anabilim Dalı, Gaziantep.
• Özdemir, Ö.Ç., Sürmeli, M., Özel, A., Yavuz, E.İ., Topçuoğlu, A., Ankaralı, H. (2017). Gebelerde fiziksel aktivite ve yaşam kalitesi arasindaki ilişki, Anatolian Clinic Journal of Medical Sciences. 22(2), 95-102.
• Özkan, A., Arslan, H. (2007). Gebeliğe karar verme, fizyolojik yakınmaları algılama ve eğitim gereksinimleri, Zeynep Kamil Tıp Bülteni.38(4),155-161.
• Öztürk-Altınayak, S., Özkan, H., Hür, S. (2021). Anne adaylarının kendilerini algılama durumlarının değerlendirilmesi, Göbeklitepe International Journal of Health Sciences. 4(5),129-137.
• Rauff, E.L., Downs, D.S. (2011). Mediating effects of body image satisfaction on exercise behavior, depressive symptoms, and gestational weight gain in pregnancy, Annals of Behavioral Medicine. 42(3),381-390. https://doi.org/10.1007/s12160-011-9300-2.
• Royal College of Obstetricians and Gynaecologists [RCOG]. (2020). Coronavirus (COVID-19) infection in pregnancy. Available from: URL: https://www.rcog.org.uk/guidance/coronavirus-covid-19-pregnancy-and-women-s-health/coronavirus-covid-19-infection-in-pregnancy/. Access in: December 22, 2022.
• Saglam, M., Arikan, H., Savci, S., Inal-Ince, D., Bosnak-Guclu, M., Karabulut, E., Tokgozoglu, L. (2010). International physical activity questionnaire: reliability and validity of the Turkish version, Comparative Study Percept Mot Skills. 111(1),278-84. doi:10.2466/06.08.PMS.111.4.278-284.
• Skouteris, H., Carr, R., Wertheim, E.H., Paxton, S.J., Duncombe. D. (2005). A prospective study of factors that lead to body dissatisfaction during pregnancy, Body Image. 2(4),347-361. https://doi.org/10.1016/j.bodyim.2005.09.002
• Sweeney, A.C., Fingerhut, R. (2013). Examining relationships between body dissatisfaction, maladaptive perfectionism, and postpartum depression symptoms, Journal of Obstetric, Gynecologic & Neonatal Nursing. 42(5):551-61. https://doi.org/10.1111/1552-6909.12236.
• Tendais, I., Figueiredo, B., Mota, J., Conde, A. (2011). Physical activity, health-related quality of life and depression during pregnancy, Cad Saude Publica. 27(2),219-28. https://doi.org/ 10.1590/s0102-311x2011000200003.
• The American College of Obstetricians and Gynecologists [ACOG]. (2015). Committee Opinion No.650: Physical activity and exercise during pregnancy and the postpartum period, Obstet Gynecol. 126(6),e135–42. https:// doi.org/10.1097/AOG.0000000000001214.
• Thorell, E., Svärdsudd, K., Andersson, K., Kristiansson, P. (2010). Moderate impact of full-term pregnancy on estimated peak- oxygen uptake, physical activity and perceived health, Acta Obstetricia et Gynecologica Scandinavica. 89(9), 1140-48. https://doi.org/10.3109/00016349.2010.487894.
• Tosun, Ö.Ç., Okyay, R.E. (2018). Gebelik sürecinde fiziksel aktivite değişimlerinin incelenmesi, Journal of Health Sciences of Professions.5(3),333-341.
• Uçar, H. (2014). Gebelerin psikososyal sağlık durumları ile annelik rolü arasındaki ilişki (yükseklisans tezi). Atatürk Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü. Erzurum.
• Yıldırım H. (2015). Gebe kadınların ebeveynlik öz-yeterliliklerinin prenatal uyumlarına etkisi (yükseklisans tezi), Yüksek Lisans Tezi, İnönü Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Malatya.