Kadın Sağlığı Hemşireliğinde İletişim Kuramının Gelişimi: Hİldegard E. Peplau

Yıl 2024, Cilt: 10 Sayı: 2, 119 - 128, 31.07.2024

Seda Karaçay Yıkar , Bedia Işık , Evşen Nazik

Öz

Peplau’ya göre hemşire, insanları yargısız kabullenmeli, kendini tanımalı, duygusal yönden tarafsız olmalıdır. Bu kurama bireylerin benliğine saygı duyarak bağımsızlığını ve sağlıklı davranış yapısını teşvik etmektedir. Bu nedenle kuram, yetişkin bireylere bakım ve eğitimin verilmesinde oldukça önemli yere sahiptir. Yaşam dönemlerine göre kadınlar incelendiğinde yaşam dönemlerin getirmiş olduğu sorumluluklar hasta iletişimine yansımaktadır. Bir dizi önemli yaşam dönemin geçen kadınlara iletişimin temeli sağlam bir biçimde kurmak için Peplau’ unun teorisinden faydalanmak oldukça yararlı olacaktır. Kadınların sık başvurduğu kadın doğum poliklinikleri, doğumhane, kadın doğum servisleri gibi öncelikli birimlerde güvenilir iletişimin kurulmadığı taktirde birçok sorunun ortaya çıkmasına neden olur. Literatür incelendiğinde; kadın sağlığında Peplau’unun kuramının çok nadir kullanıldığı görülmüştür. Bu derlemenin amacı; kuramı geliştiren kuramcının tanıtılması, hemşirelikte iletişim kuramının gelişimini ve kadın sağlığı alanında kullanımına yönelik yazılmıştır. Yapılan literatür taramasında bununla ilgili yeterince araştırma olmadığı, araştırmaların artırılması gerektiği gözlenmektedir.

Anahtar Kelimeler

Kadın sağlığı, hemşire, iletişim, Hildegard E. Peplau, kuram

THE DEVELOPMENT OF COMMUNICATION THEORY IN WOMEN'S HEALTH NURSING: HILDEGARD E. PEPLAU

Öz

According to Peplau, the nurse should accept people without judgment, recognize herself/himself and be emotionally neutral. This theory encourages independence and healthy behavior by respecting the self of individuals. Therefore, the theory has a very important place in providing care and education to adult individuals. When women are examined according to life stages, the responsibilities brought by life stages are reflected in patient communication. It would be very useful to utilize Peplau's theory to establish a solid foundation for communication with women who have passed through a series of important life stages. If reliable communication is not established in priority units such as obstetrics outpatient clinics, delivery room, gynecology services, where women frequently apply, it causes many problems to arise. When the literature was reviewed, it was seen that Peplau's theory was rarely used in women's health. The aim of this review is to introduce the theorist who developed the theory, the development of communication theory in nursing and its use in women's health. In the literature review, it is observed that there is not enough research on this subject and researches should be increased.

Anahtar Kelimeler

Women, nurse, communication, Hildegard E. Peplau, theory

Kaynakça

• Adams, L. (2017). Peplau’s Contributions to Psychiatric and Nursing Knowledge. J MentalHealthAddicNurs, 1(27):10-18. DOI: 10.22374/jmhan.v1i1.3.
• Aktaş, Y. (2022) Kişilerarası İlişkiler- Sosyal Ritm Terapisinin Bipolar Bozukluğu Olan Bireylerde Biyolojik Ritm ve Nüksler Üzerine Etkisi, Ege Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Psikiyatri Hemşireliği Doktora Tezi, İzmir.
• Akkoç, CP., Yıldırım, Y., & Türeyen, A. (2021). Peplau’nun Kişilerarası İlişkiler Kuramı’nın Yetişkin Hasta Eğitiminde Kullanımı. Bandırma Onyedi Eylül Üniversitesi Sağlık Bilimleri ve Araştırmaları Dergisi, 3(2):145-151. https://doi.org/10.46413/boneyusbad.931682.
• Atabey, KD. (2023). Tasarlanmış Sia Enstrümanı Destekli Kişilerarası İlişkiler Temelli Grup Uygulamasının Psikolojik İyi Oluşa ve Yaratıcılığa Etkisi, Ege Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Doktora Tezi, İzmir.
• Baysan, AL., & Taş, G. (2019). Suça sürüklenen bir çocuk hastanın bakımında Peplau’nun Kişilerarası İlişkiler Modeli’nin kullanımının bakıma etkisi. Psikiyatri Hemşireliği Dergisi, 10(3):218-226. DOI: 10.14744/phd.2019.54366.
• Bilge, A., & Engin, E. (2016). "Effectiveness Of The Solution Focused Therapy Which İs Based On İnterpersonal Relationship Theory: Retrospective İnvestigation/ Kisilerarasi İliskiler Kurami Temelli Cozum Odakli Terapinin Etkinligi: Geriye Dönük Bir İnceleme." Anadolu Psikiyatri Dergi, 17(4):261-269.
• Birol, L.(2013) . Hemşirelik Süreci (4. Baskı), İzmir: Bozyaka Matbaacılık.
• Courey, TJ., Martsolf, DS., Draucker, CB., & Strickland, KB. (2008). Hildegard Peplau's theory and the health care encounters of survivors of sexual violence. Journal of the American Psychiatric Nurses Association, 14(2): 136-143. doi: 10.1177/1078390308315613. PMID: 21665762; PMCID: PMC3163527.
• Crowe, M., Carlyle, D., &Farmar, R. (2018). Clinicalformulationformentalhealthnursingpractice. J PsychiatrMentHealth Nurs,15:800–807.
• Çalışkan, BB. ve Gürhan, N. (2019). Majör Depresyon Tanılı Bir Olgunun Peplau’nun Kişilerarası İlişkiler Teorisi Doğrultusunda Hemşirelik Bakımı: Olgu Sunumu. EGE HFD, 35 (3):163-171.
• Çırlak, A. (2019). Hildegard E. Peplau’nun Kişilerarası İlişkiler Kuramının Klinik Uyum Sürecinde Yeni Mezun Hemşire-Rehber Hemşire İlişkisine Uyarlanması: Bir Özel Hastane Örneği. Anadolu Hemşirelik ve Sağlık Bilimleri Dergisi, 22(1): 71-77.
• D'Antonio, P., Beeber, L., Sills, G., & Naegle, M. (2014). The future in the past: Hildegard Peplau and interpersonal relations in nursing. Nursing inquiry, 21(4): 311-317. doi: 10.1111/nin.12056. Epub 2014 Jan 28. PMID: 24467803.
• Douglass, JL., Sowell, R., &Phillips, K. (2003). Using Peplau’sTheorytoexaminethepsychosocialfactorsassociatedwith HIV-Infectedwomen’sdifficulty in takingtheirmedications, Journal of Theory Construction and Testing,7(1):10–17.
• Erken, S.(2008). Klinisyen Hemşirelerle Akademisyen Hemşireler Arasındaki İletişim Örüntüsünün İncelenmesi, Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü İşletme Anabilim Dalı Hastane Ve Sağlık Kuruluşları Yönetimi Programı Yüksek Lisans Tezi, İzmir.
• Evans, EC., &Bullock, LF. (2017). SupportingRuralWomenDuringPregnancy: Baby BEEP Nurses. MCN Am J Matern Child Nurs,42(1):50-55. doi: 10.1097/NMC.0000000000000305. PMID: 27926600; PMCID: PMC5149408.
• Evans, EC., Deutsch, NL., Drake, E., &Bullock, L. (2017). Nurse-PatientInteraction as a TreatmentforAntepartumDepression: A Mixed-Methods Analysis [Formula: seetext]. J AmPsychiatrNursesAssoc, 23(5):347-359. doi: 10.1177/1078390317705449.
• Karadağ, A., Çalışkan, N., & Göçmen Baykara, Z. (2017). Hemşirelik Kuramleri ve Modelleri(1.baskı), İstanbul: Akademi Basın ve Yayıncılık.
• Marchese, K.(2006). Using Peplau’sTheory of InterpersonalRelationsto Guide TheEducation of PatientsUndergoingUrinary Diversion,26(5):1-9. PMID: 17078324.
• McNaughton, DB. (2005). A Naturalistic test of Peplau’sTheory in homevisiting. PublicHealthNursing, 22(5):429–438. doi: 10.1111/j.0737- 1209.2005.220508.x.
• McEwen, M., M Wills, E. (2019). Theoretical Basis For Nursing (5th Editio). Philadelphia: Wolters Kluwer. Mersin, S. (2016). Kişilik Gelişim Kavramları. Ruh Sağlığı ve Psikiyatri Hemşireliğinin Temelleri: Kanıta Dayalı Uygulama Bakım Kavramları içinde (s.14-31), İstanbul: Akademisyen Tıp Kitabevi.
• O’Connor, E., Senger, CA., Henninger, ML., Coppola, E., &Gaynes, BN. (2019). InterventionstoPreventPerinatalDepression: Evidence Report andSystematicReviewforthe US Preventive Services Task Force. JAMA,321(6):588–601. doi:10.1001/jama.2018.20865.
• Olga, M., &Hildegard, E. (2000). Peplau’sLeadershipandAchievements in theAdvance of PsychiatricNursing: The Right Person in the Right Time andPlace. J A m PsycbiatrNursesAssoc ,16-24.
• Olufunke, OC., Oluwakorede, O. (2016). Peplau’s theory of psychodynamic nursing and the nurse-patient ınteraction: a literature review. South American Journal of Nursing Special Edition, 1-13.
• Pehlivan, T., & Güner, P. (2016). Kuramlerin Psikiyatri Hemşireliğinde Kullanımı. Journal of Psychiatric Nursing,7(2):100–104. Doi: 10.5505/phd.2016.46036.