Bediüzzaman'ın Osmanlı Devleti ve Bazı Padişahlar Hakkındaki Görüşleri

Year 2020, Issue: 10, 165 - 182, 31.12.2020

Murat Akgündüz

Abstract

Öz

Bediüzzaman Said Nursî’nin çocukluk ve gençlik yılları, Osmanlı Devleti’nin son üç padişahı döneminde geçmiştir. Bu sebeple eserlerinde muhtelif yerlerde Osmanlı Devleti’nden ve bazı padişahlardan bahsetmiştir. Hilâfet makamını devam ettirmesi açısından Osmanlı Devleti’ni çok önemli bir yerde gören Bediüzzaman, İslâm tarihinde Abbâsîlerle Osmanlıları birbirlerini tamamlayan iki dönem olarak tanımlamıştır. Özellikle Yavuz Sultan Selim’in İslâm birliği politikasına vurgu yapan Bediüzzaman, kendisinin de bu padişahın yolunu izlediğini belirtmiştir.
Bediüzzaman, Osmanlı Devleti’nin temel müesseselerinden biri olan şeyhülislâmlığın ıslahı hakkında çeşitli teklifler sunmuştur. Bunun yanında, bazı Osmanlı padişahlarının çocuklarını ve kardeşlerini devlet düzeni için katlettirmeleri ve Yeniçerilik konularında da çeşitli yorumlarda bulunmuştur.
Bediüzzaman’ın hakkında en çok görüş belirttiği Osmanlı padişahı Sultan II. Abdülhamid’dir. “Eski Said” diye nitelediği dönemde Sultan II. Abdülhamid’in bazı icraatlarını eleştiren Bediüzzaman, Cumhuriyet döneminde bu padişaha karşı yapılan haksızlıkları kabul etmemiş, onun hakkında övgü dolu sözler söylemiştir.
Bu makalede, Bediüzzaman’ın ilk eserleri ve Risale-i Nur Külliyatı’nın muhtelif yerlerinde geçen Osmanlı Devleti ve bazı padişahlarla ilgili görüşler bir araya getirilerek, daha önce üzerinde çalışılmayan bu konu aydınlatılmaya çalışılmıştır.

Keywords

Bediüzzaman, Osmanlı Devleti, Hilafet, İttihad-ı İslam, Sultan II. Abdülhamid

References

• Akgündüz, Ahmet. Arşiv Belgeleri Işığında Bediüzzaman Said Nursî ve İlmî Şahsiyeti. 6 Cilt. İstanbul: Osmanlı Araştırmaları Vakfı, 2013-2016.
• Akgündüz, Ahmet. Arşiv Belgeleri Işığında Sultan II. Abdülhamid ve Bediüzzaman: İtirazlar ve Cevaplar. İstanbul: Osmanlı Araştırmaları Vakfı, 2017.
• Badıllı, Abdülkadir. Bediüzzaman Said Nursî: Tarihçe-i Hayatı. 3 Cilt. İstanbul: Timaş Yayınları, 1990.
• Badıllı, Abdülkadir. Risale-i Nur’un Kudsi Kaynakları. İstanbul: Envâr Neşriyat, 1992.
• Bediüzzaman Said Nursî. Emirdağ Lâhikası. İstanbul: Sözler Yayınevi, 1993.
• Bediüzzaman Said Nursî. İlk Eserler. İstanbul: Rnk Neşriyat, 2014.
• Bediüzzaman Said Nursî. Kastamonu Lâhikası. İstanbul: Sözler Yayınevi, 1991.
• Bediüzzaman Said Nursî. Lem‘alar. İstanbul: Yeni Asya Neşriyat, 2008.
• Bediüzzaman Said Nursî. Mektûbât. İstanbul: Yeni Asya Neşriyat, 2005.
• Bediüzzaman Said Nursî. Münâzarât. İstanbul: Söz Basım Yayın, 2007.
• Bediüzzaman Said Nursî. Sikke-i Tasdîk-ı Gaybî. İstanbul: Sözler Yayınevi, 1991.
• Bediüzzaman Said Nursî. Şuâlar. İstanbul: Sözler Yayınevi, 1992.
• Bediüzzaman Said Nursî Tarihçe-i Hayatı, İstanbul: Sözler Yayınevi, 1991.
• Deringil, Selim. İktidarın Sembolleri ve İdeoloji: II. Abdülhamid Dönemi (1876-1909). çev. Gül Çağalı Güven. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları, 2002.
• Karal, Enver Ziya. Osmanlı Tarihi. 4 Cilt. Ankara: Türk Tarih Kurumu Yayınları, 1988.
• Kısakürek, Necip Fâzıl. Son Devrin Din Mazlumları. İstanbul: Büyük Doğu Yayınları, 1992.
• Kutay, Cemal. Çağımızda Bir Asr-ı Saadet Müslümanı Bediüzzaman. İstanbul: Yeni Asya Yayınları, 1980.
• Mardin, Şerif. Bediüzzaman Said Nursi Olayı: Türkiye’de Din ve Toplumsal Değişme. çev. Metin Çulhaoğlu. İstanbul: İletişim Yayınları, 1997.
• Mısıroğlu, Kadir. Bir Mazlum Padişah Sultan II. Abdülhamid. İstanbul: Sebil Yayınevi, 2007.
• Şahin, Ahmed. Örnek Yaşayışlarıyla İslâm Büyükleri. İstanbul: Yeni Asya Yayınları, 1981.
• Şahiner, Necmeddin. Said Nursi ve Nurculuk Hakkında Aydınlar Konuşuyor. İstanbul: Yeni Asya Yayınları, 1979.
• Şahiner, Necmeddin. Son Şahitler. İstanbul: Yeni Asya Yayınları, 1984.
• Vakkasoğlu, Vehbi. Başkasının Günahına Ağlayan Adam. İstanbul: Nesil Yayınları, 2006.
• Vakkasoğlu, Vehbi. Maneviyat Dünyamızda İz Bırakanlar. İstanbul: Cihan Yayınları, 1987.