Mana-i Harfi in Children's Literature: A Perspective on Religious Education and Contemplation

Year 2024, Volume: 9 Issue: 18, 1 - 21, 31.12.2024

Dursun Yılmaz

Abstract

This article examines how the concept of “mana-i harfi”, which holds a central place in Bediüzzaman Said Nursî’s Islamic thought, can be represented in children’s literature. Mana-i harfi refers to the understanding that beings and events are signs reflecting the existence and power of God. As children’s literature contributes to children’s linguistic, cognitive, and moral development, presenting this concept in a child-friendly manner can help reinforce their religious and moral values. The study uses document analysis to examine the children’s books The Story of Zero, Three Alifs, and The Ladder. It analyzes how these works reflect the mana-i harfi perspective and how they convey this concept to children. The findings show that these books help children perceive nature and their surroundings not merely as physical entities but as signs filled with divine meaning. Additionally, the aesthetic and pedagogical aspects of these books serve as effective tools in communicating religious concepts to children. In conclusion, the use of the mana-i harfi perspective in children’s literature enhances children’s capacity for religious contemplation and contributes to their spiritual development. These works can be considered valuable resources for both literary and religious education.

Keywords

Mana-i Harfi, Children, Religious Education, Contemplation, Bediüzzaman Said Nursî, Document Analysis

Ethical Statement

bilimsel etiğe dikkat edilmiş, içerik analizi yapılan kitapların yazarın izin alınmıştır.

Supporting Institution

Yok

Thanks

içerik analizi yapılan kitapların yazarına teşekkür ediyorum

Çocuk Edebiyatında Mana-i Harfi: Dini Eğitim ve Tefekkür Perspektifi

Abstract

Bu makale, Bediüzzaman Said Nursî’nin İslami düşünce sisteminde temel bir yere sahip olan “mana-i harfi” kavramının çocuk edebiyatında nasıl temsil edilebileceğini incelemektedir. Mana-i harfi, varlıkların ve olayların Allah’ın varlığını ve kudretini yansıtan birer delil olarak anlaşılmasını ifade eder. Çocuk edebiyatı, çocukların dilsel, bilişsel ve ahlaki gelişimlerine katkıda bulunduğu için, bu kavramın çocuklara uygun bir şekilde sunulması, onların dini ve ahlaki değerlerini pekiştirmeye yardımcı olabilir. Araştırmada Sıfırın Hikâyesi, Üç Elif ve Merdiven adlı çocuk hikâye kitapları doküman analizi yöntemiyle incelenmiştir. Bu eserlerde mana-i harfi perspektifinin nasıl yansıtıldığı ve çocuklara nasıl sunulduğu analiz edilmiştir. Bulgular, bu kitapların çocukların doğa ve çevreyi sadece fiziksel varlıklar olarak değil, ilahi işaretlerle dolu anlamlar olarak algılamalarına katkı sağladığını göstermektedir. Ayrıca, kitapların estetik ve pedagojik yönleri, dini düşüncelerin çocuklara etkili bir şekilde aktarılmasında önemli bir araç olarak öne çıkmıştır. Sonuç olarak, çocuk edebiyatında mana-i harfi perspektifinin kullanılması, çocukların dini tefekkür kapasitelerini geliştirmekte ve manevi gelişimlerine katkı sunmaktadır. Bu eserler, hem edebi hem de dini eğitim açısından önemli bir kaynak olarak değerlendirilebilir.

Keywords

Mana-i Harfi, Çocuk Edebiyatı, Dini Eğitim, Tefekkür, Bediüzzaman Said Nursî, Doküman Analizi

References

• Abanoz, Süleyman. “6-12 Yaş Arası Çocukların Dini ve Ahlaki Gelişimlerinde Anne ve Babaların Rolü.” Türk Din Psikolojisi Dergisi 1 (2020): 125-138.
• Al-Attas, Syed Muhammad Naquib. The Concept of Education in Islam: A Framework for an Islamic Philosophy of Education. Kuala Lumpur: International Institute of Islamic Thought and Civilization, 1980.
• Aydın, Necati. “Mana-yı Harfi’den Anladığımız Yaklaşımla Allah’ı Dersin İçine Geçirip Anlatmadan Hiçbir Konuyu Açıklayamayız”. Uluslararası Eğiticileri Eğitmek Programı IIKV’de Başladı. Erişim 18 Ekim 2024. https://www.iikv.org/i/4095-uluslararasi-egiticileri-egitmek-programi-iikvde-basladi-prof-dr-necati-aydin-mana-yi-harfiden-anladigimiz-yaklasimla-allahi-dersin-icine-gecirip-anlatmadan-hicbir-konuyu-aciklayamayiz.
• Bowen, Glenn A. “Document Analysis as a Qualitative Research Method.” Qualitative Research Journal 9, no. 2 (2009): 27-40.
• Chittick, William C., Hayal Âlemleri –İbn Arabî ve Dinlerin Çeşitliliği Meselesi–, trc. Mehmet Demirkaya, İstanbul: Kaknüs Yay., 1999.
• Creswell, John W. Qualitative Inquiry and Research Design: Choosing Among Five Approaches. 3rd ed. Thousand Oaks: SAGE Publications, 2013.
• Çakmaklıoğlu, M. Mustafa. “İbnü’l-Arabî’ye Göre İlâhî İsimlerin Âlemde Tecellîsi: Allah-Âlem Münasebeti Etrafında Ortaya Çıkan Bazı Problemler.” Sufi Journal of Scientific & Academic Research 31 (2013): 1-32.
• Demirdöğen, Melek ve Ayşe Farsakoğlu Eroğlu. “İslami Çocuk Edebiyatı.” Turkish Studies-Language & Literature 16, no. 1 (2021): 185-202.
• Gürel, Zeki. “Âkif’in Eserlerinde Çocuk, Çocukluk ve Eserlerinin Çocuk Edebiyatı Açısından Değerlendirilmesi.” AKRA Kültür Sanat ve Edebiyat Dergisi 4, no. 8 (2016): 185-209.
• İbn Arabi. Füsûsü’l-Hikem. Çev. Ekrem Demirli. İstanbul: Kabalcı Yayınları, 1998.
• İpek, Ozan. “Çocuk Edebiyatı ve Çocuk Eğitimi Çerçevesinde Numan Kartal’ın Eserlerinin İncelenmesi.” Yüksek lisans tezi, Bursa Uludağ Üniversitesi, 2017.
• Köle Aytaç, Büşra. “Hz. Peygamber’in Hayatını Konu Alan Çocuk Kitaplarının Din Eğitimi Bakımından İncelenmesi: İlkokul Dönemi.” Yüksek lisans tezi, İstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesi, 2023.
• Nikolajeva, Maria. Reading for Learning: Cognitive Approaches to Children’s Literature. Amsterdam: John Benjamins Publishing, 2010.
• Nursî, Bediüzzaman Said. Lemalar. İstanbul: Envar Neşriyat, 1996.
• Nursî, Bediüzzaman Said. Mesnevî-i Nuriye. İstanbul: Envar Neşriyat, 1996.
• Nursî, Bediüzzaman Said. Sözler. İstanbul: Envar Neşriyat, 1996.
• Okumuşlar, Muhiddin. “Din Eğitiminde Etkin Bir Yöntem Olarak Hikâye.” Necmettin Erbakan Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 21, no. 21 (2006): 235-254.
• Öztürk, Halenur. “Necîb El-Kîlânî’nin Edebu’l-Etfâl Fi Dav’i’l-İslâm Adlı Eserinde İslâmi Çocuk Edebiyatına Bakışı.” Yüksek lisans tezi, Fatih Sultan Mehmet Vakıf Üniversitesi, Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, 2021.
• Rûmî, Mevlânâ Celâleddîn. Mesnevî. Çev. Abdülbaki Gölpınarlı. İstanbul: Şark İslam Klasikleri, 2004.
• Toruk, İsa ve Nurullah Aydeniz. “Din Eğitiminde Çocuk ve Hikâye.” Premium e-Journal of Social Sciences (PEJOSS) 8, no. 39 (2024): 342-349.
• Yıldırım, Ali ve Hasan Şimşek. Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık, 2021.
• Yılmaz, Rânâ. Merdiven. İstanbul: Kutlu Yayınevi, 2021.
• Yılmaz, Rânâ. Üç Elif. İstanbul: Kutlu Yayınevi, 2022.
• Yılmaz, Rânâ. Sıfırın Hikâyesi. Ankara: Vova Yayınevi, 2024.
• Zipes, Jack. Relentless Progress: The Reconfiguration of Children’s Literature, Fairy Tales, and Storytelling. New York: Routledge, 2009