BANKA HESAP KAYITLARINDA BİLİŞİM SİSTEMLERİ VASITASIYLA YETKİSİZ DEĞİŞİKLİK YAPMAK

Year 2025, Issue: Advanced Online Publication, 111 - 137

Burak Boz

https://doi.org/10.59909/khm.06.01.004

Abstract

Bilişim sistemleri vasıtasıyla bir başkasının banka hesabındaki mevduat bakiyesinin bir başka hesaba aktarılmak suretiyle azaltılması, bu şekilde hesaba geçirilen bakiyenin kullanılıp kullanılmadığına bakılmaksızın, Yargıtay’ın yerleşik içtihadında, nitelikli hırsızlık olarak değerlendirilmektedir. Yargıtay, burada, çalınan şeyin “kaydî para” olduğunu ileri sürmektedir. Oysa kaydî para, maddi bir cisim, taşınır bir mal (eşya) olmadığından ve üzerinde ‘alma’ fiili işlenemeyeceğinden hırsızlık suçunun maddî konusunu oluşturamaz. Banka bilişim sistemlerine hukuka aykırı olarak girme, dijital muhasebe kayıtlarını değiştirme ve gerçek olmayan mevduat bakiyesini kullanma fiillerinin, mer’i mevzuata göre nitelendirilmesi gerekmektedir. Söz konusu fiillerin gerçekleştirilebileceği çeşitli alternatifler de yapılacak incelemede göz önünde bulundurulmalıdır. Kanaatimizce, bilişim sistemleri vasıtasıyla bir başkasının banka hesabı bakiyesinin değiştirilmesi ve bu şekilde hesaba geçirilen bakiyenin kullanılması; bilişim sistemlerine girme (TCK m. 243/1), verileri değiştirerek menfaat sağlama (TCK m. 244/2, 3 ve 4), nitelikli hırsızlık (TCK m. 142/2-e) ve nitelikli dolandırıcılık (TCK m. 158/1-f) suçları bağlamında ele alınmalıdır. Ayrıca bilişim sistemi üzerinde tutulan banka muhasebe kayıtlarının değiştirilmesi, çevrimiçi bankacılık kanalıyla banka müşterisinin iradesine aykırı işlemlerin yapılması gibi fiilleri özel bir suç tipi hâline getiren ve bu yollarla elde edilen mevduat bakiyesinin kullanılmasını da cezayı ağırlaştıran nitelikli hâl olarak düzenleyen bir kanun hükmünün ihdası önerilmiştir. Bu değişiklik önerisi, kanunun açık ve anlaşılır olmasını sağlama ve mahkemelerin iş yükünün azaltılmasına katkı sunma amacı taşımaktadır.

Keywords

kaydî para , çevrimiçi bankacılık , internet bankacılığı , mobil bankacılık , hırsızlık , dolandırıcılık , bilişim sistemleri

UNAUTHORIZED ALTERATION OF BANK ACCOUNTING RECORDS THROUGH INFORMATION SYSTEMS

Abstract

The act of grasping the balance in an individual's bank account, irrespective of the utilisation of the seized amount, is classified as qualified theft according to the established rulings of the Turkish Court of Cassation. The Turkish Court of Cassation has claimed that ' registered money' constitutes a stolen item. However, ‘registered money' is not a movable prosperity (a good) because it does not have a physical form, thus it cannot be taken and cannot be considered 'the material object' in the context of theft. Once this issue is recognised, it is essential to examine those actions in terms of the law in force: illicit entry to a bank's information technology system, alteration of digital bank accounts, and utilisation of altered amounts within a bank account. Additionally, various options for executing these acts must also be considered. As a result, illicit access to banking information technology systems, manipulation of financial data within these systems, and misuse of the altered amounts must be considered in accordance with crimes of 'illicit entry into information technology systems (TPC art. 243/1)', obtaining unlawful gain by altering data (TPC art. 244/2, 3 and 4) 'qualified theft (TPC art. 142/2-e)', and 'qualified fraud (TPC art. 158/1-f)'. Additionally, an amendment is recommended that targets a criminal act of illicit access and manipulation of banking information technology systems, including a specific qualified variant of this crime that mandates a stringent penalty if the altered amount in the account is exploited. This recommendation seeks to reduce the workload on the courts while ensuring that legislation is clear and comprehensible.

Keywords

registered money , online banking , internet banking , mobile banking , theft , fraud , IT systems

References

• Aksoyer, Ali. “Banka hesap şifrelerini kıran ’hacker’ iş üstünde yakalandı”, 03 Eylül 2006. https://www.hurriyet.com.tr/gundem/banka-hesap-sifrelerini-kiran-hacker-is-ustunde-yakalandi-5022308, Erişim 12 Ekim 2024.
• Altunok, Ebru, ve Ali Fatih Vural. “Bilişim Suçları”. Denetişim, sayı 8 (2011): 74–84.
• Aşkın, Uğur, ve Korhan Yeğrim. “Hırsızlık Suçunda Malın Bulunduğu Yerden Alınması”. Trabzon Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi 1, sayı 1 (2023): 47–73.
• Aytekin, Murat. Bilişim Sistemleriyle İşlenen Hırsızlık ve Dolandırıcılık Suçları. 1. baskı. Ankara: Seçkin Yayıncılık, 2024. Başbüyük, İsa. “İnternet Bankacılığı Aracılığıyla Yapılan Hukuka Aykırı Havalenin Bilişim Suçları Bakımından Değerlendirilmesi”. Ceza Hukuku Dergisi 8, sayı 21 (2013): 197–214.
• Bozdoğan Akbulut, Berrin. “Bilişim Suçları”. Selçuk Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi 8, sayı 1-2 (Milenyum Armağanı) (2000): 545–55.
• Doğan, Ramazan. 5237 Sayılı Türk Ceza Kanunu’nda Bilişim Suçları. 1. baskı. Ankara: Adalet Yayınevi, 2014.
• Dönmezer, Sulhi. Kişilere ve Malvarlığına Karşı Cürümler. 16. baskı. İstanbul, 2001.
• Dülger, Murat Volkan. Bilişim Suçları ve İnternet İletişim Hukuku. 10. baskı. Ankara: Seçkin Yayıncılık, 2023.
• Durmuş, Tezcan, Mustafa Ruhan Erdem, ve R. Murat Önok. Teorik ve Pratik Ceza Özel Hukuku. 21. baskı. Ankara: Seçkin Yayıncılık, 2023.
• Dursun, Selman. “İnternetten Kaynaklanan Ceza Sorumluluğundaki Gelişmeler”. Milletlerarası Hukuk ve Milletlerarası Özel Hukuk Bülteni 23, sayı 1-2 (Prof. Dr. Gülören TEKİNALP’e Armağan) (2003): 251–94.
• Dursun, Selman.“Malvarlığına Karşı Suçlar”. Hukuki Perspektifler Dergisi, sayı 2 (2004): 190–96.
• Eker, Hüseyin. Açıklamalı-İçtihatlı Hırsızlık Suçları. 1. baskı. Ankara: HUKAB Yayınları, 2013.
• Ekici Şahin, Meral. Dolandırıcılık Suçu. 1. baskı. Ankara: Adalet Yayınevi, 2019.
• Er, Beyza. “Mevduat Sözleşmesinin Tanımı, Kurulması ve Türleri”. Türkiye Adalet Akademisi Dergisi 13, sayı 49 (2022): 491–516.
• Erdağ, Ali İhsan. “Bilişim Alanında Suçlar (Türk ve Alman Ceza Hukukunda)”. Gazi Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi 14, sayı 2 (2010): 275–303.
• Erdem, Nuri. “Vadelerine Göre Mevduat Hesabı Türleri”. Yeditepe Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi 1, sayı 2 (2004): 253–72.
• Erdoğan, Yavuz. “Bilişim Sistemine Girme ve Kalma Suçu”. Dokuz Eylül Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi 12, sayı Özel sayı (2010): 1363–1433.
• Erem, Faruk. Türk Ceza Kanunu Şerhi: Özel Hükümler. 1. baskı. C. 3. Ankara: Seçkin Yayıncılık, 1993.
• Ersoy, Yüksel. “Genel Hukuki Koruma Çerçevesinde Bilişim Suçları”. Ankara Üniversitesi SBF Dergisi 49, sayı 3 (1994): 149–83.
• Gül, Ahmet. Doğrudan - Dolaylı Bilişim Suçları. 3. baskı. Ankara: Seçkin Yayıncılık, 2021.
• Hürriyet. “16 milyar liralık vurgun nasıl yapıldı? İşte Türkiye’nin konuştuğu Samsunlu Gezek kardeşler...”, https://www.hurriyet.com.tr/gundem/16-milyar-liralik-vurgun-nasil-yapildi-iste-turkiyenin-konustugu-samsunlu-gezek-kardesler-42028241, Erişim 12 Ekim 2024.
• Kamışlı, Gani. Dolandırıcılık Suçu. 3. baskı. Ankara: Seçkin Yayıncılık, 2023.
• Karaca, Muhammet, ve Ensar Gül. “Kritik Altyapılara Yönelik Bilişim Suçları, Türkiye ve AB Uygulamaları”. Bilişim Hukuku Dergisi 1, sayı 3 (2021): 1–30.
• Karagöl, Yaşar. “Bilişim Suçları ve Önlemler”. Eskişehir Barosu Dergisi, sayı 1 (2003): 65–66.
• Keskin, Serhan. “Banka Müşterilerinin İnternet Bankacılığı Kullanmama Nedenlerinin Analizi”. Kırıkkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi 9, sayı 1 (2019): 99–110.
• Ketizmen, Muammer. “İnternet Bankacılığı Aracılığıyla Başkalarının Hesaplarında Usulsüz İşlemler Yapılması Suretiyle Yarar Sağlanmasında Suçun Mağduru”. Kırıkkale Hukuk Mecmuası 4, sayı 2 (2024): 1001–15.
• Koca, Mahmut, ve İlhan Üzülmez. Türk Ceza Hukuku Genel Hükümler. 17. baskı. Ankara: Seçkin Yayıncılık, 2024. Koca, Mahmut, ve İlhan Üzülmez. Türk Ceza Hukuku Özel Hükümler. 8. baskı. Ankara: Adalet Yayınevi, 2022.
• Korkmaz, Fulya. “Dolandırıcılık Suçunun Bilişim Sistemlerinin Araç Olarak Kullanılması Suretiyle İşlenmesi”. Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi 69, sayı 3 (2020): 1415–36.
• “Londra’da siber saldırıya gözaltı: 5 bin kullanıcının banka bilgileri tehlikede! - Son Dakika Teknoloji Haberleri | NTV Haber”. https://www.ntv.com.tr/teknoloji/londrada-siber-saldiriya-gozalti-5-bin-kullanicinin-banka-bilgileri-tehlikede1gZx1Y6c2keFLGd0gihWbw, Erişim 13 Kasım 2024.
• Mahmutoğlu, Fatih Selami. “Türk Ceza Kanununda Yer Alan Bilişim Alanındaki Suçlar ve Karşılaşılan Sorunların Yargı Kararları Işığında Değerlendirilmesi”. İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi Mecmuası 71, sayı 1 (2013): 855–89.
• Meran, Necati. Dolandırıcılık – Sahtecilik – Güveni Kötüye Kullanma. 4. baskı. Ankara: Seçkin Yayıncılık, 2016.
• Özbek, Veli Özer. “İnternet Kullanımında Ortaya Çıkabilecek Bazı Ceza Hukuku Sorunları”. Dokuz Eylül Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi 4, sayı 1 (2002): 101–58.
• Özbek, Veli Özer, Koray Doğan, ve Pınar Bacaksız. Türk Ceza Hukuku Özel Hükümler. 18. baskı. Ankara: Seçkin Yayıncılık, 2023.
• Özkan, Tuba, ve Osman Berna İpekten. “İnternet Bankacılığı Kullanımını Etkileyen Faktörler: Atatürk Üniversitesi Personeli Üzerine Bir Uygulama”. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi 21, sayı 2 (2017): 647–64.
• Özocak, Gürkan. “Bilişim Sisteminin İşleyişini Engelleme veya Bozma Suçu ve Uygulamadaki Saldırı Türleri”. Yeditepe Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi 21, sayı 1 (2024): 257–91.
• Özsoy, Nevzat. “Yargıtay Kararları Işığında Doğrudan Bilişim Suçları (TCK. 243 ve 244)”. Yaşar Hukuk Dergisi 1, sayı 2 (2019): 295–352.
• Savaş, Abdurrahman. “İnternet Bankacılığı ve Tarafların Yükümlülükleri”. Selçuk Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi 19, sayı 2 (2011): 137–66.
• Sığırcı Mehmet. ATM: Kim, Ne Zaman İcat Etti?, https://bilimgenc.tubitak.gov.tr/makale/atm-kim-ne-zaman-icat-etti, Erişim 22.10.2025.
• Society for Worldwide Interbank Financial Telecommunication,https://www.swift.com/about-us/who-we-are, Erişim 22 Ekim 2025.
• Tutak, Serdar. “Mobil bankacılık işlemlerinde ‘halka açık Wi-Fi kullanmayın’ uyarısı”. Anadolu Ajansı, https://www.aa.com.tr/tr/ekonomi/mobil-bankacilik-islemlerinde-halka-acik-wi-fi-kullanmayin-uyarisi/3348749, Erişim 12 Ekim 2024.
• Türkiye Bankalar Birliği. “Dijital, Internet ve Mobil Bankacılık İstatistikleri (Rapor Kodu: DT22)”, 2023.
• Türkiye Cumhuriyeti Merkez Bankası, Elektronik Fon Transfer Sistemi - Elektronik Menkul Kıymet Transfer Sistemi - Fonların Anlık ve Sürekli Transferi (FAST) Sistemi, https://www.tcmb.gov.tr/wps/wcm/connect/TR/TCMB+TR/Main+Menu/Temel+Faaliyetler/Odeme+Sistemleri/Turkiyedeki+Odeme+Sistemleri/Elektronik+Fon+Transfer+%28EFT%29+Sistemi, Erişim 22 Ekim 2025.
• Uzun, Uğur, ve Murat Berberoğlu. “İnternet Bankacılığı Hizmetlerinin Banka Performansı Üzerine Etkisi”. Uluslararası İktisadi ve İdari İncelemeler Dergisi, sayı 20 (2018): 51–62.
• Yavrutürk, Muhammed Yasin. Bilişim Sistemlerinin Araç Olarak Kullanılması Suretiyle İşlenen Dolandırıcılık Suçu. 1. baskı. Ankara: Adalet Yayınevi, 2023.
• Yıldırım, Mesut. Banka Muhasebesi. 1. baskı. İstanbul: Türkiye Bankalar Birliği, 2008.
• Yıldız, M. Emre. “İnternet Bankacılığı Hakkında Yargıtay’ın 17.11.2009 Tarih, 2009/11-193 Esas Sayılı Kararının İncelenmesi”. Ceza Hukuku Dergisi 5, sayı 14 (2010): 129–50.