GREEN TRANSITION IN TRADE: AN ANALYSIS ON THE ENVIRONMENTAL LABEL AND ITS LEGAL NATURE

Year 2024, Volume: 4 Issue: 2, 651 - 676, 30.10.2024

Şerife Esra Kiraz

https://doi.org/10.59909/khm.1465198

Abstract

Increasing environmental awareness among the consumers has caused preference of such products and services that are less harmful to the environment. Therefore, businesses have begun using labels, signs, symbols, logos, etc. claiming that the products and services they offer are more “environmentally friendly” and have started to influence consumers’ sale preferences. With the raising environmental concerns in public, not only businesses but also environmental organisations and governments have started to promote sustainable products with the idea that the consumers can significantly reduce negative effects of the consumption on the environment through their conscious sales decisions. However, determining whether businesses’ claims as being environmentally friendly are true should be solved. To protect consumers, an ecolabel system which verifies the claims about the environmental impact of products and services have emerged. By ecolabel, accuracy of environmental claims about the goods and services are proved based on certain standards and evidence, thereof, the consumers can choose such products and services with confidence. In the process of harmonization with EU legislation, Türkiye implemented the “Environmental Label Regulation” (ÇEY) and the Turkish Environmental Label System (TÇES) in 2018. This study first introduces the environmental label and then this system and the legislation. Regarding that this system is new in Türkiye, an evaluation is undertaken about its legal nature. The evaluation is based upon whether the environmental label is a trademark in the light of the Turkish Industrial Property Law (SMK), because that it is a 'sign, logo' attached to the goods/services. Thus, if environmental label is a collective or certification mark is examined.

Keywords

Environmental Label, Ecolabel, Green Claims, Certification Mark, Collective Mark

TİCARETTE YEŞİL DÖNÜŞÜM: ÇEVRE ETİKETİ VE HUKUKİ NİTELİĞİ ÜZERİNE BİR DEĞERLENDİRME

Abstract

Tüketicilerde giderek artan çevre bilinci, çevreye daha az zarar veren ürün ve hizmetleri tercih etmelerine yol açmış; bunun sonucu olarak da işletmelerin sundukları ürün ve hizmetlerin daha “çevre dostu” olduğunu iddia eden etiket, işaret, sembol, logo vb. kullanarak tüketicilerin tercihlerine etki etmeye başlamıştır. Tüketicilerin çevreye ilişkin artan kaygıları, işletmeler kadar, çevre kuruluşları ve devletlerin de dikkatini çekmiş ve tüketicilerin bilinçli satın alma kararları yoluyla çevre üzerindeki olumsuz etkileri önemli ölçüde azaltabilecekleri görüşüyle sürdürülebilir ürünleri teşvik etme yoluna gitmiştir. Ancak işletmelerin, iddia ettikleri gibi çevreci olup olmadıklarının da tespiti de önemli bir sorun işareti teşkil etmektedir. Tüketicilerin korunması açısından ürünlerin ve hizmetlerin çevresel etkilerine ilişkin iddiaları doğrulayan çevre etiketi sistemi ortaya çıkmıştır. Çevre etiketi ile; işletmeler tarafından sunulan mal ve hizmetlere ilişkin çevresel iddiaların tamamen belli standartlara ve kanıtlara dayalı olarak doğruluğu desteklenmekte ve tüketicilerin de güven ile bu tür ürün ve hizmetleri seçmesinin önü açılmaktadır. Çevre etiketine sahip olan AB mevzuatı ile uyum sürecinde, 2018 yılında Türkiye “Çevre Etiketi Yönetmeliği” ile Türkiye Çevre Etiketi Sistemi (TÇES) hayata geçirmiştir. Ülkemiz açısından son derece yeni olan çevre etiketini de halihazırda sadece 10 işletmenin aldığı gözlemlenmiştir. Çalışmamızda öncelikle, çevre etiketi tanıtılacak ve çevre etiketi sistemi ve mevzuatı incelenecektir. Söz konusu sistemin ülkemizde de yeni olması göz önüne alınarak hukuki niteliğine ilişkin değerlendirme yapılacaktır. Söz konusu değerlendirme, çevre etiketin, bir “işaret, logo” olmasından yola çıkılarak Sınai Mülkiyet Kanunu ışığında bir marka olup olmadığı temelinde yapılacaktır. Bu noktada çevre etiketinin ortak marka veya garanti markası olup olmadığı incelenecektir.

Keywords

Çevre Etiketi, Eko-Etiket, Yeşil İddia, Garanti Markası, Ortak Marka

References

• Belson, Jeffrey. "Environmental Trademarks." Trademark Rep.104 (2014): 822.
• Birpınar, Mehmet Emin, Atay, Serkan, Yetiş, Ülkü. "Sürdürülebilir Üretim Ve Tüketimde Eko-Etiketlerin Öne-mi: Türkiye Çevre Etiket Sistemi." Çevre Şehir ve İklim Dergisi 2, no. 3 (2023): 60-81.
• Bozbel, Savaş. Fikri Mülkiyet Hukuku, İstanbul: On İki Levha Yayıncılık, 2015
• Bozgeyik, Hayri. "Garanti Markasının Marka Hukukundaki Yeri Ve Benzer Kavramlarla İlişkisi." Journal of Is-tanbul University Law Faculty 71, no. 2 (2013): 91-102.
• Communication From the Commission to The European Parliament And The Council Building The Single Market For Green Products Facilitating better information on the environmental performance of prod-ucts and organisations’ Brussels, 9.4.2013 COM (2013) 196 final.
• Czarnezki, Jason J., Jönsson, K. Ingemar, and Kuh, Katrina. "Crafting next generation eco-label po-licy." Environmental Law 48, no. 3 (2018): ss. 409-452.
• Çağlar, Hayrettin. Marka Hukuku Temel Esaslar, Ankara: Adalet Yayınevi, 2013.
• Çolak, Uğur. Türk Marka Hukuku. İstanbul: On İki Levha Yayıncılık, 2018.
• DEİK. ‘Sanayide Yeşil Dönüşümün Desteklenmesi Projesi AB’nin Yeni Büyüme Stratejisi “Yeşil Mutabakat” ve Türkiye İçin Önemi’. Mart 2022, https://www.deik.org.tr/deik-yesil-donusum.
• Delbück, Kilian. “The German Eco-Label “Blue Angel” and International Trade.” Eco-labelling and internati-onal trade, (haz. Simonetta Zarilli, Veena Jha and René Vossenaar), Londra: Palgrave Macmillan, 1997.
• Digital Journal. ‘Green Marketing Market 2022 Emerging Growth Trends by Top Countries, Industry Size and Share, Revenue, Opportunities and Challenges, Demand Status and Leading Players Updates till 2025’. 21 Haziran 2022, https://www.digitaljournal.com/pr/green-marketing-market-2022-emerging-growth-trends-by-top-countries-industry-size-and-share-revenue-opportunities-and-challenges-demand-status-and-leading-players-updates-till-2025.
• Engels, Gabriele, and Grubler, Ulrike. "Sustainable Brands, Eco-Labels and the New EU Certification Mark." Managing Intell. Prop. 264 (2017): 88-91.
• Erickson, Audra, Kramer, Carol S. “Ecolabels: The link between environmental preferences and green practi-ce.s?” in Strategy and Policy in the Food System: Emerging Issues, ed. Julie A. Caswell and Ronald W. Cotterillin (Connecticut: University of Connecticut, Food Marketing Policy Center, 1997): ss. 195-206.
• European Comission. “About the EU Ecolabel”. https://environment.ec.europa.eu/topics/circular-economy/eu-ecolabel-home/about-eu-ecolabel_en.
• European Environment Agency. “Life Cycle Assesment.” https://www.eea.europa.eu/help/glossary/eea-glossary/life-cycle-assessment.
• Farley, Christine H. ‘Green Marks.’ Research Handbook on Intellectual Property and Climate Change, (haz. Joshua Sarnoff), Cheltenham: Edward Elgar 2016.
• Fernández Fernández, Carmen. “Unit 10: Introduction to Ecolabelling Communication”, ecodesign, http://www.ecosign-project.eu/wp-content/uploads/2018/09/BASIC_UNIT10_EN_Lecture.pdf.
• Galarraga Gallastegui, Ibon. "The use of eco‐labels: a review of the literature". European Environment 12, no. 6 (2002): ss.316-331.
• Gertz, Renate. "Eco-labelling—a case for deregulation?", Law, Probability and Risk 4, no. 3 (2005): ss. 127-141.
• Gesser, Avi. "Canada's Environmental Choice Program: A Model for a Trade-Friendly Eco-Labeling Scheme". Harv. Int'l. LJ 39, no:2 (1998): ss. 501-544.
• globalecolabelling.net. “Eco Mark Program Japan Enviroment Association (JEA).” https://globalecolabelling.net/organisation/eco-mark-program/.
• Glossary of Sustainable Manufacturing Terms. ‘Eco-Label’. https://sor.epa.gov/sor_internet/registry/termreg/searchandretrieve/glossariesandkeywordlists/search.do;jsessionid=gIwPDLfzXwCjiMWqoP4cIMFbqb6ZF4_w1gnycazKtolyYoVenk_R!654615163?details=&vocabName=Sustainable%20Manufacture%20Terms&filterTerm=eco%20label&checkedAcronym=false&checkedTerm=false&hasDefinitions=false&filterTerm=eco%20label&filterMatchCriteria=Contains.
• Guevara, Maria Isolda P., Chaitoo, Ramesh, ve Smith, Murray G. "Canada’s environmental choice program and its impact on developing-country trade." Eco-labelling and international trade, (haz. Simonetta Za-rilli, Veena Jha and René Vossenaar), Londra: Palgrave Macmillan, 1997.
• Henry, John. "ISO and eco-labelling." Eco-labelling and international trade, (haz. Simonetta Zarilli, Veena Jha and René Vossenaar), Londra: Palgrave Macmillan, 1997.
• Iraldo, Fabio, Griesshammer, Rainer, and Kahlenborn, Walter. "The future of ecolabels." The International Journal of Life Cycle Assessment 25, no. 5 (2020): ss. 833-839.
• Jain, Shikha ve Hagenbeek, Olivier. “2021 Global Sustainability Study: What Role do Consumer Play in a Sustainable Future”, simon-kucher.com, 28 October 2021, https://www.simon-kucher.com/en/insights/2021-global-sustainability-study-what-role-do-consumers-play-sustainable-future.
• Jain, Shikha ve Hagenbeek, Olivier. “2022 Global Sustainability Study: The Growth Potential of Environmental Change”. simon-kucher.com, https://www.simon-kucher.com/en/insights/2022-global-sustainability-study-growth-potential-environmental-change.
• Japan Enviroment Association Eco Mark Office. “Institution of the Eco Mark.” https://www.ecomark.jp/english/ecomark.html.
• Kaya, Arslan. Marka Hukuku, İstanbul: Arıkan Basımevi, 2006.
• Markandya, Anil. “Eco-Labelling: An Introduction and Review.” Eco-labelling and international trade, (haz. Simonetta Zarilli, Veena Jha and René Vossenaar), Londra: Palgrave Macmillan, 1997.
• Menell, Peter S. “Structuring a Market-Oriented Federal Eco-Information Policy.” Md. L. Rev. 54, (1995): ss. 1435-1474. Mogyoros, Alexandra. "Improving eco-labels: are green certification marks up to the task?." Journal of Intellec-tual Property Law and Practice 18, no. 5 (2023): ss. 367-373.
• OECD. ‘Environmental Claims Findings and Conclusions of the OECD Committee on Consumer Policy’. DSTI/CP(2010)16/Final, 08.02.2011, https://one.oecd.org/document/DSTI/CP(2010)16/FINAL/En/pdf.
• OECD. Report on Trade and Environment to the OECD Council at Ministerial Level, OCDE/GD (95)63 Okubo, Atsuko. "Environmental Labeling Programs and the GATT/WTO Regime." Geo. Int'l Envtl. L. Rev. 11 (1998): ss. 599-646.
• Polak, John. "Trade as an environmental policy tool? GEN, ecolabelling and trade." WTO Public Symposium Challanges Ahead on The Road to Cancun. 2003.
• Prieto-Sandoval, Vanessa, Mejía-Villa, Andrés, Ormazabal, Marta, and Jaca, Carmen. "Challenges for ecolabe-ling growth: lessons from the EU Ecolabel in Spain." The International Journal of Life Cycle Assess-ment 25 (2020): ss. 856-867.
• Richards, George. "Environmental labeling of consumer products: The need for international harmonization of standards governing third-party certification programs." Geo. Int'l Envtl. L. Rev. 7 (1994): ss. 235-276.
• Sapmaz Veral, Evren. "Yeşil Yıkama İle Mücadele: Avrupa Birliği’nde Yeşil İddiaların Doğrulanması Girişi-mi", Sayıştay Dergisi 33, no. 124, (2022): ss. 101-109.
• Silva, Daniel. "The fight against greenwashing in the European Union." UNIO–EU Law Journal 7, no. 2 (2021): ss. 124-137.
• Simi, T. B. “Eco-labels: Trade Barriers or Trade Facilitators.” CUTS Centre for International Trade, Economics & Environment-Discussion Paper 1, no. 2009 (2009), s.186-195. https://unctad.org/system/files/official-document/ditctab2022d8_en.pdf.
• Şişman Aydın, Göknur. "Eko-Etiketleme Ve Türkiye Çevre Etiketi." Harran Üniversitesi Mühendislik Dergisi 4, No. 1 (2019): ss. 40-47.
• Tekinalp, Ünal. Fikrî Mülkiyet Hukuku, İstanbul: Vedat Kitapçılık, 2012
• Tekinalp, Ünal. Fikri Mülkiyet Hukuku. İstanbul: Arıkan Basım Dağıtım, 2005.
• Thomsen, Jakob, ve McAloone, Tim C. "Does the Ecomark label promote environmentally improved products in India and what experiences can be drawn from the Nordic ecolabel?." In ICoRD’15–Research into Design Across Boundaries Volume 2: Creativity, Sustainability, DfX, Enabling Technologies, Manage-ment and Applications, (haz. Amaresh Chakrabarti) Springer Hindistan, 2015, ss. 125-135.
• Türkiye Cumhuriyeti Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı. “Çevre Etiketi.” https://cevreetiketi.csb.gov.tr/cevre-etiket-altyapisinin-olusturulmasi-projesi-2013-2014-i-98936.
• Türkiye Cumhuriyeti Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı. “Ulusal Çevre Etiket Sisteminin Kurulması Projesi.” https://cevreetiketi.csb.gov.tr/ulusal-cevre-etiket-sisteminin-kurulmasi-projesi-2017-2018-i-98937.
• Türkiye Cumhuriyeti Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı. “Çevre Etiketine Sahip Firmalar.” https://cevreetiketi.csb.gov.tr/cevre-etiketine-sahip-firmalar-i-99342.
• Türkiye Cumhuriyeti Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı, “Çevre Etiketi İptal Olan Firmalar”. https://cevreetiketi.csb.gov.tr/cevre-etiketi-iptal-olan-firmalar-i-111213
• Türkiye Cumhuriyeti Ticaret Bakanlığı. “Yanı Başımızdaki Dev Pazar Avrupa Birliği”. 17 Şubat 2023, https://ticaret.gov.tr/dis-iliskiler/avrupa-birligi/yani-basimizdaki-dev-pazar-avrupa-birli-gi#:~:text=AB%2C%202022%20yılında%20103%2C1,aralarında%20yaptığı%20ticaret%20hariç%20tutulduğunda.
• United Nations Sustainable Development, United Nations Conference on Environment & Development, Rio de Janerio, Brazil, 3 to 14 June 1992, Agenda 21, https://sustainabledevelopment.un.org/content/documents/Agenda21.pdf
• United States Environmental Protection Agency. ‘Environmental Labelling Issues, Policies, and Practices Worldwide’. EPA Contract No. 68-W6-0021, Aralık 1998, https://www.epa.gov/sites/default/files/2015-09/documents/wwlabel3.pdf.
• Uzunallı, Sevilay. Marka Hukuku, Ankara: Adalet Yayınevi, 2021.
• Vossenaar, René. "Eco-labelling and international trade: the main issues". Eco-labelling and international trade, (haz. Simonetta Zarilli, Veena Jha and René Vossenaar), Londra: Palgrave Macmillan, 1997, ss. 21-36.
• Yasaman, Hamdi, Sıtkı Anlam Altay, Tolga Ayoğlu, Fülürya Yusufoğlu, Sinan Yüksel, Marka Hukuku 556 Sayılı KHK Şerhi, İstanbul: Vedat Kitapçılık, 2004.
• Yatağan Özkan, Çiğdem, Dinçer Özbey, Berrin. “Green Is the New Black: The Rise of Green Marks and Possib-le Solutions to Greenwashing,” Annales de la Faculté de Droit d’Istanbul, no:73 (2023): ss. 183-206.