Early Promotion Process As a result of Wonderwork in Turkish Armed Forces and Its Judicial Inspection

Yıl 2018, Cilt: 28 Sayı: 2, 95 - 130, 10.12.2018

Rasim Tütüncü

Öz

Abstract

The
rank obtained as a result of an administrative procedure called as promotion
plays a key role in the formation of the hierarchy within the military forces,
establishment of the command chain, provision and maintenance of the
discipline, and thus fulfillment of the duty. The military person, who meet the
required qualifications of the legislation and rank waiting duration can
promote the upper rank one year earlier. Also exceptionally; if the military
staff is selected by the Chief of Army Commander, he/she can be promoted one
year before his/her peers. In the Turkish Military Forces Personnel Law No.
926, this promotion is defined as “the seniority of superiority success”,
however, it commonly referred as early promotion in the daily language. Early
promotion is a matter of widespread use of discretion by the administration and
thereby it is frequently subject to jurisdiction as a matter of dispute.

The
Administration has a wide margin of discretion in determining the
justifications for the early promotion of the military staff. In the selection
stage, a different selection criterion can be applied for each branch or rank
by the administration. The justification for the promotion is not disclosed to
public. Moreover, early promotions which are not compatible with the essence of
the law are made and errors are made in the calculation of the service
duration. In this study, the early promotion system is discussed in the light
of the principles and rules of administrative law and judicial decisions. In
addition, a number of recommendations have been presented to make the existing
system more predictable.

Anahtar Kelimeler

Discretion, Military staff, Military rank, Early promotion, The Seniority of Superiority Success

TÜRK SİLAHLI KUVVETLERİNDE ÜSTÜN BAŞARI KIDEMİ NEDENİYLE ERKEN TERFİ İŞLEMİ VE YARGISAL DENETİMİ

Öz

Öz

Terfi
denilen bir idari işlemle elde edilen rütbe; ordu içinde hiyeraşinin
oluşumunda, disiplinin tesisi ve korunmasında ve böylece vazifenin yerine
getirilmesinde anahtar bir işleve sahiptir. Kanunun aradığı şartları taşıyan
personel, rütbe bekleme süresini doldurduğunda normal olarak bir üst rütbeye
terfi etmektedir. Ayrıca istisnai olarak; belirli konularda üstün başarı
göstermiş personel, Kuvvet Komutanı tarafından seçildiği takdirde emsallerinden
bir yıl önce terfi edebilmektedir. 926 sayılı Türk Silahlı Kuvvetleri Personel
Kanunu’nda “üstün başarı kıdemi” olarak geçen, günlük dilde “mümtaz terfi” ya
da “erken terfi” olarak ifade edilen “üstün başarı kıdemi nedeniyle erken
terfi” işlemi; idarenin takdir yetkisinin yaygın olarak kullanıldığı ve bu
nedenle uyuşmazlık konusu olarak sıkça yargıya taşınan bir konudur.

İdare,
erken terfi ettireceği personeli seçerken, üstün başarı kıdemi nedeniyle erken
terfi sebeplerinden herhangi birine dayanma konusunda geniş bir takdir
yetkisine sahiptir. Her sınıf ve/veya rütbe için farklı bir sebebe dayanma
serbestisini dahi içeren geniş bir takdir yetkisi, terfi onayında kimin hangi
gerekçeyle terfi ettiğinin açıklanmaması, konunun özüyle uyumlu olmayan erken
terfi sebeplerinin varlığı, subaylıkta geçen hizmet süresinin hesabında yapılan
hatalar ve uygulamadan kaynaklanan  sorunlar; bu çalışmada, idare hukuku ilke ve
kuralları ile yargı kararları ışığında ele alınmış ve mevcut sistemin daha
öngörülebilir bir yapıya kavuşturulması maksadıyla birtakım çözüm önerileri
geliştirilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Takdir yetkisi, askerî personel, rütbe, erken terfi, üstün başarı kıdemi

Kaynakça

• AKYILMAZ Bahtiyar, İdari Usul İlkeleri Işığında İdari İşlemin Yapılış Usulü, Yetkin Yayınları, Ankara 2000
• AKYILMAZ Bahtiyar/SEZGİNER Murat/KAYA Cemil, Türk İdare Hukuku, 9. Baskı, Savaş Yayınevi, Ankara 2018
• AKYÜREK Akman, “Danıştay Kararlarında İptal Davalarının Menfaat İhlali Koşulunun Kişisellik Unsuru”, Danıştay Dergisi, Yıl 21, S. 81
• ALAN Nuri, “İptal Davasının Ön ve Esastan Kabul Şartları”, Danıştay Dergisi, Yıl 13, S. 50-51, 1983
• ARSLAN Ahmet /SINMAZ Emin/DÜNDAR Tuncay, İdari Yargılama Usulü ile İlgili Danıştay İdari Dava Daireleri Genel Kurulu Kararları, Ankara 2005
• ATAY E. Ethem, İdare Hukuku, Turhan Kitabevi, 6. Baskı, Ankara 2018
• AZRAK Ali Ülkü, Umumi İdari Usulün Teorik Esasları ve Çeşitli Hukuk Sistemlerinde Gelişimi, Doktora Tezi, İstanbul, 1964
• ÖZAY İl Han, Günışığında Yönetim, İstanbul 2004
• GÖZLER Kemal, İdare Hukuku, C. I, Bursa, 2003
• GÖZÜBÜYÜK A. Şeref, Yönetsel Yargı, 14. Bası, Ankara 2001
• GÖZÜBÜYÜK A. Şeref, Yönetsel Yargı, 30. Baskı, Ankara 2010
• GÖZÜBÜYÜK A. Şeref / TAN Turgut, İdare Hukuku, C. 2 (İdari Yargılama Hukuku), Ankara 1999
• ONAR Sıddık Sami, İdare Hukukunun Umumî Esasları, 3. Baskı, C. I-II-III, Hak Kitabevi, İstanbul 1966
• ÖZDEK Yasemin, “İptal Davasında Menfaat Koşulu” Amme İdaresi Dergisi, C. 24, S. 1, Mart 1991
• SEZGİNER Murat, İptal Davasının Uygulama Alanı Bakımından Ayrılabilir İşlem Kuramı, Yetkin Yayınları, Ankara 2000
• TAN Turgut, “İdari İşlemin Geri Alınması”, SBF Yayınları, Ankara, 1970
• ULER Yıldırım, İdari Yargıda İptal Kararlarının Sonuçları, Ankara 1970