ERKEN CUMHURİYET DÖNEMİNDE DEMOGRAFİK RESTORASYON: LOZAN MÜBADİLLERİ

Year 2018, Volume: 8 Issue: 16, 292 - 311, 24.12.2018

Metin Kopar

https://doi.org/10.31834/kilissbd.452999

Cited By: 2

Abstract

Modern ulus
devletlerinin ortaya çıkması, on dokuzuncu yüzyılın sonu yirminci yüzyılın
başlarında birçok etnik topluluktan oluşan büyük devletlerin parçalanması ve
yıkılmasına yol açmıştır. Parçalanan devletlerden birisi de Osmanlı
İmparatorluğu’dur. İmparatorluğun dağılması ile birlikte Balkanlar’da ve
Ortadoğu’da köklü siyasi ve demografik değişimler gerçekleşmiştir. Bu
değişimler beraberinde kanlı çatışmalar, iç içe yaşayan halkların toplu olarak
yer değiştirmesine yol açmıştır. Türkiye’deki Rumlar ile Yunanistan’daki
Türklerin değişimi konusu, Lozan Barış konferansında ele alınmıştır. Bu
konferansta “Türk ve Rum Halkın Mübadelesine İlişkin Sözleşme ve Protokol”
imzalanarak, sorun belli bir plana bağlanmıştır. Belirlenen bir plan dâhilinde
mübadele gerçekleştirilmiştir. Türk-Yunan mübadelesi ile ilgili olarak çok
sayıda araştırma yapılmış, yapılan araştırmalar sonucunda konu ile ilgili
olarak önemli eserler yazılmıştır. Bu makaledeki temel amaç Cumhuriyet
Arşivinden alınan belgeler ışığında bazı yeni verileri sunmaktır

Keywords

Mübadil, İmar, Üretim, Komisyon

References

• BCA: 030,10/124.883.4
• BCA: 30.18.1/10.33.20
• BCA: 272. 12/41.45.6
• Resmi Gazete
• Aghatabay, Cahide Zengin, Mübadelenin Mazlum Misafirleri Mübadele ve Kamuoyu 1923-1930, İstanbul 2007.
• Akalın, Güneri, Cumhuriyet Dönemi Ekonomi-Politik Tarihinin Liberal Yorumu, 2010.
• Aktar, Ayhan, “Nüfusun Homojenleştirilmesi ve Ekonominin Türkleştirilmesi Sürecinde Bir Aşama: Türk Yunan Nüfus Mübadelesi, 1923-1927”, Ege’yi Geçerken 1923 Türk-Yunan Zorunlu Nüfus Mübadelesi, İstanbul 2007, s.111-112.
• Arı, “Kemal, Yunan İşgali Sonrasında İzmir’de ‘Emvâl-i Metruke’ ve ‘Fuzûli İşgal’ Sorunu”, Atatürk Araştırma Merkezi Dergisi, C.V/15 (Temmuz 1989), s.704.Arı, Kemal, Büyük Mübadele Türkiye’ye Zorunlu Göç (1923-1925), İstanbul 1995.
• Emgili, Fahriye, “Türk-Yunan Nüfus Mübadelesi’nin Türkiye Cumhuriyeti’nin Millî İktisadının Oluşumundaki Etkisi”, Türkiye Sosyal Bilimler Dergisi, S.3, Aralık 2015, s.110-111.
• Erdal, İbrahim, “ Türk-Yunan Nüfus Değişiminde Mübadillerin Uyum Süreci ve Sosyal-İktisadi Değişimdeki Rolleri”, International Congress of Asian and North African Studies, (Uluslararası Asya ve Kuzey Afrika Çalışmaları Kongresi), Ankara 2007, s.1271.
• Erdal, İbrahim, “Türk Yunan Nüfus Değişiminde Türk Mübadillere Yapılan Yardım Faaliyetleri”, Atatürk ve Türkiye Cumhuriyeti Tarihi Dergisi Journal of Atatürk and the History of Turkish Republic I/1, (2017 Yaz) s.210.
• Ersel, Hasan, Kuyaş, Ahmet, Cumhuriyet Ansiklopedisi 1923-1940, İstanbul 2003.
• Gökaçtı, Mehmet Ali, Nüfus Mübadelesi Kayıp Bir Kuşağın Hikâyesi, İstanbul 2010.
• Güler, Ali, Sorun Olan Yunanlılar ve Rumlar, Ankara 2007.
• Hatipoğlu, M. Murat, Yakın Tarihte Türkiye ve Yunanistan 1923-1954, İstanbul 1997.
• Hirschon, Renee, “Lozan Sözleşmesinin Sonuçları”, Ege’yi Geçerken 1923 Türk-Yunan Zorunlu Nüfus Mübadelesi, İstanbul 2005, s.22.
• İskân Tarihçesi, İstanbul 1932.
• Pekin, Müfide, Türkiye-Yunanistan Nüfus Mübadelesi Ekonomik Açıdan Bir Bakış, İstanbul 2006.
• Toprak, Seydi Vakkas, “I. Dünya Savaşı’ndan Sonra Nüfus Mübadelesi Kapsamında Türkiye’ye Göçenlere Karşı Yunanistan’ın Tutumunun İstanbul Basınına Yansıması”, İÜTAE Türkiyat Mecmuası, C. 25, Bahar 2015, İstanbul 2015, s.259.
• Tosun, Ramazan, Türk Yunan İlişkileri ve Nüfus Mübadelesi, Ankara 2002
• Yeşiltuna, Serap, Resmi Kanun, Kararname, Rapor ve Tutanaklarla Atatürk ve Kürtler, İstanbul 2007.