TÜRKİYE'DE PARA ARZI-BANKA KREDİLERİ İLİŞKİSİ: VAR ANALİZİ (1986-2010)

Year 2011, Volume: 1 Issue: 2, 115 - 133, 17.04.2014

Özge Nesanır

Abstract

Para arzının içselliği yaklaşımına göre, bir ekonomide para arzı; bireyler, işletmeler, bankalar ve merkezi otorite ilişkisi çerçevesinde belirlenmektedir. Para arzının yalnızca merkez bankası tarafından belirleneceği görüşünü savunan dışsallık teoremini reddeden bu yaklaşımda, banka kredileri ve para arzı ilişkisi teorinin özünü oluşturmaktadır. Bir ekonomide üretim yapısının devam edebilmesi için işletmeler tarafından talep edilen kredi, genel olarak bankalar tarafından karşılanmaktadır. Bankaların kredi talebine cevap vermesiyle ekonomide yeni mevduatlar oluşmakta ve bu da para arzındaki genişlemeyi beraberinde getirmektedir. Türkiye'de 1986-2010 dönemi banka kredileri ve geniş tanımlı para arzı verileri çeyrek dönemler halinde ele alınarak VAR analizi yapılmıştır. Analizde nedensellik testi sonuçlarına göre; banka kredilerinden para arzına doğru nedensellik ilişkisi tespit edilmiş olup, bu ilişki Vektör Otoregresif modelde kullanılan; etki-tepki ve varyans ayrıştırması testleriyle de doğrulanmıştır.

Keywords

Para, para arzı, içsellik, kredi.

References

• Alptekin, V. ve Mucuk, M. (2008). Türkiye'de Vergi ve Ekonomik Büyüme İlişkisi: VAR Analizi (1975-2006). Konya Selçuk Üniversitesi Maliye Dergisi, Sayı:155, 159-174.
• Boran, G. (2006). Gelişmekte Olan Ülkelerde Bankacılık Krizleri ve Türkiye. Yüksek Lisans Tezi, Adana: Çukurova Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Ergül, Y. (2005). Ekonomik İstikrarsızlıkları Anlamada Minsky'nin Finansal İstikrarsızlık Hipotezi. Doktora Tezi, Eskişehir: Anadolu Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Ekinci, A. (2003). Türkiye'de Para Arzının Makroekonomik Değişkenler Üzerine Etkisinin Ekonometrik Analizi: 1990 – 2001 dönemi uygulaması. Dumlupınar
• Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, Sayı:8, 41-55.
• Gujarati, D. (2009). Temel Ekonometri. Şenesen, (Ü). Ve Şenesen, (G). (Çev.), İstanbul, Literatür Yayıncılık.
• Işık, S. (2010). Para, Finans ve Kriz: Post Keynesyen Yaklaşım. Ankara, Palme Yayıncılık.
• Kahyaoğlu, H. ve Işık, S. (2009). Para Arzının İçselliği Hipotezi: Türkiye'den Bulgu (1987-2007). 17-19 Haziran Anadolu Uluslararası İktisat Kongresi.
• Küçükkalay, A. (2008). İktisadi Düşünce Tarihi. İstanbul, Beta Yayıncılık.
• Özgür, G. (2008). İçsel Para Teorisine Genel Bir Bakış. Hatay Üniversitesi İktisadi ve İdari
• Bilimler Dergisi, Cilt:26, Sayı:2, 51-79.
• Seyrek, İ., Duman, M. Ve Sarıkaya, M. (2004). Parasal Aktarım Mekanizması ve Para Politikası Aracı: Türkiye'de Aktarım Mekanizması. Cumhuriyet Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, Cilt:5, Sayı:1, 201-212.
• Savaş, V. (2000). İktisatın Tarihi. Ankara, Siyasal Kitabevi.
• Togay, S. (1998). Finans Güdüsüyle Para Talebi: Önemi ve Yarattığı Sonuçlar.
• Dokuz Eylül Üniversitesi, İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, Cilt: 13, Sayı:1, 133-144.
• Ünsal, E. (2009). Makro İktisat. Ankara, İmaj Yayıncılık.