Kahramanmaraş Yöresinde Yaygın Olarak Kullanılan Damla Sulama Damlatıcılarının Hidrolik Özelliklerinin Değerlendirilmesi

Yıl 2016, Cilt: 19 Sayı: 4, 445 - 453, 05.11.2016

Servet Tekin , Sedat Boyacı , Semih Metin Sezen , Engin Gönen Esra Soylu Ercüment Soyugüzel Zekeriya Özge Akif Mehmet Ketenci Yusuf Üstün

Öz

Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Ziraat Fakültesi Biyosistem Mühendisliği Bölümü laboratuvarında yürütülen çalışmada, Kahramanmaraş bölgesinde sulamada yaygın olarak kullanılan 4 farklı firmaya ait damla sulama laterallerinin 7 farklı basınç altında (0.5, 0.75, 1.00, 1.25, 1.50, 1.75 ve 2.00 atm) göstermiş oldukları damlatıcı akış özellikleri, basınç-debi ilişkisi, yapım farklılık katsayısı (CV), damla türdeşliği (EU), sulama suyu eş dağılım katsayısı (CU) ve istatistiksel üniformite (Us) değerlerinin uygunluğu Amerika Ziraat Mühendisliği Odası (ASAE) standartlarına göre incelenmiştir. Çalışma sonucunda; damlatıcıların artan basınç değerlerinde debi değerlerinin de arttığı görülmüştür. Firmaların 1 atmosfer basınç altında vermiş oldukları 4 lsa^-1’lik debi değerlerinde A firmasında % 1, B firmasında % 15.5, C firmasında % 1.5 ve D firmasında % 12.5’luk bir farklılığın olduğu belirlenmiştir. Ayrıca, yapım farklılık katsayısı, damlatıcı türdeşliği, türdeşlik katsayısı ve istatistiksel üniformite değerlerinin standartlara uyduğu, sınıflama değeri olarak çok iyi ve iyi değerlerin aldığı görülmüştür.

Anahtar kelimeler: Damlatıcı, yapım farklılığı,  debi, damlatıcı türdeşliği, istatistiksel üniformite

 

Evaluation on Hydraulic Performance of Different Emitters Widely Used in Kahramanmaraş Region

 

ABSTRACT: This study was carried out in Kahramanmaras Sütcü Imam University, Faculty of Agriculture and Biosystems Engineering Department Laboratory, to examine the dripper flow characteristics under seven different pressures (0.5, 0.75, 1.00, 1.25, 1.50, 1.75 and 2.00 atmosphere), pressure-discharge relationship, variation coefficient (CV), emission uniformity (EU), uniformity coefficient (CU) and statistical uniformity (Us) values compatibility of the drip irrigation laterals owned by four different companies based on the standards of American Society of Agricultural Engineers (ASAE). As a result of this study, it was determined that the responses of the drippers with flow rate values with 4 l h^-1 under pressure of 1.00 atmosphere differs from each other in the ratios as follows: A firm in % 1, B firm in 15.5 %, C firm in 1.5 % and, D firm in 12.5 %. In addition, variation coefficient, dripper uniformity, uniformity coefficient and statistical uniformity values meet the standards, and revealed good and very good values as descriptive data.

Keywords: Emitter, variation coefficient, discharge, dripper uniformity, statistical uniformity

 

Kaynakça

• ASAE, 1994. Design and Installation of Microirrigation Systems. ASAE EP405.1 Dec.93, p.724-727.
• ASAE, 2002. Design and Installation of Microirrigation Systems. ASAE EP405.1 Dec.01, p.903-907.
• Bozkurt, S. 1996. İçten Geçik (In-Line) Damlatıcılarda Yapım Farklılıklarının Eş Su Dağılımına Etkileri. ÇÜ. Fen Bil. Ens., Tarımsal Yapılar ve Sulama ABD, Yüksek Lisans Tezi.
• Bralts, V.F. 1986. Operational Principles-Field Performance and Evaluation In: Trickle Irrigation for Crop Production (ed. F. S. Nakayama, D. A. Bucks), Elsevier Science Publisher, B. V. The Netherlands. 216-223pp.
• Bralts, V.F. Wu, I.P. 1979. Emitter Flow Variation and Uniformity for Drip Irrigation. ASAE Paper (79-2099): 34 pp.
• Bralts, V.F., Kesner, C.D. 1983. Drip Irrigation Field Uniformity Estimation. Transactions of the ASAE.26(5): 1369-1374.
• Chiristiansen, J.E. 1942. Hydraulic of Springling Systems for Irrigation. Trans. ASCE: 107: 221-239.
• Clark, G.A., Lamm, F.L., Rogers, D.H. 2005. Sensitivity of Thin-Walled Drip Tape Emitter Discharge to Water Temperature. Applied Engineering in Agriculture, 21(5): 855-863.
• Çamoğlu, G., Yavuz, M.Y. 2004. Yerli ve Yabancı Yapım Damlatıcıların Sulama Performansları Yönünden Karşılaştırılması. Uludağ Üniv. Zir. Fak. Dergisi, 18(1): 181-191.
• Çamoğlu, G., Yavuz, M.Y. 2006. Boruya İçten Geçik (In-Line) ve Dıştan Geçik (On-Line) Damlatıcılarda Yapım Farklılığı Katsayısının Sulama Yeknesaklığına Etkisi. Akdeniz Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 19(1): 1-8.
• Demir, V. 1991. Türkiye'de Kullanımı Yaygın Olan Damla Sulama Boruları ve Damlatıcılarının İşletme Karakteristikleri Üzerinde Bir Araştırma. Tarımsal Mekanizasyon 13.Ulusal Kongresi, 25–27 Eylül, Konya.
• Demir, V., Uz, E. 1999. A research on the Determination of the Technical Properties and Frictional Losses of the Companents Used in Micro Irrigation Systems. 7th International Congress on Agricultural Mechanisation and Energy, 26-27 May, Adana-TÜRKİYE.
• Demir, V., Yürdem, H. 2000. Türkiye’de Üretilen ve Yaygın Olarak Kullanılan Farklı Yapım Özelliklerine Sahip Damlatıcıların Teknik Özellikleri ve Yapım Farklılıkları. Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 37(II): 85-92.
• Doğan, E. 2010. Effects of Drip Irrigation System Pressure Fluctuations on Drip Lateral Emitter Flow Rate and Diameter Change. Journal Of Agricultural Sciences, 16: 235-241.
• Hezarjaribi, A., Dehghani, A.A., Helghi, M.M., Kiani, A. 2008. Hydraulic Performances of Various Trickle Irrigation Emitters. Journal of Agronomy, 7(3): 265-271.
• Keller, J., Karmeli, D. 1974. Trickle Irrigation Design Parameters. Transactions of the ASAE, 17(4): 678-684.
• Kırnak, H., Doğan, E., Demir, S., Yalçın, S. 2004. Determination of Hyraulic Performance of Trickle Irrigation Emitters Used in Irrigation Systems in the Harran Plain. Tr. J. of Agriculture and Forestry, 28: 223-230.
• Madramootoo, C.A., Khatri, K.C., Rigby, M. 1988. Hydraulic Performances of Five Different Trickle Irrigation Emitters. Canadian Agricultural Engineering, 30: 1-4.
• Mangrıo, A.G., Asıf, M., Ahmed, E., Sabır, M.W., Khan, T., Jahangır, I. 2013. Hydraulic Performance Evaluation of Pressure Compensating (PC) Emittersand Micro-tubing for Drip Irrigation System. Sci.Tech. and Dev., 324: 290-298.
• Özekici, B., Sneed, R.E. 1995. Manufacturing Variation for Various Trickle Irrigation On-line Emitters. Applied Engineering in Agriculture, 11(2): 235.
• Solomon, K. 1977. Manufacturing Variation of Emitters in Trickle Irrigation Systems. ASAE Paper No: 77-2009. ASAE, St. Joseph, Michigan, 49085.
• Solomon, K. 1979. Variability of Sprinkler Coefficient of Uniformity Test Results. Transactions of the ASAE., 22: 1078-1086.
• Tüzel, İ.H. 1990. Yerli Yapım Damla Ve Düşük Basınçlı Yağmurlama Sistemlerinin Bazı Teknik Özellikleri Ve Projelendirme Kriterleri Üzerinde Bir Araştırma. EÜ. Fen Bil. Ens., Tarımsal Yapılar ve Sulama ABD, Doktora Tezi.
• Tüzel, İ.H. 1993. Damla Sulama Sistemlerinde Sulama Yeknesaklığının Değerlendirilmesi. Ege Ün. Ziraat Fak. Der., 30: l19- 126.
• Von Bernuth, R.D., Solomon, K.H. 1986. Design Principles- Emitter Construction In: Trickle Irrigation for Crop Production (ed. F. S. Nakayama, D. A. Bucks), Elsevier Science Publisher, B. V. The Netherlands, 27-47pp.
• Wu, I.P., Gitlin, H.M. 1974. Drip Irrigation Design Based on Uniformity. Transactions of the ASAE., 17(3): 157-168.