The Causes of Dormancy in Oriental Beechnut (Fagus orientalis Lipsky.)

Yıl 2008, Cilt: 11 Sayı: 1, 69 - 73, 30.06.2008

Mustafa Yılmaz

Öz

Oriental beech (Fagus orientalis Lipsky.) is one of the important tree species in Turkey. There is dormancy phenomenon in beechnuts. There are several causes of seed dormancy. In this study, the effects of seed cover (pericarp and testa) and rinsing of embryo on dormancy are investigated. Beechnuts collected from three provenances (Dokurcun, Akkus and Çatalca) were used in the study. It is concluded that beechnut dormancy is mostly the result of physiological dormancy. There is a limited effect of pericarp (about 18 %). Rinsing of embryo by keeping in water did not shorten the dormancy depth and, on the contrary, impaired the beechnuts.

Anahtar Kelimeler

Beechnut, dormancy, beech

Doğu Kayını (Fagus orientalis Lipsky.) Tohumlarında Dormansinin Nedenleri

Öz

Doğu kayını (Fagus orientalis Lipsky.) Türkiye’deki önemli ağaç türlerinden biridir. Kayın tohumlarında dormansi olgusu bulunmaktadır. Tohum dormansisi birçok nedenden kaynaklanabilmektedir. Bu çalısmada doğu kayını tohumlarında tohum örtüsünün (kabuk ve tohumgömleği) ve suda bekletmenin dormansi üzerindeki etkisi arastırılmıstır. Çalısmada üç orijinden elde edilen (Dokurcun, Akkus ve Çatalca) tohumlar kullanılmıstır. Dormansinin büyük oranda fizyolojik olduğu sonucuna ulasılmıstır. Kabuğun etkisi sınırlıdır (yaklasık % 18). Tohumun suda bekletilerek yıkanması, dormansi süresini kısaltmadığı gibi, kayın tohumuna zarar vermistir.

Anahtar Kelimeler

Tohum, dormansi, kayın

Kaynakça

• Alptekin, Ü., Tilki, F. 2003. Türkiye’de Bazı Lübnan mesesi (Quercus libani Olivier) Orijinlerinin Tohum ve Çimlenme Nitelikleri. Đ.Ü. Orman Fak. Derg. Seri A (53):1-14.
• Anonim 1996. International Rules for Seed Testing. Seed Sci. & Technol. (Supplement), 24:1-335.
• Avsar, M.D. 2004. K.Maras-Tekir Yöresindeki Bir Boylu Ardıç (Juniperus excelsa Bieb.) Mesceresinde Kozalaktaki Tohum Sayısı, Dolu Tohum Sayısı ve Oranının Ağaçlara Göre Değisimi ve Bu Özellikler Arasındaki Đliskiler. KSÜ Fen ve Müh. Der., 7(1):53-60.
• Barthe, P., Garello, G., Bianco-Trinchant, J., Le Page- Degivry, M.T. 2000. Oxygen Availability and ABA Metabolism in Fagus sylvatica Sseeds. Plant Growth Regulation, 30:185-191.
• Baskin, J.M., Baskin, E C.C. 2004. A Classification System for Seed Dormancy. SSR, 14:1-16.
• Bewley, J.D., Black, M. 1983. Physiology and Biochemistry of Seeds 1. Springer-Verlag, Berlin, 306p.
• Bewley, J.D., Black, M. 1994. Seeds: Physiology of Development and Germination. Plenum Press, New York, 445p.
• Bradbeer, J.W. 1988. Seed Dormancy and Germination. Blackie and Son Limited, London, 146p.
• Brady, S.M., McCourt, P. 2003. Hormone Cross-talk in Seed Dormancy. J. of Plant Growth Reg., 22:25-31. Copeland, L.O., McDonald, M.B. 1999. Seed Science and Technology. Kluwer Ac. Pub. Boston, 409s.
• Erel, M. 1967. Orman Ağacı Tohumları. OGM, Teknik Haberler Bülteni, Sayı:23:176-184.
• Garcia-Gusano, M., Martinez-Gomez, P., Dicenta, F. 2004. Breaking Seed Dormancy in Almond (Prunus dulcis (Mill.) D.A. Webb). Scientia Holticulturae, 99:363- 370.
• Gerçekçioğlu, R., Çekiç, Ç. 1999. Mahlep (Prunus mahaleb L.) Tohumlarının Çimlenmesi Üzerine Bazı Uygulamaların Etkileri. Tr. J. of Agr. and Forestry, 23, Ek Sayı 1, 145-150.
• Kozlowski, T.T., Pallardy, S.G. 1997. Growth Control in Woody Plants. Ac. Press, San Diego, 643s.
• Li, B., Foley, M.E. 1997. Genetic and Molecular Control of Seed Dormancy, Trends in Plant Science, Vol.2:384-389.
• Nicolas, C., Nicolas, G., Rodriguez, D. 1996. Antagonistic Effects of Abscisic Acid and Gibberellic Acid on the Breaking of Dormancy of Fagus sylvatica Seeds. Physiol Plant 96: 244–250.
• Poulsen, K. M. 1993. Predicting the Storage Life of Beech Nuts. Seed Sci. and Tech. 21(2): 327-337.
• Schmidt, L. 2000. Guide To Handling of Tropical and Subtropical Forest Seed, Danida Forest Seed Centre, Denmark, 511p.
• Soltani, A. 2003. Improvement of Seed Germination of Fagus orientalis Lipsky. PhD Thesis, Silvestria 275. Swedish University of Agr., Umea.
• Suszka, B., Muller, C., Bonnet-Masimbert, M. 1996. Seeds of Forest Broadleaves, From Harvest to Sowing. INRA, France, 295p.
• Sefik, Y. 1964. Kızılçam (Pinus brutia Ten.) Kozalak ve Tohumu Üzerine Arastırmalar. Đ.Ü. Orman Fak. Derg., Seri A, 14(2):35-67.
• Thomsen, K.A., Kjaer, E.D. 2002. Variation Between Single Tree Progenies of Fagus sylvatica in Seed Traits, and Its Implications For Effective Population Numbers. Silva Genetica 51(5-6): 177-280.
• Thomsen, K.A. 1997. The effect of harvest time and drying on dormancy and storability in beechnuts. In: Basic and Applied Aspects of Seed Biology. Proceedings of The Fifth International Workshop On Seeds, Reading 1995, 45-51.
• Vleeshouwers, L.M., Bouwmeester, H.J., Karssen, M. 1995. Redefining Seed Dormancy: an Attemp to Integrate Physiology and Ecology. Journal of Ecology, 83:1031-1037.
• Yılmaz, M. 2005. Doğu Kayını (Fagus orientalis Lipsky.) Tohumlarının Fizyolojisi Üzerine Arastırmalar. Doktora Tezi, Đst. Üniv. Fen Bil. Ens. 175s.