THE EFFECT OF SEASONAL AGRICULTURAL WORKER MOTHERS' MATERNAL GATEKEEPING STATUS ON THEIR EMOTIONAL ABUSE POTENTIAL TOWARDS THEIR 3-6 YEARS OLD CHILDREN

Year 2025, Volume: 7 Issue: 1, 66 - 73, 21.03.2025

Özlem Yılmaz Demirel , Mahmut Yılmaz

https://doi.org/10.35365/ctjpp.2025.1.08

Abstract

Development is a lifelong process. The roots of this process are formed from early childhood development. The biggest responsibility at this point also lies with the parents. The attitudes adopted in child raising have a direct effect on the personality development of children. From the birth of the child, the mother is responsible for caring for the child, which creates a special bond between mother and child. The bond established with the father also supports the development of children. However, sometimes the mother may be an obstacle, consciously or unconsciously, in the child's bonding with the father. This obstacle is reflected in the concept of "maternal gatekeeping". Maternal gatekeeping not only affects the bonding process but can also lead to emotional neglect of children. There may be various variables in the formation of maternal gatekeeping. Within the scope of this study, the emotional abuse potential of seasonal agricultural worker mothers, who are among the disadvantaged groups, towards their children aged 3-6 years in the context of maternal gatekeeping was examined in terms of various variables. Participants were administered the Socio-demographic Information Form, Preschool Period (3-6 Years) Maternal Gatekeeping Scale (MLSS): Mother Form, Emotional Abuse Potential Scale for Parents with Children of Age was applied. The statistical analyses of the study were conducted with SPSS 25.00 and Independent Samples t-test, one-way analysis of variance test when comparing according to demographic variables, and Scheffe test after analysis of variance. According to the findings of the study, significant differences were found when age, years of marriage, educational status, family type, number of children and emotional abuse and maternal gatekeeping scores were compared.

Keywords

Maternal Gatekeeping, Seasonal Agricultural Worker Mothers, Emotional Abuse.

Mevsimlik Tarım İşçisi Annelerin Anne Bekçilik Durumlarının 3-6 Yaşındaki Çocuğa Yönelik Duygusal İstismar Potansiyeline Etkisi

Abstract

Gelişim yaşam boyu devam eden bir süreçtir. Bu sürecin kökleri erken çocukluk dönemindeki gelişimden oluşmaktadır. Bu noktada en büyük sorumluluk da ebeveynlere düşüyor. Çocuk yetiştirmede benimsenen tutumlar çocukların kişilik gelişimlerini doğrudan etkilemektedir. Çocuğun doğumundan itibaren annenin çocuğun bakımından sorumlu olması anne ile çocuk arasında özel bir bağ oluşturur. Babayla kurulan bağ aynı zamanda çocukların gelişimini de destekler. Ancak bazen anne bilinçli ya da bilinçsiz olarak çocuğun babasıyla bağ kurmasına engel olabiliyor. Bu engel "anne bekçiliği" kavramına da yansımaktadır. Annenin bekçiliği sadece bağlanma sürecini etkilemekle kalmaz, aynı zamanda çocukların duygusal ihmaline de yol açabilir. Anne bekçiliğinin oluşumunda çeşitli değişkenler olabilir. Bu çalışma kapsamında dezavantajlı gruplar arasında yer alan mevsimlik tarım işçisi annelerin, anne bekçiliği kapsamında 3-6 yaş arası çocuklarına yönelik duygusal istismar potansiyeli çeşitli değişkenler açısından incelenmiştir. Katılımcılara Sosyodemografik Bilgi Formu, Okul Öncesi Dönem (3-6 Yaş) Anne Bekçiliği Ölçeği (MLSS): Anne Formu, Yaşı Çocuğu Olan Ebeveynler İçin Duygusal İstismar Potansiyeli Ölçeği uygulandı. Araştırmanın istatistiksel analizleri SPSS 25.00 ve Independent Samples t-testi, demografik değişkenlere göre karşılaştırmalarda tek yönlü varyans analizi testi, varyans analizi sonrasında Scheffe testi ile yapılmıştır. Araştırmanın bulgularına göre yaş, evlilik yılı, eğitim durumu, aile tipi, çocuk sayısı ile duygusal istismar ve anne bekçiliği puanları karşılaştırıldığında anlamlı farklılıklar bulunmuştur.

Keywords

Anne Bekçiliği, Mevsimlik Tarım İşçisi Anneler, Duygusal İstismar

References

• Ağyar, E. ve Atış, M. (2022). Mevsimlik Tarım İşçiliğinde Çocukların Maruz Kaldığı Riskler ve Hak İhlalleri. Türk Kamu Yönetimi Dergisi, 3(2). 187-193.
• Akgöz Aktaş, G. ve Aydın A. (2020). Anne Bekçiliği Ölçeği Anne Formunun Türkçeye Uyarlanması: Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması. Türk Psikoloji Yazıları, 23(45). DOI:10.31828 /tpy1301996120200131m000018.
• Aktay, M. (2020). İstismar ve İhmalin Çocuk Üzerindeki Etkileri ve Tedavisi. Gelişim ve Psikoloji Dergisi, 1(2), 169-184.
• Akyüz, E. (2010). Çocuk Hukuku Çocukların Hakları ve Korunması. Pegem Akademi. Ankara.
• Alabay, E. (2017). Okul öncesi dönem çocuğu olan ebeveynlerin ebeveynlik tutumlarının incelenmesi. Erken Çocukluk Çalışmaları Dergisi, 1(2), 156-174. http://dx.doi.org/10.24130/eccd-jecs.196720171234
• Allen, S.M., Hawkins, A.J. (1999). Maternal gatekeeping: Mothers’ beliefs and behaviors that inhibit greater father involvement in family work. Journal of Marriage and the Family, 61:199-212. http://www.jstor.org/stable/353894
• Almuneef, M. A., Alghamdi, L. A., ve Saleheen, H. N. (2016). Family profile of victims of child abuse and neglect in the Kingdom of Saudi Arabia. Saudi medical journal, 37(8), 882–888. https://doi.org/10.15537/smj.2016.8.14654
• Arabacı, N., ve Ömeroğlu, E. (2013). 48-72 Aylık çocuğa sahip anne-babaların çocukları ile iletişimlerinin bazı değişkenler açısından incelenmesi. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (30), 41-53.
• Arabacı, N. (2020). Dezavantajlı Ailelerin Yaşadığı Sorunlar ve Dezavantajlı Ailelerle Çalışmalar. Dezavantajlı Çocuklar İçinde (Ed. H. Gülay Ogelman). Eğiten Kitap. Ankara.
• Aydın, A. ve Akgöz Aktaş, G. (2017). Anne Bekçiliği Üzerine Bir Derleme. Çocuk ve Gençlik Ruh Sağlığı Dergisi, 24(3).
• Bowlby, J. (1988). Developmental psychiatry comes of age. The American journal of psychiatry, 145(1), 1.
• Budak, İ. ve Budak, A. (2014). Nicel, Nitel ve Karma Araştırmalarda Örnekleme. Eğitim Araştırmaları (Nicel, Nitel ve Karma Yaklaşımlar) içinde (Ed. S.B. Demir). Eğiten Kitap. Ankara. 215-242.
• Conrad-Hiebner, A., ve Byram, E. (2020). The Temporal Impact of Economic Insecurity on Child Maltreatment: A Systematic Review. Trauma, violence ve abuse, 21(1), 157–178. https://doi.org/10.1177/1524838018756122
• Coşkun, Y., veAkkaş, G. (2009). Engelli çocuğu olan annelerin sürekli kaygı düzeyleri ile sosyal destek algıları arasındaki ilişki. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi (KAFAD),10:213-27.
• Demir, H. (2022). 3-6 Yaş Çocuğa Sahip Annelerin Duygusal İstismar Potansiyelleri ve Çocuklarının Ayrılık Kaygısı Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. Bursa Uludağ Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü Temel Eğitim Ana Bilim Dalı Okul Öncesi Eğitimi Bilim Dalı Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Bursa.
• Dittrich, K., Boedeker, K., Kluczniok, D., Jaite, C., Hindi Attar, C., Fuehrer, D., Herpertz, S. C., Brunner, R., Winter, S. M., Heinz, A., Roepke, S., Heim, C., ve Bermpohl, F. (2018). Child abuse potential in mothers with early life maltreatment, borderline personality disorder and depression. The British journal of psychiatry: the journal of mental science, 213(1), 412–418. https://doi.org/10.1192/bjp.2018.74
• Easthope, H. (2014). Making a Rental Property Home. Housing Studies, 29:5, 579-596.
• Ebeoğlu Duman, M. ve Akgöz Aktaş, G. (2021). Anne bekçiliğini etkileyen anne özelliklerinin incelenmesi. Nesne, 9(22), 801-817. DOI: 10.7816/nesne-09-22-04
• Erim, F. (2023). Mevsimlik Tarımda Çalışan Çocuklara Yönelik Afetlerde Sosyal Hizmet Müdahalesi. İzmir Katip Çelebi Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Dergisi, 8(2). 729-734.
• Fagan, J., Barnett, M. (2003). The relationship between maternal gatekeeping, paternal competence, mothers’ attitudes about the father role, and father involvement. Journal of Family Issues, 24:1020-1043.
• Görücü, İ. ve Akbıyık, N. (2010). Türkiye’de Mevsimlik Taım İşçiliği: Sorunları ve Çözüm Önerileri. Hikmet Yurdu Düşünce-Yorum Sosyal Bilimler Araştırma Dergisi, 3.
• Kanak, M. ve Pekdoğan, S. (2020). 3-6 Yaş çocuğa sahip ebeveynlerin duygusal istismar potansiyellerinin bazı değişkenler açısından incelenmesi. Cumhuriyet Uluslararası Eğitim Dergisi, 9(4), 1029-1046.
• Karabulut, H. (2021). Okul Öncesi Dönem (3-6 Yaş) ve İlkokul Dönemi (7-11 Yaş) İçin Anne Bekçiliği Ölçeği’nin (ABÖ) Uyarlanması: Anne ve Baba Formu. Journal of Human Studies.
• Karlsson, J. (2023). Identification of Child Maltreatment A Systematic Literature Review on Professionals’ Identification of Child Maltreatment and the Influencing Factors that Affect their Ability to Act. Jönköping University.
• Kocabey Yıldız, B., ve Sezgin, E. (2022). Examining the effect of parents' interaction behaviors on the father-child relationship. Hatay Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 19(49), 29-55.
• Kontaş Azaklı, T. (2021). Gezici Mevsimlik Tarım İşçilerinin 36-72 Aylık Çocuklarına Yönelik Geliştirilen Aile Eğitim Programının ve Okul Öncesi Eğitim Etkinliklerinin Etkilerinin İncelenmesi. Marmara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Yayımlanmamış Doktora Tezi.
• Kulik, L., Tsoref, H. (2010). The entrance to the maternal garden: Environmental and personal variables that explain maternal gatekeeping. Journal of Gender Studies, 19:263-277.
• Lang, K., Liel, C., Lux, U., Kindler, H., Vierhaus, M., ve Eickhorst, A. (2022). Child Abuse Potential in Young German Parents: Predictors, Associations with Self-reported Maltreatment and Intervention Use. Child psychiatry and human development, 53(3), 569–581. https://doi.org/10.1007/s10578-021-01157-y
• Maguire-Jack, K. (2014). Multilevel investigation into the community context of child maltreatment. Journal of Aggression, Maltreatment ve Trauma, 23(3), 229-248. 10.1080/10926771.2014.881950
• Nguyen, H. T., Dunne, M. P. ve Le, A. V. (2010). Multiple types of child maltreatment and adolescent mental health in Viet Nam. Bulletin of the World Health Organization, 88(1), 22-30. https://doi.org/10.2471/BLT.08.060061
• Pekdoğan, S., ve Gözün Kahraman, Ö. (2021). 4-6 yaş çocuğa sahip annelerin duygusal istismar potansiyellerinin yordayıcısı olarak ebeveyn tutumları. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 36(3), 610-621. DOI: 10.16986/HUJE.2020059524
• Şahingöz, A., veBütün Ayhan, A. (2020). Annelerin Bebeklik Döneminde Gelişime İlişkin Bilgi ve Kaygı Düzeylerinin Değerlendirilmesi. Türkiye Çocuk Hastalıkları Dergisi, 14: 249-57.
• Şenol, H. S. (2021). Okul öncesi çocukların sosyal yetkinlik düzeyleri ile annelerinin duygusal istismar potansiyelleri arasındaki ilişkinin incelenmesi. (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Karabük Üniversitesi Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, Karabük.
• Tabachnick, B. G., ve Fidell, L. S. (2015). Çok Değişkenli İstatistiklerin Kullanımı (Çeviri Editörü M. Baloğlu). Nobel Akademik Yayıncılık: Ankara.
• Varol, Ş. N. (2022). 60-72 aylık çocukların prososyal davranışları ile babalarının anne bekçiliği algılarının baba katılımı açısından incelenmesi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü: Ankara.
• Yılmaz Demirel, Ö. (2023). Bağlanma Kuramı ve Ebeveynlik. Ebeveynliğin Modern Çağda Dönüşümü ve Ebeveynlik Yaklaşımlarına Kuramsal Bir Bakış içinde (Ed. Ö. Yılmaz Demirel ve M. Yılmaz). 229-260. Eğiten Kitap. Ankara.
• Zeiders, K. H., Umaña-Taylor, A. J., Jahromi, L. B., ve Updegraff, K. A. (2015). Grandmothers' familism values, adolescent mothers' parenting efficacy, and children's well-being. Journal of family psychology: JFP: journal of the Division of Family Psychology of the American Psychological Association (Division 43), 29(4), 624-634. https://doi.org/10.1037/fam0000103.