ŞEHRİYÂR’IN KÂSİD ŞİİRİNİ TAHLİL DENEMESİ

Yıl 2022, Sayı: 16, 105 - 112, 29.04.2022

Mehmet Gül

https://doi.org/10.51592/kulliyat.1081781

Öz

Şehriyar, 20. yüzyıl İran edebiyatının en önemli şairlerindendir. Farsça şiirlerinin yanında Türkçe şiirler de yazan şairin sanatının öz suyu aşktır. Kâsid (Hayal) şiiri aşk duygusunun öne çıktığı en önemli Türkçe şiirlerinden biridir. Şiir, bir gece ayrılık acısının zirveye çıktığı bir anda şairin sevgilisini hayali olarak çaya davet etmesi üzerine kurgulanır. Şiirde sevgili konuşturulmaz, dinleyici ve pasif bir varlık olarak yer alır. Aşk, ayrılık acısı, hayal unsurları ve yersel olandan göksel olana yönelim şiirin tematik çerçevesini oluşturur. Lirik gerilimin doğurduğu duygu patlamaları şiirin akışını belirler. Aşk duygusu, hayal yoluyla ve geceye ait motifler aracılığıyla estetik bir forma dönüşür. Şehriyâr, varlık âleminin tekil parçaları arasında kendi duygu durumuna uygun bir bağ kurarak tabiatı şiirsel/duygusal söylemin nesnesi haline getirir. Ay ve yıldızlardan oluşan ve havsalanın sınırlarını aşan genişliği ile gökyüzü aşığın yaşadığı ruhsal gerilimi sağaltan bir mekân özelliği taşır. Ayrılık acısı gibi devingen ve sarsıcı bir duygulanım şairin tabiata ait varlıkları algılama ve değerlendirme biçimini etkiler. Şiirde tematik güç olan aşk ve yalnızlık kavramlarını açımlayan, onlara çarpıcı ve şaşırtıcı bir nitelik kazandıran temel unsurlardan biri tezat sanatının sık sık kullanılmasıdır.

Anahtar Kelimeler

Şehriyâr, Aşk, Hayal

Kaynakça

• Ahmedzade, S. (2019), Aşk ve İrfan Vadisinin Ebedî Rüzgârı Şehriyâr, Gece Kitaplığı, Ankara.
• Altıok, M. (2004), Şiir Nedir?, Şiir Sanatı, Haz: Yaşar Nabi Nayır; Salih Bolat, Varlık Yayınları, İstanbul, 60-61
• Aragon, L. (2004), Şiirin Gizemi Ezgidedir, Şiir Sanatı, Haz: Yaşar Nabi Nayır; Salih Bolat, Varlık Yayınları, İstanbul, 202-204
• Bachelard, G. (2013). Mekânın Poetikası, İthaki Yayınları, İstanbul.
• Gönel, H. (2010), Divan Şiiirnde Sevgiliye Dair, Turkish Studies, 5/3 Summer.
• Kolcu, A. İ (2010). Çağdaş Türk Dünyası Edebiyatı, Salkımsöğüt Yayıncılık, Erzurum.
• Korkmaz, R. (2002). İkaros’un Yeni Yüzü Cahit Sıtkı Tarancı, Akçağ Yayınları, Ankara.
• Mengi, M. (2014). Divan Şiirinde Teda'iden Tenevvü'e ya da Çağrışımdan Çeşitlemeye . İlmi Araştırmalar,0 (11), 75-88 . Retrieved from https://dergipark.org.tr/tr/pub/fsmiadeti/issue/6488/85894