Öz
Vakayi-i Tıbbiye is recognised as the first Turkish medical periodical. Periodicals have the status of primary sources in the analysis and evaluation of the periods in which they were published. The aim of this study is to investigate the section on the medical topography of Bayburt province in Vakayi-i Tıbbiye periodicals and to evaluate the information obtained. In the study, the title scanning of a total of 161 issues of Vakayi-i Tıbbiye journal in IBB Atatürk Library was carried out. As a result of the scanning, the existence of topography titles for four provinces: Van, Aleppo, Burdur and Bayburt were detected. The title of issue 103 of the journal, titled "The topography of the Bayburd sanjak", was examined. In the analysed section, data on Bayburt in various fields such as geography, history, culture, climate, agriculture, social life and medicine were identified. Thus, it was tried to make new contributions to the existing historical information of Bayburt, one of the ancient cities of Anatolia, with the data obtained from Vakayi-i Tıbbiye periodicals. In the study, it was concluded that periodicals in the field of health can contain information types that will appeal to different subjects as well as health issues.
Kaynakça
- Akdağ, Furkan (2015). Bayburt’taki Türbeler ve Mezar Taşları. Yüksek Lisans Tezi. Van: Yüzüncü Yıl Üniversitesi.
- Ataç, Adnan (1996). Gülhane Askeri Tıp Akademisi’nin Kuruluşu. Ankara: Atatürk Kültür Merkezi Yayınları.
- Aydın, Mükerrem Bedizel (2018). “Osmanlı Tıp Metinlerinde (15-17. Yüzyıl) Hava-Sağlık İlişkisi”. Sosyal ve Kültürel Araştırmalar Dergisi 4(7):33-55.
- Çınar, Gökhan (2002). Türkiye’de Popüler Bilim Dergiciliğinin Gelişimi. Yüksek Lisans Tezi. İstanbul: Marmara Üniversitesi.
- Dereköy, Fevzi Sefa (2016). Vakayi-i Tıbbiye Dergisinin 1884/100, 1897/24, 1897/5, 1897/12 ve 1897/13 Sayılarının Değerlendirilmesi. Yüksek Lisans Tezi. Çanakkale: Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi.
- Devellioğlu, Ferit (1997). Osmanlıca-Türkçe Ansiklopedik Lügat. Ankara: Aydın Kitabevi Yayınları.
- Dinç, Gülten (2003). Mekteb-i Tıbbiye Matbaası’nda Basılan Arap Harfli Türkçe Yayınlar Aracılığı ile Tıbbiye’nin Yayın Faaliyetleri Üzerine Bir Değerlendirme (1844-1928). Doktora Tezi. İstanbul: İstanbul Üniversitesi.
- Dinç (Özkan), Gülten (1989). Arap Harfleri ile Türkçe Basılmış Tıbbi Süreli Yayınların İncelenmesi ve İstanbul Kütüphaneleri Tıbbi Süreli Yayınlar Toplu Kataloğu (1849-1928). Yüksek Lisans Tezi. İstanbul: İstanbul Üniversitesi.
- Duman, Hasan (2000). Başlangıcından Harf Devrimine Kadar Osmanlı-Türk Süreli Yayınlar ve Gazeteler Bibliyografyası ve Toplu Kataloğu, (1828-1928). C. 2. Cilt. Ankara: Enformasyon ve Dokümantasyon Hizmetleri Vakfı.
Öz
Vakayi-i Tıbbiye mecmuası ilk Türkçe tıp mecmuamız olarak kabul edilmektedir. Süreli yayınlar, yayımlanmış oldukları dönemlerin inceleme ve değerlendirilmesinde birincil kaynak statüsündedirler. Bu çalışmanın amacı, Vakayi-i Tıbbiye mecmualarında Bayburt ilinin tıbbi topoğrafyasına yönelik kaleme alınan bölümün incelenmesi ve elde edilen bilgilerin değerlendirilmesidir. Çalışmada İBB Atatürk Kitaplığı’nda bulunan Vakayi-i Tıbbiye mecmuasının toplam 161 sayısının başlık taraması gerçekleştirildi. Tarama sonucunda Van, Halep, Burdur, Bayburt olmak üzere dört ile yönelik topoğrafya başlıklarının varlığı tespit edildi. Mecmuanın 103 numaralı sayısında bulunan ‘‘Bayburd sancağının topoğrafyasıdır’’ adlı başlığı incelemeye alındı. İncelenen bölümde Bayburt’a dair coğrafya, tarih, kültür, iklim, tarım, sosyal yaşam, tıp gibi çeşitli alanlarda veriler tespit edildi. Böylece Anadolu’nun kadim şehirlerinden biri olan Bayburt’un mevcut tarihi bilgilerine, Vakayi-i Tıbbiye mecmualarından elde edilen verilerle yeni katkılar sunulmaya çalışılmıştır. Çalışmada sağlık alanındaki süreli yayınların sağlık konularının yanı sıra farklı konulara hitap edecek bilgi türlerini de içerebildiği sonucuna varılmıştır.
Anahtar Kelimeler
Teşekkür
Vakayi-i Tıbbiye mecmuasının çalışmada kullanılan nüshalarını dijitalleştiren ve çevrimiçi platformda araştırmacıların hizmetine sunan İBB Atatürk Kitaplığı’na teşekkürler ederiz.
Kaynakça
- Akdağ, Furkan (2015). Bayburt’taki Türbeler ve Mezar Taşları. Yüksek Lisans Tezi. Van: Yüzüncü Yıl Üniversitesi.
- Ataç, Adnan (1996). Gülhane Askeri Tıp Akademisi’nin Kuruluşu. Ankara: Atatürk Kültür Merkezi Yayınları.
- Aydın, Mükerrem Bedizel (2018). “Osmanlı Tıp Metinlerinde (15-17. Yüzyıl) Hava-Sağlık İlişkisi”. Sosyal ve Kültürel Araştırmalar Dergisi 4(7):33-55.
- Çınar, Gökhan (2002). Türkiye’de Popüler Bilim Dergiciliğinin Gelişimi. Yüksek Lisans Tezi. İstanbul: Marmara Üniversitesi.
- Dereköy, Fevzi Sefa (2016). Vakayi-i Tıbbiye Dergisinin 1884/100, 1897/24, 1897/5, 1897/12 ve 1897/13 Sayılarının Değerlendirilmesi. Yüksek Lisans Tezi. Çanakkale: Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi.
- Devellioğlu, Ferit (1997). Osmanlıca-Türkçe Ansiklopedik Lügat. Ankara: Aydın Kitabevi Yayınları.
- Dinç, Gülten (2003). Mekteb-i Tıbbiye Matbaası’nda Basılan Arap Harfli Türkçe Yayınlar Aracılığı ile Tıbbiye’nin Yayın Faaliyetleri Üzerine Bir Değerlendirme (1844-1928). Doktora Tezi. İstanbul: İstanbul Üniversitesi.
- Dinç (Özkan), Gülten (1989). Arap Harfleri ile Türkçe Basılmış Tıbbi Süreli Yayınların İncelenmesi ve İstanbul Kütüphaneleri Tıbbi Süreli Yayınlar Toplu Kataloğu (1849-1928). Yüksek Lisans Tezi. İstanbul: İstanbul Üniversitesi.
- Duman, Hasan (2000). Başlangıcından Harf Devrimine Kadar Osmanlı-Türk Süreli Yayınlar ve Gazeteler Bibliyografyası ve Toplu Kataloğu, (1828-1928). C. 2. Cilt. Ankara: Enformasyon ve Dokümantasyon Hizmetleri Vakfı.
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Konular | Osmanlı Kültür ve Sanatı, Osmanlı Toplumu |
| Bölüm | Edebiyat |
| Yazarlar | |
| Erken Görünüm Tarihi | 30 Nisan 2024 |
| Yayımlanma Tarihi | 30 Nisan 2024 |
| Gönderilme Tarihi | 11 Aralık 2023 |
| Kabul Tarihi | 25 Ocak 2024 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2024 Sayı: 23 (Nisan) |
