Nâbî'yi Anlamak yahut "Genç Edebiyat Araştırmacısının Yanlışları"na Zeyl

Year 2022, , 305 - 330, 10.03.2022

Ferudun Hakan Özkan

https://doi.org/10.46250/kulturder.1067899

Abstract

Bu yazıda Nâbî’nin Nâsirliği ve Kamaniçe Fetih-nâmesi (Tenkitli Metin-İnceleme) adlı kitaba dair incelemenin sonuçları kaleme alınmıştır. Söz konusu kitapla ilgili olarak öncelikle inceleme kısmındaki Türkçe anlatım bozuklukları tespit edilerek doğru şekilleri ortaya konmuş; başka kaynaklardan yapılan alıntılardaki hatalar dile getirilmiştir. Ardından tenkitli metin kısmındaki okuma hataları ele alınmıştır. Bu hatalar; ‘ilm>‘alem; derc>dürc; müşeyyed>müşeyyid; ‘arz>‘ırz; sükkân>segân; küfre>kefere; birdür ki>bir dergeh; zehr>zi-her; mukaddem>makdem; devrinün>dü-reng; sellem>süllem; vâlâyına>vâlâ yine; semm>sümm; kadr>kader; resn>resen; bennâ>binâ; geşt-zâr>kişt-zâr; mollâ-yı a’lâ>mele’-i a’lâ; kulb>kalb; dîn>deyn; eşkâl>işkâl; ‘adv/‘azv>‘uzv; günde>kevnde; ittibâ’>etbâ’; akdâm>ikdâm; ve sâde> visâde gibi homograf; hullâb>hellâb; heyûla>huyûla; pîşe>bîşe; ebeden>ebdân; hırmen>haremin; girâyı>garrâyı gibi yakın homograf kelimelerin birbiriyle karıştırılmasından kaynaklanan okuma hataları, herhangi bir tasnife tabi tutulamayan müteferrik okuma hataları; tamlama yanlışlıkları; bazı Arapça tamlama kaidelerine uymamaktan kaynaklanan yanlışlıklar; Farsça manzumelerle ilgili yanlışlıklar şeklinde tasnif edilmiş, doğru şekilleri gösterilmiştir.

Keywords

metin neşri, Nâbî, Fetihnâme-i Kamaniçe, okuma hataları, homograf kelimelerin okunuşu

Understanding Nâbî or Addendum to “Mistakes of the Young Literary Researcher”

Abstract

This piece covers the results of an analysis of the book named Nâbî’nin Nâsirliği ve Kamaniçe Fetih-nâmesi (Tenkitli Metin-İnceleme). This analysis at first has identified the Turkish incoherencies and citation errors in said book, correcting them. It then has evaluated the reading errors of the textual criticism part, which are classified as several groups and corrected: mispronunciation of homographic words such as ‘ilm>‘alem; derc>dürc; müşeyyed>müşeyyid; ‘arz>‘ırz; sükkân>segân; küfre>kefere; birdür ki>bir dergeh; zehr>zi-her; mukaddem>makdem; devrinün>dü-reng; sellem>süllem; vâlâyına>vâlâ yine; semm>sümm; kadr>kader; resn>resen; bennâ>binâ; geşt-zâr>kişt-zâr; mollâ-yı a’lâ>mele’-i a’lâ; kulb>kalb; dîn>deyn; eşkâl>işkâl; ‘adv/‘azv>‘uzv; günde>kevnde; ittibâ’>etbâ’; akdâm>ikdâm; ve sâde> visâde; and near-homographic words such as hullâb>hellâb; heyûla>huyûla; pîşe>bîşe; ebeden>ebdân; hırmen>haremin; girâyı>garrâyı, miscellaneous reading errors, errors caused by the violation of rules pertaining to certain Arabic propositional phrases and errors related to Persian poetry.

Keywords

text publication, Nâbî, Fetih-nâme-i Kamaniçe, reading errors, pronunciation of homographic words

References

• Bilkan, Ali Fuat (1997). Nâbî Dîvânı, C.I-II. İstanbul: MEB Yayınları.
• Kaplan, Mahmut (2008). Hayriyye-i Nâbî. Ankara: Atatürk Kültür Merkezi Yayınları.
• Woodhead, Christine (2006). “Estetik Nesir”. Türk Edebiyatı Tarihi C.2. İstanbul: Kültür Bakanlığı Yayınları, 317-326.
• URL-1: http://www.lugatim.com/s/din (Erişim: 10.01.2022).
• URL-2: http://www.kamus.yek.gov.tr/ (Erişim: 10.01.2022).
• Yalçınkaya, Şerife (2012). Nâbî’nin Nâsirliği ve Kamaniçe Fetih-nâmesi (Tenkitli Metin-İnceleme). İzmir: Kanyılmaz Matbaası.
• Yüksel, Hüseyin (1997). Gazavât-nâmeler ve Nâbî’nin Fetih-nâme-i Kamaniçe Adlı Eserinin Metni. Yüksek Lisans Tezi. İzmir: Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.