Lâle Müldür'ün Sarartı/Safran'ında Renkler

Year 2023, Issue: 18, 144 - 156, 10.09.2023

Emel Koşar

https://doi.org/10.46250/kulturder.1321419

Abstract

Şiir, roman ve anlatı türlerinde eser veren Lâle Müldür, 1980 sonrası Türk edebiyatının önemli şairlerinden biridir. Bazı şiir kitaplarında (Kadınes’te Lâle Müldür’ün şiirlerine Ercan Arslan’ın tabloları eşlik eder) resimle şiiri buluşturan Lâle Müldür, Servet-i Fünûn dönemindeki tablo altına şiir yazma modasını yeniden başlatırcasına şiirle görselliği örtüştürür. Sarartı/Safran adlı kitabında İngilizce, Almanca ve İtalyanca sözcüklerden de faydalanan Lâle Müldür, şiirde çok sesliliği/anlamlılığı önemser. Şair, Sarartı/Safran’da okuru yer yer şaşırtan ve sarsan ifadelerle postmodern ve görsel şiirin başarılı örneklerini verir. Sarartı/Safran, farklı şiirler veya nehir şiir gibi okunabilecek bölümlerden meydana gelen bir kitaptır. Sarartı/Safran’daki şiirler tek tek ve bir bütün hâlinde incelenebilecek niteliktedir. Kitapta, parça-bütün ilişkisi ve ortak izlekler bağlamında birbirlerini tamamlayan bazı şiirler, görsel ve anlamsal olarak bir zinciri (RNA gibi) andırır. Bu makalede, Lâle Müldür’ün Sarartı/Safran adlı kitabındaki şiirler, renklerin simgeledikleri unsurlar bağlamında incelenmiştir. Şairin şiirlerinde, tekrarladığı sarartıyla melankolik bir atmosfer meydana getirdiği vurgulanmıştır.

Keywords

şiir, renk, görsellik, mitoloji, biyoloji

Colors in Lâle Müldür’s Yellowish/Saffron

Abstract

Lâle Müldür, who works in poetry, novels, and narrative genres, is one of the most important poets of Turkish literature after 1980. In some of her poetry books (Ercan Arslan’s paintings accompany Lâle Müldür’s poems in Kadınesk), Lâle Müldür combines poetry with visuality, as if relaunching the fashion of poetry under the painting in the Servet-i Fünûn period. Lâle Müldür, who also makes use of English, German, and Italian words in her book Yellowish/Saffron, attaches importance to polyphony/meaningfulness in poetry. In Yellowish/Saffron, the poet also gives successful examples of postmodern and visual poetry with expressions that surprise and shock the reader from time to time. Yellowish/Saffron is a book that consists of different poems or sections that can be read like a river poem. The poems in Yellowish/Saffron can be analyzed individually and as a whole. In the book, some poems that complement each other in the context of piece-whole relationships and common traces resemble a chain (like RNA) visually and semantically. In this article, the poems in Lâle Müldür’s book Yellowish/Saffron are analyzed in the context of the elements symbolized by colors (especially yellow and red). It is emphasized that the poet creates a melancholic atmosphere with her repeated yellowish in her poems.

Keywords

poetry, color, visuality, mythology, biology

References

• Aksoy, Bülent (2022). Etimoloji Işığında Kelimelerin Dünyasında Gezintiler. İstanbul: İletişim Yayınları.
• Bingöl, Ulaş ve Timur, Kemal (2016). “Postmodern Şiir Nedir?”. Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim Dergisi, 5(3): 1288-1304.
• Çoruhlu, Yaşar (2002). Türk Mitolojisinin Anahatları. İstanbul: Kabalcı Yayınevi.
• Erhat, Azra (1996). Mitoloji Sözlüğü. İstanbul: Remzi Kitabevi.
• Hazini, Yahya (haz.) (2022). Gizli Lisân (Lisân-ı Ezhâr)-Çiçeklerin Lisânı Çev. Avânzâde M. Süleyman. İstanbul: Büyüyenay Yayınları.
• Kandinsky, Wassily (2010). Sanatta Ruhsallık Üzerine. İstanbul: Altıkırkbeş Yayınları.
• Koşar, Emel (2023a). “Şair Kadınların Şiir Evrenleri”. Türk Edebiyatı, 595: 46-50.
• Koşar, Emel (2023b). Lâle Müldür Şiiri-Saatler/Geyikler’in Felsefî Temelleri. İstanbul: Kesit Yayınları.
• Müldür, Lâle (2014). Apokalips/Amonyak-Toplu Şiirler II (1990-2012). İstanbul: YKY.
• Pala, İskender (1999). Ansiklopedik Divân Şiiri Sözlüğü. İstanbul: Ötüken Neşriyat.
• Rilke, Rainer Maria (2010). Seçilmiş Şiirler-Duino Ağıtları. Çev. A. Turan Oflazoğlu. İstanbul: İz Yayıncılık.
• Shakespeare, William (2002). Macbeth. Çev. Sabahattin Eyüboğlu. İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları.
• Tunç, Gökhan (2015). “Çağdaş Türk Edebiyatında Görsel Şiir”. Bilig, 73: 249-270.
• Tunç, Gökhan (2021). “Postmodern Şiir ve Lâle Müldür’ün Şiirlerinde Postmodern Özellikler”. Söylem Filoloji Dergisi, 6(2): 279-297.