Ramadan Folklore in the Newspapers: 2014 Sample

Year 2024, Issue: 20, 240 - 269, 10.03.2024

Esra Akbalık

https://doi.org/10.46250/kulturder.1417001

Abstract

Folklore, which is essentially a cultural category, is the sum and result of all the actions that humans make with their hands and tongue. In this respect, folklore is an integral element of daily life and communication as an important part of human activities. As it is known, communication is an integral part of human activities and relationships, a basic necessity and routine of life. In this study, Ramadan folklore was tried to be examined in newspapers, which are one of the important pillars of written media. Newspapers, one of the important tools of mass communication, are an important source of delivering news and information. Newspapers are tightly and organically connected to daily life and have become one of the effective tools in keeping the pulse of society and conveying the agenda of daily life. In this sense, this study focuses on the presentation and transmission of Ramadan in newspapers; It focused on the identification of folkloric elements in this transfer and how and in what way they were used. First of all, newspapers belonging to various publishing organizations with a circulation of over one hundred thousand were determined as the study area and were followed throughout the month of Ramadan. It will be seen that 2014 was preferred as the time period in the study. Therefore, the existence and circulation of existing newspapers in the said time period were taken as basis. There is no specific reason for choosing 2014, but it is due to the time period in which the newspapers were followed. Especially the Ramadan pages/supplements of the newspapers, columns, advertisements and various other supplements of the newspapers were evaluated in terms of Ramadan folklore and the data obtained were tried to be analyzed.

Keywords

newspaper, ramadan, communication, folklore, culture

Gazetelerde Ramazan Folkloru: 2014 Yılı Örneklemi

Abstract

Özü itibari ile kültürel bir kategori olan folklor, insanın eliyle ve diliyle ortaya koyduğu bütün yapış-edişlerin bir toplamı ve sonucudur. Bu yönü ile folklor, insan eylemlerinin önemli bir parçası olarak gündelik hayatın ve iletişimin de ayrılmaz bir ögesidir. Bilindiği gibi iletişim, insan etkinliklerinin ve ilişkilerinin tamamlayıcı bir parçası, hayatın temel bir zorunluluğu ve rutinidir. Bu çalışmada yazılı medyanın önemli ayaklarından biri olan gazetelerde ramazan folkloru incelenmeye çalışılmıştır. Kitle iletişiminin önemli araçlarından biri olan gazeteler haber ve bilgi ulaştırmada önemli bir kaynaktır. Gazeteler, günlük hayat ile sıkı ve organik bir şekilde bağlı olup toplumun nabzını tutmada ve gündelik hayatın gündemini aktarmada etkili araçlardan biri olmuştur. Bu anlamda bu çalışma, gazetelerde ramazanın sunum ve aktarımına; bu aktarımda folklorik öğelerin tespitine, nasıl ve ne şekilde kullanıldıklarına odaklanmıştır. Öncelikle tirajı yüz binin üzerinde olan çeşitli yayın kuruluşlarına ait gazeteler çalışma sahası olarak tespit edilmiş ve ramazan ayı boyunca takip edilmiştir. Çalışmada 2014 yılının zaman dilimi olarak tercih edildiği görülecektir. Dolayısıyla mevcut gazetelerin söz konusu zaman dilimindeki varlıkları ve tirajları esas alınmıştır. 2014 yılının tercihinin ise özel bir nedeni olmayıp, gazetelerin takip edildiği zaman dilimi olmasından kaynaklanmaktadır. Gazetelerin ramazan sayfaları / ekleri başta olmak üzere, köşe yazıları, ilanlar ve gazetelerin diğer çeşitli ekleri de ramazan folkloru açısından değerlendirilmeye ve elde edilen veriler çözümlenmeye çalışılmıştır.

Keywords

gazete, ramazan, iletişim, folklor, kültür

References

• Acar, Mustafa ve Demir, Ömer (2005). Sosyal Bilimler Sözlüğü. Ankara: Adres Yayınları.
• Albayrak, Nureddin (2009). “Türk Halk Şiirinde Biçim ve Tür Sorunu”. Motif Akademi Halkbilimi Dergisi, 2(3-4): 133-186.
• Alkan, A. Turan (2009). “Ramazan Üzerine Çeşitlemeler”. Ramazan Kitabı. Haz. Özlem Olgun. İstanbul: Kitabevi Yayınları.
• Ateş, Fatma (2015). “Kütahya’da Bir Ramazan Geleneği: Küpecik”. Türklük Bilimi Araştırmaları, 38: 31-45.
• Aydoğan, Filiz (2004). Medya ve Popüler Kültür. İstanbul: Mediacat Kitapları.
• Aytaç, Gürsel (2002). Edebiyat ve Medya. Ankara. Kültür Bakanlığı Yayınları.
• Boyraz, Şeref (2001). “Halk Kültürü Unsurlarının Televizyon Reklamlarında Kullanılması”. Milli Folklor, 49: 93-108.
• Çelik Varol, Merve ve Varol, Erdem (2019). “Kavram ve Kuramlarıyla Marshall McLuhan’a Bakış: Günümüzün Egemen Medya Araçları Ekseninde Bir Değerlendirme”. International Journal of Cultural and Social Studies, 5(1): 137-158.
• Çetin, Onur (2020). “Geçmişten Bugüne Ramazan Gelenekleri ve Geleneklerin Yaşatılarak Geleceğe Aktarılmasına Dair Öneriler”. Türk Ekini Dergisi, 6: 14-36.
• Düzgün, Dilaver (2000). “Osmanlı Döneminde Geleneksel Türk Tiyatrosunun Genel Görünümü”. Atatürk Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Dergisi, 14: 63-69.
• Erdoğan, İrfan ve Korkmaz, Alemdar (1990). İletişim ve Toplum. Ankara: Bilgi Yayınları.
• Erdoğdu, Zeynep S. ve Taşdelen, Birgül (2019). “Televizyon Reklamlarında Kültürel ve Dini Göstergelerin Kullanımı: 2010-2017 Coca-Cola Ramazan Dönemi Reklamlarının Göstergebilimsel Analizi”. Gümüşhane Üniversitesi İletişim Fakültesi Elektronik Dergisi, 7(2): 1296-1326.
• Fidan, Süleyman (2017). Âşıklık Geleneği ve Medya Endüstrisi -Geleneksel Müziğin Medyadaki Serüveni-. Ankara: Grafiker Yayınları.
• Gönenç, E. Özgür (2002). “Kitle Kültürü ve Kitle İletişimi ”. İstanbul Üniversitesi İletişim Fakültesi Dergisi, 13: 129-138.
• Günay, Umay (1996). “Folklor Reklam Tarhana”. Milli Folklor, 31-32: 3-12.
• Güneş, Sadık (2001). Medya ve Kültür. İstanbul: Vadi Yayınları.
• Güzel, Abdurrahman (2004). Dinî- Tasavvufî Türk Edebiyatı. Ankara: Akçağ Yayınları.
• Karakoç, Enderhan (2009). Medya ve Popüler Kültür & Eleştirel Bir Yaklaşım. Konya: Literatürk Academia.
• Korkmaz, Derya Filiz (2008). Türkiye’de Ramazan Ayı Bağlamında Reklam-Kültür İlişkisi. Yüksek Lisans Tezi. Ankara: Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Lull, James (2001). Medya İletişim Kültür. Çev. Nazife Güngör. İstanbul: Vadi Yayınları.
• Mutlu, Erol (2005). Globelleşme Popüler Kültür ve Medya. Ankara: Ütopya Yayınevi.
• Ocak, A. Yaşar (2010). Kültür Tarihi Kaynağı Olarak Menâkıbnâmeler. Ankara: Türk Tarih Kurumu.
• Ong, Walter J. (2014). Sözlü ve Yazılı Kültür / Sözün Teknolojileşmesi. İstanbul: Metis Yayınları.
• Oruç, Züriye (2018). “Ortaçağ Türk-İslâm Dünyasında Mizahın Seyirlik ve Dilbaz Ustaları: Saray Maskaraları”. Türk İslâm Medeniyeti Akademik Araştırmalar Dergisi, 13(26): 145-162.
• Özdemir, Nebi (2008). Medya, Kültür ve Edebiyat. Ankara: Geleneksel Yayıncılık.
• Özden, Ömer (2005). “İnanç – Kültür İlişkisi ve Türk Kültürü Açısından Değerlendirilmesi”. Dini Araştırmalar, 7(21): 117-134.
• Peker, Selçuk ve Uysal, Ayşe (2022). “Güncellenmiş ya da İcat Edilmiş Ramazan Gelenekleri Üzerine Değerlendirmeler”. Karamanoğlu Mehmetbey Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi, 5(1): 122-132.
• Tokgöz, Oya (1987). Temel Gazetecilik. İstanbul: İmge Kitabevi.
• Türkoğlu, Nurcay (2010). Medya ve Kültür. Urban Kitap.
• Uyanıker, Nursel (2010). Eyüp Sultan Türbesi Etrafında Teşekkül Eden Efsanelerin Tespiti ve İncelenmesi. Doktora Tezi. İstanbul: İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Yavuz, Şahinde (2006). “Reklam ve Popüler Kültür”. İstanbul Üniversitesi İletişim Fakültesi Dergisi, 27: 49-160.
• Yaylagül, Levent ve Korkmaz, Nilüfer (2008). Medya Popüler Kültür ve İdeoloji. Ankara: Dipnot Yayınları.
• URL 1: https://www.unesco.org.tr/pages/126/ (Erişim: 2023).
• Yıldırım, Dursun (1992). “Fıkra.” Türk Dünyası El Kitabı. Ankara: Türk Kültürünü Araştırma Enstitüsü Yayınları.
• Yıldız, Şerife (2005). Dil Kültür İletişim ve Medya. Ankara: Sinemis Yayınları.
• Haber Turk Gazetesi (2014, 28 Haziran – 27 Temmuz)
• Hürriyet Gazetesi (2014, 28 Haziran – 27 Temmuz)
• Yeni Şafak Gazetesi (2014, 28 Haziran – 27 Temmuz)
• Sabah Gazetesi (2014, 28 Haziran – 27 Temmuz)
• Star Gazetesi (2014, 28 Haziran – 27 Temmuz)
• Milliyet Gazetesi (2014, 28 Haziran – 27 Temmuz)