Tanah’ta Vahiy ve Lafız-Mana İlişkisi: Yahudi Teolojisinde İlahi Mesajın Anlamı ve Yorumu

Year 2025, Issue: 24, 266 - 280, 10.03.2025

Büşra Özdemir

https://doi.org/10.46250/kulturder.1563556

Abstract

Bu çalışma, Yahudilikte vahiy kavramını tarihsel ve teolojik bir bağlamda ele alarak kapsamlı bir inceleme sunmayı amaçlamaktadır. Tanah’ın çeşitli bölümlerine odaklanarak vahyin tanımı, kaynağı ve iletişim araçları gibi temel kavramlar detaylı bir şekilde irdelenmektedir. Çalışmada özellikle “gala”, “yada’”, “nir’ah” ve “noda’” gibi İbranice terimlerin ilahi vahyi ifade etme biçimleri derinlemesine analiz edilmiştir. Vahyin Tanah’taki farklı tezahürleri, Hz. Musa’nın Tanrı ile doğrudan iletişimi, teofani ve vizyon gibi olgular üzerinden ele alınmış, ayrıca vahyin tarihsel olaylar ve yaratılış sürecindeki yansımaları değerlendirilmiştir. Araştırma nitel bir yöntem çerçevesinde yürütülmüş olup Yahudi teolojisinde vahyin nasıl anlaşıldığına dair mevcut yaklaşımlar eleştirel bir perspektifle analiz edilmiştir. Çalışma, vahyin Tanah’ta metin ve anlam arasındaki ilişkiyi nasıl şekillendirdiğini, bu bağlamda Yahudi kutsal metinlerinde Tanrı’nın sözü ve iradesinin nasıl kavrandığını ortaya koymaktadır. Sonuçlar itibarıyla, Yahudi kutsal metinlerinde vahiy olgusunun merkezî bir rol oynadığı tespit edilmiş ve bu kavrayışın Yahudi teolojisinde metinsel ve teolojik açıdan derin bir etkiye sahip olduğu vurgulanmıştır. Ayrıca, çalışmanın bulguları, Yahudilikte vahiy anlayışının dinlerarası karşılaştırmalarda önemli bir teolojik referans noktası sunduğunu göstermektedir.

Keywords

Yahudilikte vahiy, Tanah, ilahi iletişim, teofani, Yahudi teolojisi

Revelation and the Relationship Between Words and Meanings in the Tanakh: The Significance and Interpretation of Divine Message in Jewish Theology

Abstract

This study aims to provide a comprehensive examination of the concept of revelation in Judaism within a historical and theological context. By focusing on various sections of the Tanakh, it meticulously explores fundamental concepts such as the definition, source, and mediums of revelation. In particular, the study deeply analyzes Hebrew terms such as “gala,” “yada’,” “nir’ah,” and “noda’,” which express different aspects of divine revelation. The different manifestations of revelation in the Tanakh are discussed through phenomena such as Moses’ direct communication with God, theophany, and vision; furthermore, the reflections of revelation on historical events and the process of creation are evaluated. The research is conducted within a qualitative framework, critically analyzing existing approaches to how revelation is understood in Jewish theology. The study reveals how revelation shapes the relationship between text and meaning in the Tanakh and how the word and will of God are perceived in Jewish sacred texts. In terms of results, it has been determined that the concept of revelation plays a central role in Jewish sacred texts, and this understanding has a profound impact on Jewish theology from both textual and theological perspectives. Additionally, the findings of the study indicate that the understanding of revelation in Judaism provides an important theological reference point for interfaith comparisons.

Keywords

revelation in Judaism, Tanakh, divine communication, theophany, Jewish theology

References

• Adam, Baki (2012). “Tevrat”. TDV İslâm Ansiklopedisi, C.41. Türkiye Diyanet Vakfı, 40-45.
• Adam, Baki (ed.) (2015). Dinler Tarihi El Kitabı. Grafiker Yayınları.
• Barton, John (2003). Understanding Old Testament Ethics: Approaches and Explorations. Westminster John Knox Press.
• Berlin, Adele & Brettler, Marc Zvi (eds.) (2004). The Jewish Study Bible. Oxford University Press.
• Botterweck, G. Johannes & Ringgren, Helmer (1974). Theological Dictionary of the Old Testament. Eerdmans.
• Cohen, Shaye J. D. (1987). From the Maccabees to the Mishnah. Westminster Press.
• Friedman, Richard E. (1987). Who Wrote the Bible? HarperCollins.
• Harman, Ömer Faruk (1988). “Ahd-i Atîk”. TDV İslâm Ansiklopedisi, C.1. Türkiye Diyanet Vakfı, 494-501.
• Kılıç, Recep (2015). Modern Batı Düşüncesinde Vahiy. Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları.
• KMŞ (yay.) (2009). Kutsal Kitap: Tevrat, Zebur İncil. Kitabı Mukaddes Şirketi, Yeni Yaşam Yayınları.
• Levenson, Jon D. (1985). Sinai and Zion: An Entry into the Jewish Bible. Winston Press.
• Neusner, Jacob (1971). The Rabbinic Traditions about the Pharisees before 70. Brill.
• Packer, James I. (1962). “Revelation”. The New Bible Dictionary. Ed. J. D. Douglas. Intervarsity Press.
• Scholem, Gershom G. (1946). Major Trends in Jewish Mysticism. Schocken Books.
• Smith, Mark S. (1990). The Early History of God: Yahweh and the Other Deities in Ancient Israel. Harper & Row.