“Konuşuyosak Ne Yababiliriz Kardeşim”: Twitter’da Konuşan Hayvanlar ve Türler Arası Yakınlık

Yıl 2023, , 260 - 290, 14.09.2023

Semra Özlem Dişli

https://doi.org/10.18691/kulturveiletisim.1317841

Öz

Sosyal medya, günümüz iletişim ve ilişki biçimlerinde önemli bir yer tutmaktadır. Bu çalışma ise, sosyal medyada insan ve hayvan ilişkilerini incelemek üzere odağa alınmıştır. Bu bağlamda sosyal medya ağlarından Twitter, sahiplerinin kendi ev hayvanları adına oluşturdukları profiller ile öne çıkar. Çalışmaya da temel teşkil eden bu profillerin en dikkat çekici özelliği, buradaki hayvanların konuşturulmaları veya literatürde yer aldığı şekli ile bu profillerin “konuşan hayvanlara” ait olmasıdır. Çalışma kapsamında toplamda 19 Twitter konuşan hayvan profili ve bu profillerin 2021 ile 2022 yıllarına ait gönderileri incelenmiştir. İncelenen bu profillerde hayvanlar, kendilerine özgü bir üslup ile gündelik pratiklerini, insanlar ve diğer hayvanlar ile ilişki biçimlerini, duygu ve düşüncelerini anlatmaktadırlar. Bu yolla, insanlar ve hayvanlar arasındaki ilişkilerde etki yaratmayı hedefleyen bir anlatı inşa edilmektedir. Bu anlatıyı adlandırmak üzere “türler arası yakınlık” ifadesi kullanılmıştır. İnsan ve hayvanı birbirinden bağımsız iki ayrı varoluş olarak ele alan yerleşik yaklaşımların aksine türler arası yakınlık, bu ikisi arasındaki sürekliliği, yakınlığı ve etkileşimi vurgular. Twitter konuşan hayvan profillerinin inşa ettiği türler arası yakınlık anlatısının temelinde de hayvan öznelliğinin tanınması yer almaktadır. Hayvan öznelliği ise, hayvanların “neredeyse insan ama tamamen değil” olarak betimlenmesine dayanır. Twitter konuşan hayvan profillerini dil, gündelik hayat, sosyal çevreye üyelik ve duygular bağlamında inceleyen bu çalışma, hayvanlara yönelik anlamlandırma ve değerlendirmeler ile insan-hayvan ilişkileri üzerine düşünmeyi amaçlamaktadır.

Anahtar Kelimeler

İnsan-hayvan ilişkileri, ev hayvanları, konuşan hayvanlar, türler arası yakınlık, sosyal medya

Destekleyen Kurum

-

Proje Numarası

-

Teşekkür

-

"We’re Talkın’, So What Bro?”: Speaking Animals on Twitter And Interspecies Intimacy

Öz

Social media is an important part of today’s communication and relationships. This study focuses on social media in order to examine human and animal relationships. In this context, the relationship between humans and animals is particularly prominent on Twitter, where the owners create profiles for their pets. As the basis of this study, these profiles’ significant feature is that the owners give voice to their pets, or that they belong to the “speaking animals”, as called in the literature. Within the scope of the present study, 19 Twitter speaking animal profiles and tweet contents from 2021 to 2022 were analyzed. In these profiles, animals share their daily lives, relationships with humans and other animals, and feelings and thoughts in a particular language and expression pattern. In this way, a narrative that aims to make an impact on human-animal relationships is constructed. “Interspecies intimacy” is used to refer to this narrative. Contrary to the traditional approaches that treat humans and animals as two separate and distinct beings, interspecies intimacy emphasizes the continuity, closeness, and interaction between humans and animals. The recognition of animal subjectivity is at the center of the narrative of interspecies intimacy constructed by Twitter speaking animal profiles, while animal subjectivity depends on the description of animals as "almost human but not quite". Analyzing Twitter speaking animal profiles in terms of language, daily life, being a member of social groups, and sentience, this study aims to discuss the interpretation and consideration of animals and animal-human relationships.

Anahtar Kelimeler

Human-animal relationships, pets, speaking animals, interspecies intimacy, social media, Twitter

Proje Numarası

-

Kaynakça

• Agamben, Giorgio (2015). Açıklık – İnsan ve Hayvan. Çev., Meryem Mine Çilingiroğlu. İstanbul: Yapı Kredi.
• Aisopos (2001). Aisopos Masalları. Çev., Nurullah Ataç. İstanbul: Yapı Kredi.
• Akşam (2022). “Başıboş köpek saldırısı güvenlik kamerasında… Sokak ortasında vahşet”.
• Akşam. https://www.aksam.com.tr/yasam/basibos-kopek-saldirisi-guvenlik-kamerasinda-sokak-ortasinda-dehset/haber-1329574. Erişim tarihi: 28.12.2022.
• Alnıaçık Özyer, Eylül (2022). “Şaki’nin Öğrettikleri: Anlamlar, Sınırlar, Dünyalar.” Ekoloji Bir arada Yaşamanın Geleceği. Didem Bayındır ve Mine Yıldırım (der.) içinde. İstanbul: Tellekt. 359-380.
• Armbruster, Karla (2013). “What Do We Want from Talking Animals? Reflections on Literary Representations of Animal Voices and Minds.” Speaking for Animals: Animal Autobiographical Writing. Margo DeMello (der.) içinde. New York: Routledge. 17-35.
• Auster, Paul (1999) Timbuktu, 2. Basım. Çev., İlknur Özdemir. İstanbul: Can.
• Bayıltmış Öğütcü, Oya (2017). “Ortaçağ El Yazmalarında Konuşan Hayvanlar.” Doğu Batı, 82: 277-295.
• Berger, John (1991). “Why look at animals?”. About Looking içinde. New York: Vintage. 3–28.
• Bhabha, Homi (2016). Kültürel Konumlanış. Çev., Tahir Uluç. İstanbul: İnsan.
• Brittz, Karli (2020). “Dog Stories in the Digital Age: Dogstagrams as Digital Tales of Becoming with Companion Species.” Junctions: Graduate Journal of the Humanities, 5(1): 41-61. http://doi.org/10.33391/jgjh.78
• Brown, Lisa (2013). “The Speaking Animal: Non-human Voices in Comics.” Speaking for Animals: Animal Autobiographical Writing. Margo DeMello (der.) içinde. New York: Routledge. 73-78.
• Chatzidakis, vd. (2021). Bakım Manifestosu Karşılıklı Bağımlılık Politikası. Çev., Gülnur Savran Acar. Ankara: Dipnot
• Creed, Barbara ve Maarten Reesink (2015). “Animals, Images, Anthropocentrism.” NECSUS. European Journal of Media Studies, 4(1): 95–105. https://doi.org/10.25969/mediarep/15174
• Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı (2021). “Sahipsiz hayvanlar hakkında”. https://webdosya.csb.gov.tr/db/yerelyonetimler/icerikler/sah-ps-z_hayvanlar_hakkinda-20211228073217.pdf. Erişim tarihi: 12.10.2022.
• Daston, Lorraine ve Gregg Mitman (2005). “Introduction: The How and Why Thinking of Animals.” Thinking with Animals: New Perspectives on Anthropomorphism. Lorraine Daston ve Gregg Mitman (der.) içinde. New York, Chichester, Westsussex: Columbia. 1-14.
• Deleuze, Gilles ve Félix Guattari (2007). A Thousand Plateaus. Çev., Brian Massumi. Minneapolis: University of Minnesota.
• DeMello, Margo (2012). Animals and Society: An Introduction to Human-Animal Studies. New Yok: Columbia University.
• DeMello, Margo (2013a). “Introduction.” Speaking for Animals: Animal Autobiographical Writing. Margo DeMello (der.) içinde. New York: Routledge. 1-16.
• DeMello, Margo (2013b). “Identity, Community, and Grief: The Role of Bunspace in Human and Rabbit Lives.” Speaking for Animals: Animal Autobiographical Writing. Margo DeMello (der.) içinde. New York: Routledge. 115-132.
• DeMello, Margo (2018). “Online Animal (Auto-) Biographies: What Does It Means When We ‘Give Animals a Voice?’.” Animal Biography: Re-framing Animal Lives. André Krebber ve Mieke Roscher (der.) içinde. Charm: Palgrave Macmillan. 243-260.
• Depeli, Gülsüm (2015). “Yeni Bloggerlar: Yeni Dil, Yeni Kadınlık, Yeni Tartışmalar.” Folklor/Edebiyat, 21(83): 271-294.
• Derrida, Jacques (2015). “Hayvanlara Karşı Suç.” Çev, Elçin Gen. E-skop Sanat Tarih ve Eleştiri Dergisi. https://www.e-skop.com/skopbulten/pasajlar-hayvanlara-karsi-suc/2623. Erişim tarihi: 17.01.2023.
• Donaldson, Sue ve Will Kymlicka (2016). Zoopolis: Hayvan Haklarının Siyasal Kuramı. Çev., Mine Yıldırım. İstanbul: Koç Üniversitesi.
• Francione, Gary L. (2008). Hayvan Haklarına Giriş: Çocuğunuz mu Köpeğiniz mi?. Çev., Renan Akman ve Elçin Gen. İstanbul: İletişim.
• Gazete Duvar (2022). “Nişantaşı’nda onlarca kedi zehirlendi”. Gazete Duvar. https://www.gazeteduvar.com.tr/nisantasinda-onlarca-kedi-zehirlendi-haber592256#:~:text=Ni%C5%9Fanta%C5%9F%C4%B1%20kedilerinin%20mama%20kaplar%C4%B1na%20'zehirli,de%20hastalanm%C4%B1%C5%9F%2C%20g%C3%BCnlerdir%20komada%20yat%C4%B1yorlar. Erişim tarihi: 07.01.2023.
• Glick, Megan H. (2018). Infrahumans. Science, Culture, and The Making of Modern Non/Personhood. Durham ve London: Duke University.
• Govindrajan, Radhika (2018). Animal Intimacies: Interspecies Relatedness in India’s Central Himalayas. Chicago: The University of Chicago.
• Haberler.com (2022). “Hatay gündem: Hatay’ın Arsuz ilçesinde sokak kedileri zehirlendi”. Haberler.com. https://www.haberler.com/guncel/hatay-gundem-hatay-in-arsuz-ilcesinde-sokak-kedileri-zehirlendi-15285994-haberi/. Erişim tarihi: 07.01.2023.
• Hobgood-Oster, Laura (2013). “With Dogs and Lions as Witnesses: Speaking Animals in the History of Christianity.” Speaking for Animals: Animal Autobiographical Writing. Margo DeMello (der.) içinde. New York: Routledge. 63-72.
• Hovanec, Caroline ve Sarah J. Lauro (2022). “Speaking Animals: Fables of Resistance in Get Out, Sorry to Bother You, And Atlanta.” Black Camera, 13(2): 115-138. https://doi.org/0.2979/blackcamera.13.2.06
• Hürriyet (2022). “Manisa’da vahşet! Zehirlenen 22 köpekten 17’si öldü”. Hürriyet. https://www.hurriyet.com.tr/gundem/manisada-vahset-zehirlenen-22-kopekten-17si-oldu-42046736. Erişim tarihi: 22.07.2022.
• Kafka, Franz (2019). Bir Köpeğin Araştırmaları. Çev., Tevfik Turan. İstanbul: Can.
• Kalaycı, Nazile (2017). “Hayvan: Tür mü Birey mi?.” Doğu Batı, 82: 81-96.
• Krebber, André ve Mieke Roscher (2018). “Introduction: Biographies, Animals and Individuality.” Animal Biography: Re-framing Animal Lives. André Krebber ve Mieke Roscher (der.) içinde. Charm: Palgrave Macmillan. 1-16.
• Kuzucu, Kemalettin (2022). İstanbul’un Sokak Köpekleri: Muhafazakârlık ve Modernlik Bağlamından Osmanlı’dan Cumhuriyete. İstanbul: Kapı.
• Leppänen, Sirpa (2015). “Dog Blogs as Ventriloquism: Authentication of the Human Voice.” Discourse, Context and Media, 8: 63-73. https://doi.org/10.1016/j.dcm.2015.05.005
• Linné, Tobias (2016). “Cows on Facebook and Instagram: Interspecies Intimacy in the Social Media Spaces of the Swedish Dairy Industry”. Television & New Media, 17(8): 719-733. https://doi.org/10.1177/1527476416653811
• Lippit, Akira M. (2000). Electric Animal: Toward a Rethoric of Wildlife. Minnepolis ve London: University of Minnesote.
• Maddox, Jessica (2020). “The Secret Life of Pet Instagram Accounts: Joy, Resistance, and Commodification in the Internet’s Cute Economy.” New Media & Society, 23(11): 1-17. https://doi.org/10.1177/1461444820956345
• Milliyet (2022). “Bursa’da yürek akan manzara: 30 köpek zehirlenerek öldürüldü”. Milliyet. https://www.milliyet.com.tr/gundem/bursada-yurek-yakan-manzara-30-kopek-zehirlenerek-olduruldu-6725890. Erişim tarihi: 22.07.20022.
• Mills, Breet (2017). Animals on Television: The Cultural Making of the Non-Human. London: Palgrave Macmillan.
• Morreall, John (2009). Comic Relief: A Comprehensive Philosophy of Humor. Oxford: Wiley-Blackwell.
• NTV (2021). “Cumhurbaşkanı Erdoğan: Sokak hayvanlarının yeri sokaklar değil barınaklardır”. NTV. https://www.ntv.com.tr/turkiye/cumhurbaskani-erdogan-sahipsiz-hayvanlarin-yeri-sokaklar-degil-barinaklardir,2z39KmcdL0-oTnx0tPixxw. Erişim tarihi: 18.04.2022
• NTV (2022). “Ankara’da zehirlenen 9 yavru köpekten 2’si öldü”. NTV. https://www.ntv.com.tr/galeri/turkiye/ankarada-zehirlenen-9-yavru-kopekten-2si-oldu,P3SJujWVakiujPPmGhYjUQ. Erişim tarihi: 22.07.2022.
• Obuz, Ömer (2022). Osmanlı’dan Erken Cumhuriyet’e Hayvan Katliamları ve Himaye: Kediler, Köpekler ve Kargalar. İstanbul: İletişim.
• Orwell, George (2000). Hayvan Çiftliği, 25. Basım. Çev., Celâl Üster. İstanbul: Can
• Patronek, Twining, vd. (2000). “Managing the Stigma of Outlaw Breeds: A Case Study of Pit Bull Owners.” Society & Animals, 8(1): 25-52. https://doi.org/10.1163/156853000X00020
• Perry, Kathryn (2004). “Unpicking the Seam: Talking Animals and Reader Pleasure in Early Modern Satire.” Renaissance Beats: Of Animals, Humans and Other Wonderful Creatures. Erica Fudge (der.) içinde. Urbana ve Chicago: University of Illiois. 19-36.
• Pinguet, Catherine (2009). İstanbul’un Köpekleri. Çev., Saadet Özen. İstanbul: Yapı Kredi. Regan, Tom (2007). Kafesler Boşalsın: Hayvan Haklarıyla Yüzleşmek. Çev., Serpil Çağlayan. İstanbul: İletişim.
• Sabah (2022). “Bakırköy’de hayvan katliamı! 3 köpek zehirlenerek öldürüldü”. Sabah. https://www.sabah.com.tr/yasam/bakirkoyde-hayvan-katliami-3-kopek-zehirlenerek-olduruldu-6050483. Erişim tarihi: 22.07.20022.
• Savvides, Nikki (2013). “Speaking for Dogs: The Role of Dog Biographies in Improving Canine Welfare in Bangkok, Thailand.” Speaking for Animals: Animal Autobiographical Writing. Margo DeMello (der.) içinde. New York: Routledge. 231-244.
• Schick, Irvin Cemil. (2010). “İstanbul’da 1910’da Gerçekleşen Büyük Köpek İtlâfı: Bir Mekân Üzerinde Çekişme Vakası.” Toplumsal Tarih, 200: 22–33.
• Shell, Marc (1986). “The Family Pet.” Representation, 15: 121-153. https://doi.org/10.2307/2928394
• Sözcü (2022). “Başıboş köpek sürüsü evine giden adama saldırdı!”. Sözcü. https://www.sozcu.com.tr/2022/gunun-icinden/basibos-kopek-surusu-evine-giden-adama-saldirdi-6941445/. Erişim tarihi: 23.09.2022.
• Stephens, Beadley (2014). “Animating Animality through Dumas, d’Artagnan, and Dogtanian.” Dix-Neuf, 18(2): 193-210. https://doi.org/10.1179/1478731814Z.00000000053
• Takvim (2022). “Başıboş köpek saldırıları bitmiyor! Önce pitbull sonra sokak köpeği saldırdı”. Takvim. https://www.takvim.com.tr/yasam/2022/11/11/basibos-kopek-sadirilari-bitmiyor-pitbull-sonra-sokak-kopegi-saldirdi. Erişim tarihi: 28.12.2022.
• Tekin, Nuray (2017). “Edebiyatta Hayvan Temsili: Yokluk olarak Varoluş.” Doğu Batı, 82: 245-252.
• TGRT Haber (2022). “Başıboş köpek dehşeti: Saldırıdan kaçarken düşüp, omuzunu kırdı”. TGRT Haber. https://www.tgrthaber.com.tr/gundem/basibos-kopeklerin-saldiridan-kacarken-omuzunu-kirdi-2841906. Erişim tarihi: 23.09.2022.
• Timofeeva, Oxana. (2018). Hayvanların Tarihi: Felsefi Bir Deneme. Çev., Barış E. Aksoy. İstanbul: Kolektif.
• Trapper, Rose (2020). “Almost but not Quite Human: Defining the Human Species through Infrahuman Figures”. Metascience, 29: 147–150. https://doi.org/10.1007/s11016-019-00466-2
• Tränkle, Sebastian (2022). “The Speaking Animal: On a Metaphor of Humanity.” Adorno’s Rhinoceros. Art, Nature, Critique. Antonia Hofstätter ve Daniel Steuer (der.) içinde. London: Bloomsbury. 85-118.
• Wolfe, Cary (2003). Animal Rites: American Culture, the Discourse of Species, and Posthumanist Theory. Chicago ve London: The University of Chicago.
• Wolfe, Cary (2021). “İnsan, Her Şey Hep İnsan: Beşerî Bilimler ve ‘Hayvan Çalışmaları’”. Çev., Onur Çiffiliz. Kün: Edebiyat ve Kültür Araştırmaları Dergisi, 1(1): 57-73. https://doi.org/10.54281/kundergisi.6
• Yenişafak (2022). “İzmir’de üniversite mezuniyetinde başıboş köpek saldırısı”. Yenişafak. https://www.yenisafak.com/gundem/izmirde-universite-mezuniyetinde-basibos-kopek-saldirisi-3839577. Erişim tarihi: 12.10.2022.
• Yıldırım, Mine (2019a). “‘Bu İtin Sahibi Kim?’: Hayvanların Yeri, Aidiyeti ve Sahipliği Sorunu”. Birikim. https://birikimdergisi.com/guncel/9323/bu-itin-sahibi-kim-hayvanlarin-yeri-aidiyeti-ve-sahipligi-sorunu. Erişim tarihi: 17.01.2023.
• Yıldırım, Mine (2019b). “Sürgün Edilmiş Köpeklerin İzinde: İstabul’un Çeperinde Değişen Emek ve Adalet İlişkisi”. MADjournal, 1(1): 40 – 75.
• Yıldırım, Mine (2021). “Between Care and Violence: Street Dogs of İstanbul.” Doktora Tezi. The New School for Social Research.
• Zeybek, Sezai Ozan (2020). Türkiye’nin Yakın Tarihinde Hayvanlar: Sosyal Bilimleri İnsan Olmayanlara Açmak. İstanbul: Notabene.