Nostalgia in Mehmed Uzun's Novel Tu (You)

Year 2025, Issue: 12, 147 - 166, 30.04.2025

Salih Karaaslan

https://doi.org/10.55106/kurdiname.1621872

Abstract

Writers who began producing literature in Sweden after the 1980s were involved in political activities before leaving their country. After the 1980 military coup, they were forced to go to Sweden. Due to their political cases, they couldn't return to home country for many years and lived in exile for a long time. Therefore, they expressed their longing and yearning for their country in their novels in a nostalgic way.
Between 1980 and 2000, 24 Kurdish novels were written by 13 writers. Among the first 13 novels, except for Mihemed Dehsiwa's Çirîskên Rizgariyê (Sparks of Liberation), nostalgia appears in the other 12. Among these, nostalgia appears most frequently in Mehmed Uzun's novel Tu, with 40 pages. Due to this characteristic, we chose this novel as an example.
In the novel Tu, nostalgia appears in four main categories: Social and Cultural Nostalgia manifests itself in social relations such as family, hospitality, weddings, and festivities. This category also includes cultural traditions such as language, stories, songs, and music. Place and Nature Nostalgia appears in the longing for places such as villages, cities, plateaus, and the country's mountains. Political Nostalgia is mostly related to the struggle and resistance for national rights and manifests itself in memories of the struggle in the homeland. Youth and Love Nostalgia appears in memories of youth, old loves, and romantic experiences.

Keywords

Kurdish Literature , Sweden Kurdish novel , Sweden writers , Mehmed Uzun , nostalgia.

Nostaljî di Romana Tu ya Mehmed Uzun de

Abstract

İsveç'te 1980'li yıllardan sonra edebiyat çalışmaları yapan yazarlar, yurt dışına çıkmadan önce siyasi çalışmaların içindeydiler. 1980 askeri darbesinden sonra bu faaliyetlerinden dolayı, zorunlu olarak İsveç'e gittiler. Siyasi davalarından dolayı uzun yıllar ülkeye dönemeyen bu yazarlar, uzun bir süre sürgünde yaşadılar. Bu nedenle romanlarında ülke özlemini ve hasretini nostaljik bir şekilde anlatmışlardır.
1980-2000 yılları arasında 13 yazar tarafından 24 tane Kürtçe roman yazılmıştır. İlk 13 romandan, Mihemed Dehsiwar'nın Çirîskên Rizgariyê (Kurtuluş Kıvılcımları) romanı dışında, diğer 12'sinde nostalji vardır. Bunlar arasında en çok nostalji 40 sayfa ile Mehmed Uzun'un Tu romanında geçmektedir. Bu nedenle bu romanı bu çalışma için seçtik.
Tu romanında nostalji dört ana kategoride ortaya çıkar: Toplumsal ve Kültürel Nostalji, aile, misafirperverlik, düğün ve şenlikler gibi toplumsal ilişkilerde kendini gösterir. Ayrıca bu kategoride dil, hikaye, türkü ve müzik gibi kültürel gelenekler de yer alır. Mekan ve Doğa Nostaljisi köy, şehir, yayla ve ülkenin dağları gibi yerleşim yerlerinin özleminde ortaya çıkar. Siyaset Nostalji daha çok ulusal haklar için mücadele ve direniş ile ilgilidir ve ülkedeki mücadele anılarında kendini gösterir. Gençlik ve Aşk Nostaljisi ise gençlik dönemlerinin anılarında, eski aşklarda ve romantik hikayelerde kendini gösterir.

Keywords

Kürt Edebiyatı , İsveç Kürt romanı , İsveç Kürt yazarları , Mehmed Uzun , nostalji.

Nostaljî di Romana Tu ya Mehmed Uzun de

Abstract

Nivîskarên ku li Swêdê piştî salên 1980'yî dest bi afirandina edebiyatê kirine, berî ku derkevin derveyî welêt, di nav xebatên siyasî de bûn. Piştî darbeya leşkerî ya 1980'yî neçar man û çûn Swêdê. Ji ber dozên xwe yên siyasî gelek salan nikarîbûn vegeriyana welêt û demeke dirêj li sirgûnê jiyane. Loma di romanên xwe bêrîkirin û hesreta welêt, bi awayekî nostaljîk vegotine.
Di navbera salên 1980 û 2000'an de ji aliyê 13 nivîskaran ve 24 romanê Kurdî hatine nivîsîn. Di nav 13 romanên destpêkê de, ji bilî romana Çirîskên Rizgariyê ya Mihemed Dehsiwa, di 12 hebên din de nostaljî heye. Di nav wan de herî pir nostaljî bi 40 rûpelan di romana Tu ya Mehmed Uzun de derbas dibe. Ji ber vê taybetmendiyê, me ev roman weke nimûne hilbijartiye.
Di romana Tu de nostaljî di çar kategoriyên sereke de derdikeve pêş: Nostaljiya Civakî û Çandî di têkiliyên civakî yên weke malbat, mêvandarî, dawet û şahiyan de xwe dide der. Herwiha di vê kategoriyê de kevneşopiyên çandî yên weke ziman, çîrok, stran û muzîk jî cih digirin. Nostaljiya Mekan û Xwezayê di bêrîkirina cih û warên weke gund, bajar, zozan û çiyayên welêt de derdikeve holê. Nostaljiya Siyasetê bêtir bi têkoşîn û berxwedana ji bo mafên netewî ve girêdayî ye û di bîranînên têkoşîna li welêt de xwe dide der. Nostaljiya Ciwanî û Evînê jî xwe di bîranînên demên ciwaniyê, evînên kevin û serpêhatiyên romantîk de dide der.

Keywords

Edebiyata Kurdî , romana Kurdî ya Swêdê , nivîskarên Swêdê , romana Tu ya Mehmed Uzun

Thanks

İncelenmesi ve yayınlanmasına emeği geçen herkese teşekkür ederim.

References

• Boym, Svetlana, Werger Ferit Burak Aydar, Nostaljinin Geleceği, metis, İstanbul, 2021
• Cassin, Barbara. (2018). Nostalji, İnsan ne zaman evindedir? Werg. Seçil Kırvark. İstanbul: Kollektif.
• Davis, Fred (1979). Yearning For Yesterday, A Sociology of Nostalgia. London. Collier Macmillan Publishers,.
• Johannisson, Karin. (2001). Nostalgia En Känslas Historia. Smedjebacken: Albert Bonniers Förlag.
• Koch B. Anne. (2017). Of Loss and Longing, Nostalgia, Utopian Vision, and the Pastoral in J.R.R. Tolkien’s The Lord of the Rings and The Hobbit, Dissertation Fachbereich II, Anglistik Universität. Trier.
• Marchegiani, Chris & Phau, Ian. (2007). Perth. Advertising Appeals to “The Times of your Life”: Developing a Scale to Measure Personal Nostalgia, Curtin University of Technology
• Niemeyer, Katharina. (2014). Media and Nostalgia. Paris. The French Press Institute/CARISM, Pantheon-Assas University.
• Routledge, Clay. (2016). Nostalgia A Psychological Resource. New York: Clay Routledge North Dakota State University.
• Sierra, Jeremy J. & McQuitty, Shaun. (2007). Attitudes and emotıons as determınants of nostalgıa purchases: An applıcatıon of social identıty theory. Journal of Marketing Theory and Practice, vol. 15. no. 2 (spring 2007), pp. 99-1 12.
• Uzun, Mehmed. (2010). Tu. İstanbul: İthaki Yayınları.
• Sarmış, Mehmet. (12.11.2023). https://www.gapgundemi.com/fuat-rastgeldi-ve-eski-urfaya-dair-cok-sey-5