Mâ’ûn Sûresinin Dört, Beş ve Altıncı Âyetlerinin Anlamı, Riya ve Namaz

Year 2025, Volume: 5 Issue: 1, 57 - 74, 30.03.2025

İsmail Karagöz

Abstract

ÖZ
Kur’ân’da kullanılan kelimelere lafızlarından ve sözlük anlamından kopuk anlam vermek isabetli olmadığı gibi Kur’ân’da ve bağlamında kullanıldığı anlamı dikkate almadan mana vermek de doğru de-ğildir. Aksi takdirde kelime ve cümle yanlış anlaşılmış ve isabetsiz çıkarımda bulunulmuş olur. Bu söy-lediğimiz hususlara Mâ’ûn sûresinin 4’üncü ayetinde geçen الْمُصَلِّينَ kelimesi ve 5’inci âyeti örnektir. الْمُصَلِّينَ kelimesine bir kısım meâllerde “namaz kılanlar”, bir kısım meâllerde ise “ibadet edenler” an-lamı verilmiştir. الْمُصَلِّينَ İsmini bu şekilde anlam verildiği zaman, bu kelime ile ifade edilen kişilerin “müminler” olduğu anlaşılır. Hâlbuki âyetteki الْمُصَلِّينَ ile kastedilenler “müminler” değildir. Buna 5 ve 6’ncı âyetler delildir.
اَلَّذ۪ينَ هُمْ عَنْ صَلَاتِهِمْ سَاهُونَ âyetinde geçen سَاهُونَ fiiline verilecek anlama göre âyetin meali değişecektir. Çünkü سَاه fiili عَنْ edatı ile kullanılınca “terk etti” في edatı ile kullanılınca “yanıldı” anlamına gelir. “Onlar namazlarını ciddiye almazlar” ve “Onlar namazlarının özünden uzaktırlar” örneklerinde olduğu gibi meâllerde سَاهُونَ isminin عَنْ edatı ile kullanımı göz ardı edilmiştir.
Makalemizde konumuz âyette geçen الْمُصَلِّينَ ismi ile kimlerin kastedildiğini, kelimeye, nasıl anlam verilmesi gerektiğini ve اَلَّذ۪ينَ هُمْ عَنْ صَلَاتِهِمْ سَاهُونَ ayetinin anlamını analiz etmeye çalışacağız.

Keywords

Tefsir, Âyet, Mümin, Münafık, Mürâî, Riya, Dua, Namaz.

An Evaluatıon Of The Meanıng Of The Fourth, Fıfth And Sıxth Verses Of Surah Al-Ma'ûn

Abstract

ABSTRACT
It is not appropriate to give meanings to the words used in the Quran without taking into ac-count their words and dictionary meanings, and it is also not right to give meanings without consid-ering the meaning in which they are used in the Quran and its context. Otherwise, the word and sentence will be misunderstood and an inaccurate inference will be made. The word الْمُصَلِّينَ in the 4th verse of the Ma'un sura and the 5th verse are examples of what we have mentioned. The word الْمُصَلِّينَ has been given the meaning of "those who pray" in some meanings, and "those who wor-ship" in some other meanings. When the name الْمُصَلِّينَ is given this meaning, it is understood that the people referred to by this word are "believers". However, what is meant by الْمُصَلِّينَ in the verse is not "believers". Verses 5 and 6 are evidence for this.
The meaning of the verse will change depending on the meaning given to the ver سَاهُونَ in the verse اَلَّذ۪ينَ هُمْ عَنْ صَلَاتِهِمْ سَاهُونَ. Because the verb سَاه means "he left" when used with the preposition عَنْ, and "he was mistaken" when used with the preposition في. The use of the name سَاهُونَ with the preposition عَنْ in translations such as "They do not take their prayers seriously" and "They are far from the essence of their prayers" is ignored.
In our article, our subject is who is meant by the name الْمُصَلِّينَ in the verse, how the word should be interpreted, and اَلَّذ۪ينَ هُمْ عَنْ صَلَاتِهِمْ سَاهُونَ We will try to analyze the meaning of the verse سَاهُونَ.

Keywords

Tafsir, Verse, Believer, Hypocrite, Murai, Hypocrisy, Prayer, Prayer

References

• Ahmed b. Hanbel. el-Müsned. İstanbul: Çağrı Yayınları, 1981.
• Altuntaş Halil-Şahin Muzaffer. Kur’ân-ı Kerîm Meâli. Ankara: Diyanet İşleri Başkanlığı Yayınları, 2005.
• Ateş Süleyman. Kur’ân-ı Kerim ve Yüce Meâli. Ankara: Kılıç Kitabevi, 1983.
• Beydâvî, Ebû Sa’îd Abdullah b. Ömer. Envâru’t-tenzîl ve esrâru’t-te’vîl. Beyrut: Dâru İhyâü’t-Türâsî’l-Arabiyyi, 1418.
• Beyhakî, Ebû Bekir Ahmed b. el-Huseyin b. Ali. Şu’abü’l-îmân. Riyad: Mektebetü’r-Rüşde, 2003.
• Buhârî, Muhammed b. İsmai. el-Câmi’u’s-sahîh. İstanbul: Çağrı Yayınları, 1981.
• Ebû Dâvûd, Süleyman b. el-Eş’âs. es-Sü¬nen. İstanbul: Çağrı Yayınları, 1981.
• Ebû’l-Ferac el-Cevzî, Cemâlüddîn Abdurrahman b. Ali. Zâdü’l-mesîr fî ‘Ilmi’t-tefsîr. Beyrut: Dâru’l-kütübi’l-Arabiyyi, 1422.
• Ebû Hanîfe en-Nu’mân b. Sâbit. el-Fıkhu’l-ekber. Mektebetü’l-Furkan, 1999.
• Ebû’l-Abbâs Ahmed b. Muhammed. el-Bahru’l-medîd fî tefsîri’l-Kur’âni’l-mecîd. Kahire: yy, 1419.
• Ebû Ya’lâ Ahmed b. Ali Mevsîlî. el-Müsned. Dımeşk: Dâru’l-Me’mûn, 1984.
• İbn Cüzey, Ebû’l-kâsım Muhammed b. Ahmed b. Muhammed b. Abdullah. et-Teshîl li ulûmi’t-tenzîl, Beyrut: Şirketü Dâru’lerkam, 1416.
• İbn Düreyd, Ebû Bekir Muhammed b. Hasan. Cemheretü’l-lüga. Beyrut: Dâru’l-Ilm, 1987.
• İbn Ebî Hâtim, Ebû Muhammed Abdurrahman b. Muhammed b. İdris b. el-Münzir. Tefsîru’l-Kur’âni’l-azîm. Suud: Mektebetü Bezzar Mustafa el-Bâz,1919.
• İbn Ebî Hâtim, Ebû Muhammed Abdurrahmân b. Muhammed. Tefsîru’l-Kur’âni’l-azîm. Suud: Mektebetü Nezzâr Mustafa el-Bâz, 1419.
• İbn Fâris, Ebû’l-Hüseyn Ahmed. Mu’cemü mekâyîsi’l-lüga. thk. Abdüsselam Muhammed Hârun. Beyrut: İttihâdü’l-Kitâbi’l-Arab, 2002.
• İbn Hıbban, Muhammed. el-İhsan fî tertîbi sahîhi İbn Hıbban. Thk. Şuayb el-Arnavut. Beyrut: Müessesetü'r-Risale, 1988.
• İbn Kesîr, Ebü’l-Fidâ’ İmâdüddîn İsmâîl b. Şihâbiddîn Ömer. Tefsîru’l-Kur’âni’l-azîm. Beyrut: Dâru Tayyibe, 1999.
• İbn Receb, Zeynüddîn Abdurrahman b. Ahmed. Fethu’l-bâri şerhu sahîhî’l-Buhârî. Kahire: Mektebü Tahkîki Dâri’l-Harameyn, 1996.
• Karagöz İsmail. Allah Kelamı Kur’ân’ın Anlamı Açıklamalı ve Kırık Meâli. Ankara: Kar Yayınları, 2020.
• Karagöz, İsmail. Kur’ân’ın Temel Kavramları. Ankara: Diyanet İşleri Başkanlığı, 2021.
• Karaman Hayrettin ve diğerleri. Kur’ân-ı Kerim ve Meâli. Ankara: Diyanet İşleri Başkanlığı Yayını, 2015.
• Koçyiğit Talat. Kur’ân-ı Kerîm ve Türkçe Meâli. Ankara: Kılıç Kitabevi, ts.
• Kotan, Şevket. Maûn Sûresi Özelinde Bir Kur’ân Hermenötiği Denemesi. Cumhuriyet İlahiyat Dergisi 26/2 (Aralık 2022).
• Mukâtil b. Süleyman Ebû’l-Hasan. et-Tefsîru’l-kebîr. Beyrut: Dâru İhyâi’t-Türâs, 1423.
• Mâtürîdî, Ebû Mansûr Muhammed b. Muhammed. Kitâbü’t-tevhîd. İstanbul: y.y., 1981.
• Mâtürîdî, Muhammed b. Muhammed. Te’vîlâtü ehli’s-sünneti. Beyrut: Dâru Kütübi’l-‘Ilmiyye, 2005.
• Mâverdî, Ebû’l-Hasan, Ali b. Muhammed. en-Nüketü ve’l-uyûn. Beyrut: Dâru Kütübi’l-‘Ilmiyye, ts.
• Mevsîlî, Ebû Ya’lâ Ahmed b. Alî. el-Müsned. Dimaşk: Dâru Me’mûh li’t-Türâs, 1984.
• Mukâtil b. Süleyman. et-Tefsîru’l-kebîr. Beyrut: Dâru İhyâü’t-Türâsi, 1423.
• Mübârakfûrî, Ebû’l-Hasan Ubeydüllah b. Muhammed. Mir’âtü’l-efâtîh şerhu mişkâtü’l-mesâbîh. Benârisü’l-Hind: y.y., 1984.
• Müslim b. Haccâc. el-Câmi’u’s-sahîh. İstanbul: Çağrı Yayınları, 1981.
• Nesâî, Ahmed b. Şuayb. es-Sünen. İstanbul: Çağrı Yayınları, 1981.
• Öztürk, Mustafa. Kur’ân-ı Kerîm Meâli, Anlam ve Yorum Merkezli Çeviri. İstanbul: Düşün Yayıncılık, 2011.
• Râzî, Fahruddîn. Mefâtîhu’l-ğayb. Beyrut: Dâru’t-Türâsî’l-Arabi, 1420.
• Sem’ânî, Ebû’l-Muzeffer Mansur b. Muhammed. Tefsîru’l-Kur’ân. thk. Yâsir b. İbrahim. Riyad: yy, 1997.
• Semerkandî, Ebû’l-Leys Nasr b. Muhammed. Bahru’l-‘ulûm. b.y.: y.y., ts.
• Şener, Abdülkadir vd. Yüce Kur’ân ve Açıklamayı-Yorumlu Meâli. İzmir: 2019.
• Şevkânî, Muhammed b. Ali. Neylü’l-evtâr. Mısır: Dâru’l-hadîs, 1993.
• Taberânî, Ebû’l-Kâsım Süleyman b. Ahmed. el-Mu’cemü’l-kebîr. Kahire: Mektebetü İbn Teymiyye, 1994.
• Taberî, Ebû Ca’fer Muhammed b. Cerîr. Câmi’u’l-beyan an te’vîli âyi’l-Kur’ân. thk. Ahmed Muhammed Şakir. Dımaşk: Müessesetü’r-Risale, 2000.
• Tirmizî, Muhammed b. İsa. es-Sünen. İstanbul: Çağrı Yayınları, 1981.
• Tüsterî, Ebû Muhammed Sehl b. Abdullah b. Yunus b. Rafî’. et-Tefsîr. Beyrut: Dâru’l-Kütübi’l-‘Ilmiyye, 1423.
• Vâhıdî, Ebû’l-Hasan Ali b. Ahmed. el-Vasît tefsîri kitâbi’l-azîz. Beyrut: Dâru’l-Kütübi’l-Ilmiyye, 1994.
• Yazır, Hamdi. Hak Dini Kur’an Dili. İstanbul: Eser Kitabevi, 1971.
• Zamahşerî, Ebû’l-Kasım Mahmûd b. Amr. el-Keşşâf an Hakâiki an gavâmizi’t-tenzîl. Beyrut: Dâru’l-Kütübi’l-Arabiyyi, 1407.
• Zeccac, Ebû İshâk İbrâhîm b. es-Serî b. Sehl. Me’âni’l-Kur’ân ve i’râbühû. Beyrut: y.y., 1988.