Abstract
Bu çalışma, biyodizelden tıbbi amaçlara kadar birçok alanda kullanımı olan yabani hardal (Brassica juncea) küspesinin ruminantlarda kullanılabilirliğini tespit amacıyla yapılmıştır.
Bu amaçla değişik bölgelerde yazlık ve kışlık olarak ekimi yapılan hardal bitkisinin soğuk sıkım küspe örneklerinde kuru madde (KM), ham kül (HK), organik madde (OM), ham yağ (HY), ham protein (HP), ham lif (HL), nötral deterjanda çözünmeyen lif (NDF), asit deterjanda çözünmeyen lif (ADF) ve asit deterjanda çözünmeyen lignin (ADL) analizleri yapılmış, enerji değeri hesaplanmıştır.
Yapılan analiz sonucunda yazlık ve kışlık olarak ekilen hardal bitkisinin ham besin madde içerikleri yönünden ekim dönemleri açısından fark olmadığı (P>0.05) belirlenmiştir.
Çalışmadan elde edilen veriler değerlendirildiğinde hardal küspesinin ruminant beslenmesinde alternatif protein ve enerji kaynağı olarak kullanılabileceği ancak in situ rumen parçalanma durumu ve bağırsaklara geçen protein miktarının belirlenmesine yönelik çalışmalar yapılmasına ihtiyaç olduğu sonucuna varılmıştır.