Erken Dönem Fransız Cumhuriyetçiliğinin İlliberal Yönleri: Tarihsel ve Teorik Bir Analiz

Yıl 2013, Sayı: 71, 107 - 122, 01.06.2013

Fikret Çelik

Öz

Roma ve Rönesans şehir devletleri deneyimlerinden uzunca bir süre sonra Aydınlanma döneminde “halkın iktidarını” niteler şekilde tekrar gündeme gelen/getirilen cumhuriyetçiliğin pratik anlamda tartışılması, Fransa’da meydana gelen siyasal, sosyal ve düşünsel gelişmelerle yakından ilgilidir. Özellikle Fransa’daki 17. ve 18. yüzyılda yaşanan siyasal gelişmeler, Katolik Kilisesi’nin toplum üzerindeki konumuna ilişkin yaşanan tartışmalarla doruğa ulaşmıştır. Ayrıca yine bu dönemde Fransız düşüncesi içerisinde, “aklın” her alanda ön plana çıkarılmasına yönelik çabalar da yoğunlaşmış ve geleneksel mevcut kurumsal yapılara olan şüpheci bakış artmıştır (Copleston, 2004: 11). İşte bu yaşananlar, Aydınlanma düşüncesiyle pratik anlamda tartışılmaya başlanılan tüm siyasal ve felsefi tartışmaların odağına Fransa’daki gelişmelerin yerleşmesine sebep olmuştur.

Kaynakça

• Aulard, Alphonse (1987), Fransa İnkılabının Siyasi Tarihi I, Çev. Nazım Poroy, Türk Tarih Ku- rumu Basımevi, Ankara.
• Badinter, Elisabeth ve Robert Badinter (2000), Politikada Bir Entelektüel: Condorcet, Çev. Hüse- yin Köse, Öteki Yayınları, Ankara.
• Bell, David A. (2001), “The Unberable Lightless of Being French: Law, Republicanism and National Identity at the End of the old Regime”, The American Historical Review, Vol. 106, No. 4, October, pp. 1215-1235.
• Cassirer, Ernst (1984), Devlet Efsanesi, Çev. Necla Arat, Remzi Kitabevi, İstanbul.
• Copleston, Frederick (2004), Aydınlanma ‘Fransız Aydınlanmasından Kant’a/Cilt: 6, Bölüm: 1’, Çev. Aziz Yardımlı, İdea Yayınevi, İstanbul.
• Debray, Régis (1997), “Cumhuriyetçimisiniz, Demokrat mı?”, Çev. Ahmet Arslan, Türkiye Günlü- ğü Dergisi, Sayı: 47, Eylül Ekim, s. 16-22.
• Dreyfus, Françoise (2007), Bürokrasinin İcadı, Çev. Işık Ergüden, İletişim Yayınları, İstanbul.
• Goyard-Fabre, Simone (2003), “Cumhuriyet”, Çev. İsmail Yerguz, Siyaset Felsefesi Sözlüğü, (Editörler: RAYNAUD, Philippe ve Stéphane Rials), İletişim Yayınları, İstanbul, s. 172- 178.
• Kingsly, Charles (2004), Antik Rejim ‘Fransız Devrimi Öncesinde Avrupa’, Çev. Seyfi Say, Ataç Yayınları, İstanbul.
• Lee, Stephen J. (2004), Avrupa Tarihinden Kesitler 1789-1980, Çev. Savaş Aktur, Dost Kita- bevi, Ankara.
• Lentz, Thıerry (2005), Napoléon, Çev. İdil Engindeniz, Dost Kültür Kitaplığı, Ankara.
• Mooers, Colin (2000), Burjuva Avrupa’nın Kuruluşu, Çev. Bahadır Sina Şener, Dost Kitabevi, Ankara.
• Nicolét, Claude (1994), L’idée Républicaine en France ‘Essai d’Histoire Critique’ (1789-1924), ÉditionsGallimard, Paris.
• Raynaud, Philippe (2003), “Fransız Devrimi”, Çev. Necmettin Kâmil Sevil, Siyaset Felsefesi Sözlüğü, (Edtörler: RAYNAUD, Philippe ve Stéphane Rials), İletişim Yayınları, İstanbul, s. 338-348.
• Sabine, George (1969), Siyasal Düşünceler Tarihi II ‘Yeniçağ’, Çev. Alp Öktem, Sevinç Matba- ası, Ankara.
• Sıeyés, Emmanuel-Joseph (2005), “Üçüncü Sınıf” Nedir?, Çev. İsmet Birkan, İmge Kitabevi, Ankara.
• Skocpol, Theda (2004), Devletler ve Toplumsal Devrimler, Çev. S. Erdem Türközü, İmge Kita- bevi, Ankara.
• Solé, Jacques (1988), La Révolution En Questions, Éditions Seuil, Paris.
• Taylor, Charles (2006), Modern Toplumsal Tahayüller, Çev. Hamide Koyukan, Metis Yayınları, İstanbul.
• Tilly, Charles (1995), Avrupa’da Devrimler 1492-1992, Çev. Özden Arıkan, Afa Yayıncılık, İs- tanbul.
• Tombs, Robert (1996), France ‘1814-1914’, Longman Limited, London and New York.
• Touraıne, Alain (2004), Demokrasi Nedir?, Çev. Olcay Kunal, YKY, İstanbul.
• Von Aster, Ernest (2004), Fransız İhtilali’nin Siyasi ve Sosyal Fikirleri, Haz. Şennur Şenel, Pho- enix Yayınevi, Ankara.