Tax Policy, Government Intervention in the Economy and Dissolution of Civilizations in Terms of Property Rights: An Evaluation of Ibn Khaldun’s Muqaddimah

Yıl 2022, Sayı: 107, 35 - 64, 25.09.2022

İlyas Bayar

https://doi.org/10.36484/liberal.1079552

Öz

Ibn Khaldun’s Muqaddimah offers rich content regarding history, philosophy of history, sociology, politics, management, etc. as well as economics and political economy. According to Ibn Khaldun, some of the factors that ensure development of a civilization are a free market and outward-oriented international trade structure, optimal tax rates, a stable and independent monetary authority, provision of justice and property rights, innovative social structure, and education system based on thinking independently. The starting point of Ibn Khaldun’ economic thought is to put into action the mechanisms that can ensure production and increase in employment. Ibn Khaldun strongly opposes any formal or informal structure that prevent production, price intervention of governments, and the efforts to establish a monopoly market structure. Ibn Khaldun expresses that two factors which are asabiyyah and goods/money are mandatory for establishing a state. To him, the main factors leading a state to get destroyed and collapse are associated with the weakness of these two factors. The study discusses the topic of goods/money that is another founding factor.

Anahtar Kelimeler

Ibn Khaldun, Development, Civilizations, Institutions

Vergi Politikası, Devletin Ekonomiye Müdahalesi ve Mülkiyet Hakları Bağlamında Uygarlıkların Yıkılışı: İbn Haldun’un Mukaddimesi Üzerine Bir Değerlendirme

Öz

İbn Haldun’un Mukaddime adlı eseri tarih, tarih felsefesi, sosyoloji, siyaset, yönetim, vd. ilim sahalarının yanı sıra hem iktisada hem de politik iktisada ilişkin de zengin bir muhteva sunmaktadır. İbn Haldun’a göre bir uygarlığın kalkınmasını ve gelişmesini sağlayacak unsurlardan bazıları serbest piyasa ve dışa açık bir uluslararası ticaret yapısı, optimal vergi oranları, istikrarlı ve bağımsız bir para otoritesi, adalet ve mülkiyet haklarının temini, toplumun yenilikçi yapısı, bağımsız düşünmeye dayalı eğitim sistemidir. İbn Haldun’un iktisadi düşüncesinin hareket noktası üretim ve istihdam artışını sağlayacak mekanizmaların devreye konulmasıdır. İbn Haldun, üretimi engelleyen her türlü formel ve informel yapıya, hükümetlerin fiyatlara müdahalesine, monopol bir piyasa yapısının oluşturulma çabalarına şiddetle karşı çıkmaktadır. İbn Haldun, bir devletin kurulması için asabiyet ve mal/para gibi iki unsurun zorunlu olduğunu ifade eder. İbn Haldun’a göre devletin bozulmasına ve çöküşüne neden olan esaslar bu iki unsurun zayıflığından ileri gelir. Yapılan çalışmada, bir diğer kurucusu unsur olan, mal/para konusu ele alınmıştır.

Anahtar Kelimeler

İbn Haldun, Kalkınma, Uygarlık, Kurumlar., Ibn Khaldun, Development, Civilizations, Institutions

Kaynakça

• Acar, M. (2011). Özgürlük ve Medeniyetin Temel Kurumu: Özel Mülkiyet. Muhafazakâr Düşünce Dergisi, 7(27), 39-56.
• Acemoğlu, D. ve Robinson, J. A. (2019). Dar Koridor: Devletler, Toplumlar ve Özgürlüğün Geleceği. (çev. Yüksel Taşkın). İstanbul: Doğan Kitap.
• Arslan, A. (2019). İbni Haldun. İstanbul: İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları.
• Askari, H., Iqbal, Z., & Mirakhor, A. (2015). Introduction to Islamic Economics: Theory and Application. John Wiley & Sons.
• Aysan, A.F. ve Dumludağ, D. (Ed.) (2014). Kalkınmada Yeni Yaklaşımlar. Ankara: İmge Yayınevi.
• Barry, N. (1999). Sivil Toplum, Din ve İslam. (çev. Mustafa Erdoğan), Ömer Demir (Ed.) İslam, Sivil Toplum, Piyasa Ekonomisi içinde Ankara: Liberte Yayınları.
• Battah, A. M. (1988), Ibn Khaldun’s Principles of Political Economy: Rudiments of a New Science. Doktora Tezi, The American Univesity, Washington D.C.
• Butler, E. (2019). School Of Thought 101 Great Liberal Thinkers. Institute Of Economic Affairs.
• Chapra, M.U. (2008). Ibn Khaldun's theory of development: Does it help explain the low performance of the present-day Muslim world? The Journal of Socio Economics.37(2), 836-863.
• Chapra, M. U. (2019). İktisadın Geleceği: İslami Bir Bakış. Melih T. (Çev). İstanbul: İktisat Yayıncılık.
• Demir, Ö. (1996). Kurumcu İktisat. Ankara: Vadi Yayınları.
• Demir, Ö. (2013). Din Ekonomisi İnanç, Zenginlik ve Mutluluk. Bursa: Sentez Yayıncılık.
• Dinçer, Ö. (2019). Siyasetnameleri Yeniden Okumak, Bir Yönetim Bilimci Gözüyle Geleneksel Siyasi Düşünce. İstanbul: Klasik Yayınları.
• Dumludağ, D. (2014). Kurumlar, Kurumsal Değişim ve Ekonomik Kalkınma. Ömer Faruk Aysan ve Devrim Dumludağ (Ed). Kalkınmada Yeni Yaklaşımlar içinde (s.15-36). Ankara: İmge Kitabevi.
• Eggertsson, T. (1990). Economic Behavior and Institutions. Cambridge: Cambridge University.
• Gule, L. (2015). Ibn Khaldun: Law and Justice in the Science of Civilisation. Fløistad, G. (Ed.). In Philosophy of Justice (119-138). New York: Springer.
• Haddad, L. (1977). A Fourteenth Century Theory of Economic Growth and Development. Kyklos, 30 (2):195-213.
• Hançerlioğlu, O. (2007a). Düşünce Tarihi. İstanbul: Remzi Kitabevi.
• Hançerlioğlu, O. (2007b). Toplum Bilim Sözlüğü. İstanbul: Remzi Kitabevi.
• İbn-i Haldun, A. (2019a). Mukaddime. (çev. Halil Kendir). (çev.). İstanbul: Marmara Kültür Yayınları.
• İbn Haldun, A. (2019b). Mukaddimetü İbn Haldun, Vafi, A. A. (Nşr.), Kahire: Daru Nahdati Mısır.
• Karataş, S. C. (2006). EconomicTheory of Ibn Khaldun and Rise and Fall of Nations. Geçmişten Geleceğe İbn Haldun. İslam Araştırma Merkezi, ss. 277-286.
• Khalil, E. L. (2007). Fragment, Ibn Khaldun on Property Rights, The Muqaddimah: An Introduction to History. Journal of Institutional Economics, 3(2), 227-238.
• Kuran, T. (2018). Yollar Ayrılırken, Ortadoğu’nun Geri Kalma Sürecinde İslam Hukukunun Rolü. (çev. Nurettin Elhüseyni). İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
• Laffer A. (2004). The Laffer Curve: Past, Present, and Future, Executive Summary, The Heritage Foundation, https://www.heritage.org/taxes/report/the-laffer-curve-past-present-and-future. (17.07.2019).
• Landes, D.S. (1998), The Wealth and Poverty of Nations: Why Some Are So Rich and Some So Poor, W.W. Norton &Co, New York.
• Locke, J. (2018). Yönetim Üzerine İkinci İnceleme. (çev. Fahri Bakırcı). Ankara: Eksi Kitaplar.
• Mıhçı, H. (2005). Kurumsal Yapı ve Kalkınma. Muhsin Kar ve Sami Taban (Ed). İktisadi Kalkınmada Sosyal, Kültürel ve Siyasal Faktörlerin Rolü içinde (s.53-88). Bursa: Ekin Kitabevi.
• Mouhammed, A. H. (2007). On Ibn Khaldun’s Contribution to Heterodox Political Economy. History of Economics Review, 46(1), 89-105.
• North, D. C. (2010). Kurumlar, Kurumsal Değişim ve Ekonomik Performans. (çev. Gül Çağalı Güven). İstanbul: Sabancı Üniversitesi Yayınları.
• Oğuz, F. (2011). İnsan Olmanın Doğal Sonucu Olarak Mülkiyet Hakları. Muhafazakâr Düşünce Dergisi, 7(27), 57-77.
• Olson, M. (1993). Dictatorship, Democracy, And Development. American Political Science Review, 87(3), 567–576.
• Rodrik, D. (2009). Tek Ekonomi Çok Reçete Küreselleşme, Kurumlar ve Ekonomik Büyüme. (çev. Neşenur Domaniç. Ankara: Efil Yayınevi.
• Rodrik, D. (2014). Kaliteli Büyümeye Yönelik Kurumlar: Nelerdir ve Nasıl Kazanılır. Ömer Faruk Aysan ve Devrim Dumludağ (Ed). Kalkınmada Yeni Yaklaşımlar içinde (s.37-66). Ankara: İmge Kitabevi.
• Say, S. (2011). İbn Haldûn’un “Uluslararası İlişkileri Etkileyen Unsurlar”a İlişkin Görüşlerinin Analiz ve Değerlendirilmesi, Doktora Tezi. İstanbul: Marmara Üniversitesi/Ortadoğu Araştırmaları Enstitüsü.
• Suhaila, A. (2018). Ibn Khaldun’s Theory of Good Governance in Achieving Civilization Excellence. International Journal of Academic Research in Business and Social Sciences, 8(9):1321-1333.
• Snowdon, B. ve Vane, H. (2005). Modern Macroeconomics Its Origins, Development and Current State. United Kingtom: Edward Elgar Publishing,
• Taban, S. (2008). İktisadi Büyüme: Kavram ve Modeller. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• Togan, A. Z. V. (1985). Tarihte Usul. İstanbul: Enderun Yayınları.
• Toku, N. (2015). Siyaset Felsefesine Giriş. Konya: Çizgi Kitabevi.
• Ülken, H.Z. ve Fındıkoğlu, Z.F. (1940). İbni Haldun. İstanbul: Kanaat Kitabevi.
• Weiss D. (1995). Ibn Khaldun On Economic Transformation, International Journal of Middle East Studies, 27(1), 29-37.
• World Bank. (2016). Remarks by World Bank Group President Jim Yong Kim at the World Government Summit, (05.05.2020).