ABDÜLAZÎZ’E KARŞI HAZIRLANAN BİR SÜ’-İ KASD ŞÂYİASI ( 1868 )

Year 1972, Issue: 5, 3 - 31, 28.02.2024

Kaya Bilgegil

Abstract

1868 yılı Eylülü’nün sonuna doğru bâzı Avrupa gazetelerinde İstanbul ’da Abdülazîz’e karşı hâzırlanmış bir sû’-i kasdin meydâna çıkarıldığı, tertipçileri arasında rum asıllı zengin bir tüccâr olan odesalı Konduri ve Osmanlı sarayının eski sarraflarından birinin oğlu olan Altıncı ile Yeni Osmanlılar cemiyetine mensup bâzı kimselerin yer aldığı bildiriliyordu. Mes’eleye bu son zümrenin adının karıştırlıması, bizi, ister istemez şâyia ile ilgili kayıtlar üzerinde durmak zorunda bırakıyor. Tedkîkimizde tâkibedilecek yol; haberlerin önce Avrupa sonra İstanbul matbûatındaki akislerinin kronolojik sıra ile ele alınması olacaktır. Ziyâ Bey’in 7 Ekim 1868’de kaleme alıp La Liberte gazetesine gönderdiği mektûba göre, havâdis önce 29 Eylül 1868 de çıkan Nord-Est gazetesi sütunlarında göze çarpmıştır. Dolaştığımız Avrupa kütüphânelerinde bu gazetenin 1868 yılı koleksiyonlarına rastlıyamadık. Bu itibarla bahsi, ondan -aşağı yukarı bir hafta sonra çıkmağa başlıyan Avrupa gazetelerinden tâkîbetmeğe çalışacağız.

Keywords

SÜ’-İ KASD ŞÂYİASI, Şayiaya, Osmanlı İmparatorluğu

References

• (1) L'International, 6e annee, No 2044, Mercredi, 7 Octobre 1868. (2) ayn. gaz.; 6e annee, No 2052, Jeudi, 15 Octobre 1868. (3) L'International, 6e annee, No 2054, Vendredi 15 Octobre 1868 (Gazete numarası, dikkatsizlik eseri olarak 2052 den 2054 e atlamıştır).