AVUSTURYALI DİPLOMAT ANTON VON PROKESCH-OSTEN (1975-1876) VE TÜRKİYE

Year 1988, Issue: 16, 175 - 182, 01.03.2024

Selçuk Ünlü

Abstract

19. asrın başlarında Osmanlı Devletinin başında, yenilik taraftarı Sultan II. Mahmud (1808-1839) bulunmaktadır. Batı’ya açılmaya yönelik reformları, 1820 lerde Avrupa’nın, bilhassa Rusya’nın desteğinde Yunan isyanının başlaması (12.2.1821), Türkiye’nin Avrupa devletleri karşısında zayıf düşmesi gibi durumlar, Batı’da gözleri Türkiye’ye çevirir. Avrupa devletleri Doğu’ya açılma politikalarında adeta birbirleriyle yarışa başlarlar. Avusturya, yetiştirmiş olduğu diplomatlar sayesinde elini çabuk tutar ve öne geçer. Bu yıllarda, 1809 dan beri Avusturya'nın başında şansölye Fürst Klemens von Metternich (1773-1859) bulunmaktadır. Aynı yıllarda üç büyük Avustuıya’lı aynı sahnede fakat farklı görevlerle Türkiye’¬ ye gelirler. Bunlardan ilki, Türk okurunun yakından tanıdığı ve 1827-1835 yılları arasında, o zamana kadarki Osmanlı Tarihi’ni yazan Joseph von Hammer-Purgstall (1774-1856), diğeri, daha önce bu satırlarda kendisinden bahsetmiş olduğumuz Jacob Philipp Fallmerayer’dir (Bk. Selçuk Ünlü, J. Ph. Falmerayer ve Türkiye, TDAD, İstanbul 1982 Şubat Sayısı, Nr. 16), üçüncüsü de, Meternich’in desteğiyle ilk defa 1824-1830 tarihleri arasında gemiyle Doğu Akdeniz’e açılan ve Türkiye’ye gelen Anton von ProkeschOsten (1795-1876) dir.

Keywords

ANTON VON PROKESCH-OSTEN, DİPLOMAT, AVUSTURYA, TÜRKİYE

References

• Mikoletzki, Leo : Anton von Prokesch-Osten,in : Jahrbuch der Grillparzer Gesellschaft, 3. Folge, Bd. 12,1976, S.. 188 Berger, Anton: Anton von Prokesch-Ostcn, Ein Leben aus Altösterreich, Graz-Wien-Leipzig, 1921, S. 28,