ENFLASYON HEDEFLEMESİ UYGULAMALARI VE TÜRKİYE AÇISINDAN DEĞERLENDİRİLMESİ

Year 2006, Volume: 8 Issue: 16, 37 - 56, 01.10.2006

Bahar Şanlı

Abstract

Merkez Bankalarının asli görevleri olan, ekonomide fiyat istikrarını sağlama amacından uzaklaşmaları, 1990’lı yıllardan itibaren Merkez Bankalarına olan toplumsal güveni azaltırken, ülkelerdeki enflasyon beklentilerini de arttırmıştır. Bu durum, hükümetleri yeni para politikası stratejisi olarak enflasyon hedeflemesi uygulamasına yöneltmiştir. İlk olarak 1990 yılında Yeni Zelanda’da uygulanan stratejinin başarılı sonuçlar vermesi, diğer ülkelerin de enflasyon hedeflemesine yönelmesine neden olmuştur. Uygulama öncesinde, programın istenilen hedefe ulaşması bakımından bir takım ön koşullarının hazırlanması gerekmektedir. Gelişmiş ve gelişmekte olan ülkelerdeki ekonomik ve sosyal yapı farklılıkları, bu hazırlık sürecini değiştirebilirken, uygulama sonuçlarını da etkileyebilmektedir. Gelişmiş ülkelerde oldukça başarılı sonuçlar gösteren enflasyon hedeflemesi gelişmekte olan ülkelerde, özellikle uygulamaya geçiş aşamasında zorluklarla karşılaşılmasına sebep olmaktadır. Türkiye’de ise uzun yıllardır yaşanan istikrarsızlıklar ve yüksek kronik enflasyon, enflasyon hedeflemesi uygulamasına geçişi geciktirmiştir. Halen ön hazırlık çalışmaları yapılan stratejiye 2006 yılında geçilmesi hedeflenmektedir

Keywords

Enflasyon, enflasyon hedeflemesi, fiyat istikrarı, mali baskınlık, mali derinlik

APPLICATIONS OF INFLATION TARGETING AND EVALUATION FROM THE POINT OF VIEW OF TURKEY

Abstract

As the Central Banks began to get away from their aim - which was their fundamental duty- to maintain price stability in the economy, this situation decreased the public trust on the Central Banks, besides increased the expectations of inflation effective 1990s. This situation led the governments to apply inflation targeting as a new strategy of monetary policy. The success of this strategy, after the first application in New Zealand in 1990 caused other countries lead to inflation targeting. In order for the program to reach the desired target, some pre-conditions must be put forward. The economic and social structure differences in the developed and developing countries may affect not only this preparation process, but also the application results. Inflation targeting, while resulting quite successfully in the developed countries, causes difficulties especially during transaction of application in the developing countries. The long haul instabilities and chronic high inflation caused delay for the transaction of inflation targeting application in Turkey. In 2006, it is aimed to begin the application of the strategy, whose preparations are currently being held

Keywords

Inflation, inflation targeting, price stability, fiscal dominance, fiscal depth

References

• ALPARSLAN, M. ve ERDÖNMEZ, A.P.(2000); Enflasyon Hedeflemesi Aralık 2000
• Türkiye Bankalar Birliği, http://www.tbb.org.tr/turkce/arastirmalar/Enflasyon%20 Hedeflemesi.doc, (28.12.2004).
• AKYAZI, H. ve ARTAN, S. (2004); “Türkiye’de Enflasyon –Enflasyon Belirsizliği
• İlişkisi ve Enflasyon Hedeflemesinin Enflasyon Belirsizliğini Azaltmadaki Rolü”, Türkiye Bankalar Birliği Dergisi, S.48, İstanbul, ss.13-28. BALABAN, A. ve ASİL, S.(2001); Enflasyon Hedeflemesi, www.borsa.net/makale_goster.asp?Article=A_251201001-101k, (27.12.2004).
• ÇOLAKOĞLU, B. (2002); “Enflasyon Hedeflemesi Stratejisine Geçiş Bağlamında TC
• Merkez Bankası Bağımsızlığının Fonksiyonelliği”, Kocaeli Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, Y.4, S.2, Kocaeli, ss.17-31. Debelle, G. (1997); “Inflation Targeting in Practice”, IMF Working Paper, March, ss.1-32.
• Dışişleri Bakanlığı (2003); Enflasyon Hedeflemesi, http://www.foreigntrade.gov.tr/ead/ekonomi/sayi8/enflasyon.htm, (27.12.2004).
• DİE (2004); “1939 Yılından 2004 Yılına Kadar TÜFE Yıllık Artış Yüzdeleri,” DİE Haber Bülteni, http://www.TURKISH/SONIST/TUKETICI/indeksSerileri.xls, (28.02.2005).
• DİE (2005); “Üretim Yöntemiyle Gayrisafi Milli Hasıla ve Harcama Yöntemiyle
• Gayrisafi Yurtiçi Hasıla III:Dönem Temmuz, Ağustos, Eylül/2004”, http://www.TURKISH/SONIST/GSMH/101204t.htm, (28.02.2005).
• DİE (2006); “Dış Ticaret İstatistikleri Haber Bültenleri”, http://www.die.gov.tr/TURKISH/SONIST/DISTICIST/disticist.html, (07.04.2006)
• DİE (2006); “GSMH Haber Bültenleri”, http://www.die.gov.tr/TURKISH/SONIST/GSMH/gsmh.html, (02.04.2006)
• DİE (2006); “Aylara ve Yıllara Göre Dış Ticaret”, http://www.die.gov.tr/TURKISH/SONIST/DISTICIST/t01_310306.xls, (02.04.2006)
• DPT (2005); “Temel Ekonomik Göstergeler” http://www.ekutup.dpt.gov.tr/teg/2005/01/tvii.4.xls, (04.03.2005).
• DPT (2006); “Konsolide Bütçe Özeti”, http://ekutup.dpt.gov.tr/tg/index.asp?yayin=mpg&yil=0&ay=0, (02.04.2006)
• DTM (2006); “Türkiye’nin Ekonomik Göstergeleri”, http://www.dtm.gov.tr/ead/gosterge/ekogosterge.xls, (02.04.2006)
• EROĞLU, N.(2003); “Türkiye’de İktisat Politikalarının Gelişimi (1923-2003),” http://www.geocities.com/ceteris_paribus_tr/n_eroglu.doc, (27.01.2005).
• FISCHER, A. (1995); “New Zeland’s Experience with Inflation Targets”, Inflation
• Targets, Editor: Leonardo Leiderman and Lars E.O. Svensson, Centre For Economic Policiy Research , Glaskov, ss.34-46. İSO (2006); Türkiye Ekonomisi 2006, İstanbul Sanayi Odası Yayını, Yay No: 1303- , İstanbul.
• KAYKUSUZ, M. (2004); “Enflasyon Hedeflemesi ve Türkiye’de Uygulanabilirliği”, http://www.econturk.org/Turkiyeekonomisi/enfhed.doc, (27.12.2004).
• KERESTECİ, F. (2005); “Enflasyon Hedeflemesi”, http://econturk.org/ekonomistler)agustos2001.pdf, (23.12.2005).
• KUZUCUOĞLU, A. (2006); “Enflasyon Hedeflemesi” http://www.vergidegundem.com/publication_paper.asp?publication_paper_id=390, (08.04.2006).
• LAFRANCE, R. (1998); “The Monetary Frameworks of Four Inflation-Targeting
• Countries”, Price Stability Inflation Targets and Monetary Policy, Proceeding of a Conference Held by Bank of Canada-May 1997, ss.241-249.
• MALATYALI, K. (1998); Enflasyon Hedeflemesi Ülke Uygulamalarına Örnekler ve Türkiye’de Uygulanabilirliği, DPT Yayını,Yay No:1998-01, Ankara.
• OKTAR, S. (1998); “Para Politikasının Güvenirliliği ve Güvenirliliğinin Sağlanmasında
• Enflasyon Hedefi Yaklaşımı”, Banka ve Ekonomik Yorumlar, Y.35, S.2, İstanbul. ss.1-17. OKTAR, S. (1998); Enflasyon Hedeflemesi Para Politikasının Güvenilirliği ve Fiyat
• İstikrarı, Bilim Teknik Yayınevi, İstanbul. ÖRNEK, İ. (2004); “Türkiye’de Enflasyon Hedeflemesi Uygulanabilir mi?”, http://www.dtm.gov.tr/ead/DTDERGI/Nisan2004/turkiyeenf.htm, (29.12.2004).
• ÖZLALE, Ü. (2004); “Enflasyon Hedeflemesi ve Kamu Dinamikleri”, http://www.bagimsizsosyalbilimciler.org/Yazilar_BSB/IktisatToplum-16 Aralik-Ozlale.doc, (25.12.2004).
• ÖZLALE, Ü. (2003); “Küreselleşme Sürecinde Uygulanan Para Politikalarının Genel
• Değerlendirmesi”, http://www.petrolis.org.tr/2003_CD/05_Para/govde.htm, (25.12.2004).
• ÖZTÜRK, S. (2003); Enflasyon Hedeflemesi, Derin Yayınları, İstanbul.
• SERDENGEÇTİ, S. (2002);“Para Politikası Uygulamaları”, http://www.tcmb.gov.tr, (09.07.2002).
• SERDENGEÇTİ, S.(2005); “Başkanın Konuşmaları 21/22.11.2005”, http://www.tcmb.gov, (28.12.2005).
• SERDENGEÇTİ, S.(2006); “Enflasyon Raporunun Tanıtımına İlişkin Basın Toplantısı
• Ocak 2006, http://www.tcmb.gov, (22.02.2006).
• SHERWIN, M. (1998); “Inflation Targeting:The New Zeland Experience”, Price
• Stability Inflation Targets and Monetary Policy, Proceeding of a Conference Held by Bank of Canada-May1997.
• T.C. Hazine Müsteşarlığı (2005); “Gayrisafi Milli Hasıla” http://www.hazine.gov.tr/stat/egosterge/I-Uretim/I_1xls, (21.02.2005).
• T.C. Maliye Bakanlığı (2005);“Temel Ekonomik Büyüklükler”, http://www.bumko.gov.tr/istatistik/tekonomik.htm, (21.02.2005).
• T.C. Merkez Bankası (2001);“21 Şubat Krizi”, http://www.belgenet.com/eko/22subat01_01.html, (25.12.2004).
• T.C. Merkez Bankası (2003), “2003 Yılı Para ve Kur Politikası Genel Çerçevesi” http://www.tcmb.gov.tr/yeni/duyuru/2003/DUY2003-2.htm, (04.04.2006)
• T.C. Merkez Bankası (2004), “Enflasyon Hedeflemesi Uygulama ve Özellikleri” http://www.tcmb.gov.tr, (08.04.2006).
• T.C. Merkez Bankası (2005);“Enflasyon Hedeflemesi Rejiminin Genel Çerçevesi ve Yılında Para ve Döviz Kuru Politikası”, http://www.tcmb.gov.tr, (08.04.2006).
• T.C. Merkez Bankası (2006); “Yıllık TÜFE ve Hedefler”, http://www.tcmb.gov.tr, (08.04.2006).
• Usta, B. (2003); “Enflasyon Hedeflemesi: Gelişmekte Olan Ülkelerde Uygulanabilirliği ve Türkiye’deki Durum”, http://www.tcmb.gov.tr/kutuphane/TURKCE/tezler/BulentUsta.pdf, (21.01.2005).
• ERYİĞİT, E. (2004); “2004 Yılına İlişkin Makroekonomik Tahminler”, www.soymen.com.tr/dosyalar/2004_YILINA_ILISKIN_MAKRO EKONOMIK TAHMINLER.doc -,(27.01.2005).
• Yapı Kredi Bankası (2004); “Makro Ekonomik Tahmin Bülteni”, Kurumsal ve Ekonomik Araştırmalar, Yapıkredi Bankası Yayınları, İstanbul.