9. SINIF COĞRAFYA DERS KİTABINDAKİ SORULAR İLE ÇEŞİTLİ COĞRAFYA SINAV SORULARININ BLOOM TAKSONOMİSİNE GÖRE ANALİZİ

Yıl 2010, Sayı: 22, 154 - 167, 27.09.2013

Yilmaz Geçit , Seher Yarar

Öz

Başta Türkiye olmak üzere bir çok ülkede uygulanan sistemlerin bir
gereği olarak öğrencilerin başarısı belli bazı sınavlardaki performansları baz
alınarak değerlendirilmektedir. Bu nedenle çeşitli sınavlardaki soruların belli
ölçütler doğrultusunda hazırlanması ayrıca öğrencilerin üst düzey düşünme
becerilerini geliştirmeye yönelik olması gerekir. Bu çalışmamızın amacı; 9. sınıf
coğrafya ders kitabının ünite sonlarındaki değerlendirme soruları ile ülkemizin
farklı merkezlerindeki liselerde görev yapan coğrafya öğretmenlerinin 9. sınıf
coğrafya sınav soruları ve 2008-2009 ÖSS sınavlarında çıkmış olan 9. sınıf
coğrafya konularına dayalı soruları Bloom Taksonomisinin basamaklarına göre
sınıflandırarak, karşılaştırmalı analizini yapmaktır. Doküman incelenmesi
sonucu 222 kitap sorusu, 233 öğretmen sınav sorusu ve 11 ÖSS sorusu
saptanmıştır. Bloom Taksonomisinin prosedürüne göre yapılan değerlendirme
sonucunda özellikle öğretmen sınav soruları ile kitap sorularının büyük oranda
bilgi basamağındaki sorulardan oluştuğu, buna karşın ÖSS sorularının ise
kavrama kategorisinde yoğunlaştığı belirlenmiştir. Öğrencilerin üst düzey
düşünme becerilerini geliştirmeyi sağlayacak analiz, sentez ve değerlendirme
basamağındaki soruların ÖSS sınavlarında kısmen yer aldığı ve dengeli
dağıldığı buna karşın öğretmen sınav sorularında ve ders kitabında ise hemen
hemen hiç yer almadığı saptanmıştır.

Anahtar Kelimeler

Coğrafya Ders Kitabı, Coğrafya Sınav Soruları ve Bloom Taksonomisi

Kaynakça

• Artvinli, E. (2010). Coğrafya Derslerini yapılandırmak: Aksiyon (Eylem) araştırmasına dayalı bir ders tasarımı. http://www.marmaracografya.com/pdf/21-10.pdf adresinden 05.05.2010 tarihinde edinilmiştir.
• Aydemir, Y. ve Çiftçi, Ö. (2008). Edebiyat öğretmeni adaylarının soru sorma becerileri üzerine bir araştırma (Gazi Üniversitesi Eğitim Fakültesi Örneği). http://efdergi.yyu.edu.tr/makaleler/cilt_V/aralik/omer_cifci.p df adresinden 23.05.2010 tarihinde edinilmiştir.
• Aydoğan, A. (2008). Lise giriş sınavları (LGS-OKS) coğrafya sorularının bilişsel alan basamaklarına göre değerlendirilmesi (2003 - 2007). Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• Cansüngü Koray, Ö. ve Yaman, S. (2002). Fen bilgisi öğretmenlerinin soru sorma becerilerinin Bloom Taksonomisine göre değerlendirilmesi. Kastamonu Eğitim Dergisi, 10(2), 317- 324.
• Çalışkan, H. ve Yıldız, M. (2008). 1998 ve 2004 programlarına göre hazırlanan ilköğretim sosyal bilgiler ders kitaplarındaki ünite değerlendirme sorularının analizi. http://www.tsadergisi.org/arsiv/Nisan2008/7.pdf adresinden 11.05.2010 tarihinde edinilmiştir.
• Çepni, S., Özgeveç, T. ve Gökdere, M. (2003). Bilişsel gelişim ve formal operasyon dönem özelliklerine göre ÖSS fizik ve lise fizik sorularının incelenmesi. http://yayim.meb.gov.tr/dergiler/157/cepni.htm adresinden 23.05.2010 tarihinde edinilmiştir.
• Çinici, A. ve Demir, Y. (2009). Biyoloji dersi sınav sorularının analizi. http://www.ekevakademi.org/moduller.php?modul=makale& op=1&id=848 adresinden 23.05.2010 tarihinde edinilmiştir.
• Demiralp, N. ve Öztürk, M. (2007). Coğrafya eğitiminde ölçme ve değerlendirme yöntemleri. S. Karabağ ve S. Şahin (Edt.). Kuram ve Uygulamada Coğrafya Eğitimi içinde (225-267). Gazi Kitabevi, Ankara.
• Doğanay, H. (2002). Coğrafya Öğretim Yöntemleri. Aktif Yayınevi, İstanbul.
• Efe, R. (1996). Coğrafyada yeni yaklaşımlar, coğrafya eğitiminde çağdaş metot ve teknikler. Marmara Coğrafya Dergisi, 1, 135-150, İstanbul.
• Genç, A. (2006). Ortaöğretim coğrafya derslerinde öğrencilerin soru sorma becerilerinin değerlendirilmesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Gündoğdu, K. (2008). Ölçülebilir öğrenme alanlarının oluşturulması. E. Karip (Edt.). Ölçme ve Değerlendirme içinde (18-50). Pegem Akademi, Ankara.
• Karasar, N. (2009). Bilimsel Araştırma Yöntemi. Nobel Yayın Dağıtım, Ankara.
• Mutlu, M., Uşak, M. ve Aydoğdu, M. (2003). Fen bilgisi sınav sorularının Bloom Taksonomisine göre değerlendirilmesi. G.Ü. Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 4(2), 87-95, Kırşehir.
• Özcan, S. ve Oluk, S. (2007). İlköğretim fen bilgisi derslerinde kullanılan soruların Piaget ve Bloom Taksonomisine göre analizi. http://www.dicle.edu.tr/suryayin/zgegitimder/sayılar/tam_met inler/8pdf/08_07_Ozcan-Oluk.pdf adresinden 11.05.2010 tarihinde edinilmiştir.
• Özel, A. (2002). Üniversite sınavlarındaki coğrafya sorularının dağılımı ile liselerdeki coğrafya programının ders saat sayılarının karşılaştırılması. Marmara Coğrafya Dergisi, 5, 55-67, İstanbul.
• Yaşar, O. ve Pınarbaşı, D. (2008). 1998 ve 2005 programlarına göre yazılmış ve IV. ve V. sınıf sosyal bilgiler ders kitapları coğrafya ünitelerindeki soruların coğrafi düşünceyi yansıtma yeterliliklerinin öğretmen görüşlerine göre analizi. Milli Eğitim Dergisi, 180, 80-104, Ankara.
• Yeşil, R. (2008). Sosyal Bilgiler derslerinde öğretmen ve öğrenci soruları. http://kefad.ahievran.edu.tr/archieve/pdfler/Cilt9Sayi1/JKEF_ 9_1_2008_59_72.pdf adresinden 23.05.2010 tarihinde edinilmiştir.