TÜRKİYE CUMHURİYET MERKEZ BANKASI (TCMB) PARA POLİTİKASI UYGULAMALARININ GELİŞİMİ

Year 2016, Volume: 8 Issue: 14, 67 - 101, 11.04.2016

Müzeyyen Çetin

https://doi.org/10.14784/jfrs.87278

Cited By: 10

Abstract

Küreselleşmenin finansal alandaki etkileri, ulusal ekonomi politikalarında yeni düzenlemeler yapılmasını
zorunlu hale getirmiştir. Türkiye’de uygulanan para politikalarında da bu gelişmelere paralel olarak önemli
düzenlemeler yapılmıştır. Türkiye’de 2001 yılında yaşanan krizin ardından para politikalarında yapılan
düzenlemeler ile finansal sistem sağlıklı bir yapıya kavuşmuştur. Ayrıca, TCMB’nin öncelikli hedefinin
fiyat istikrarını sağlamak olduğu belirtilmiş ve TCMB’nin bağımsızlığı konusuna vurgu yapılmıştır. Küresel
finans krizinin ardından 2010 yılında TCMB, fiyat istikrarının yanında finansal istikrarı da dikkate almaya
başlamıştır. Bunun sonucunda, TCMB, faiz koridoru ve rezerv opsiyon mekanizması (ROM) adlı iki yeni
politika aracını geliştirmiştir. ROM uygulaması, 2011 sonundan itibaren uygulanmaya başlanmıştır. TCMB,
küresel ekonomik gelişmelere uyumlu olarak ROM’u etkin bir biçimde kullanmış olup, rezervlerini makul
seviyelerde tutmuştur. TCMB’nin geliştirdiği yeni politika araçları sayesinde para politikasının esnekliği
artırılmaktadır. Böylece ekonominin küresel finansal şoklara karşı kırılganlığı da azaltılmaktadır.

Keywords

Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB), para politikası, fiyat istikrarı, finansal istikrar, rezerv opsiyon mekanizması (ROM), rezerv opsiyon katsayısı (ROK)

References

• AKÇAY, Memduh Aslan (1997). Para Politikası Araçları Türkiye ve Çeşitli Ülkelerdeki Uygulamalar. (Uzmanlık Tezi), DPT, Ekim, Ankara.
• ALPER, Koray. Hakan Kara. Mehmet Yörükoğlu (2012). TCMB Ekonomi Notları (Rezerv Opsiyon Mekanizması). S. 2012/28. Ekim. Ankara.
• BAKIR, Caner (2007). Merkezdeki Banka, Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası ve Uluslararası Bir Karşılaştırma. İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayını. İstanbul.
• BAŞÇI, Erdem. Hakan KARA (Mayıs 2011). Finansal İstikrar ve Para Politikası. TCMB Çalışma Tebliği No: 11/08.
• EĞİLMEZ, Mahfi. (2012, 29 Eylül). “Güncellenmiş Para Politikası Uygulamaları”. Kendime Yazılar. http:// www.mahfiegilmez.com/2012/09/guncel-para-politikas.html., 04.07.2014.
• EĞİLMEZ, Mahfi (2012, 23 Kasım). “Karşılıklar Politikası ve Rezerv Opsiyon Katsayısı”. Kendime Yazılar. 04.07.2014.
• GÜNAL, Mehmet (2001). Merkez Bankasının Değişen Rolü ve Para Politikası Uygulamaları. İstanbul Menkul Kıymetler Borsası Yayınları. Ankara.
• KAZGAN, Gülten (2006). Tanzimat’tan 21. Yüzyıla Türkiye Ekonomisi. 3.Baskı. İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları. İstanbul.
• KAZGAN, Haydar. Murat ÖZTÜRK, Murat KORALTÜRK (2000). Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası. Creative Yayıncılık. İstanbul.
• KEPENEK, Yakup. Nurhan YENTÜRK (2010). Türkiye Ekonomisi. 23. Basım. Remzi Kitabevi. İstanbul.
• KÜÇÜKSARAÇ, Doruk. Özgür ÖZEL (2012). Rezerv Opsiyon Mekanizması ve Optimum Rezerv Opsiyonu Katsayılarının Hesaplanması. TCMB Çalışma Tebliği, No: 12/32, Kasım 2012. Kasım. Ankara.
• ÖZATAY, Fatih (2011). Parasal İktisat Kuram ve Politika. 2. Baskı. Efil Yayınevi. Ankara.
• TAŞCIOĞLU, Abdullah (Haz.) (1998). Cumhuriyet Dönemi Bankalar Kanunları ve İlgili Yasal Düzenlemeler. Türkiye Bankalar Birliği. İstanbul.
• TCMB (2009). 2010 Yılında Para ve Kur Politikası. Ankara.
• TCMB (2010). 2011 Yılında Para ve Kur Politikası. Ankara.
• TCMB (2011). 2012 Yılında Para ve Kur Politikası. Ankara.
• TCMB (2012). 2013 Yılı Para ve Kur Politikası. Ankara.
• TCMB (2015). 2016 Yılı Para ve Kur Politikası. Ankara.
• TCMB (2011, 12 Eylül). Zorunlu Karşılık ve Reeskont Kredisi Uygulamaları ile Döviz Satım İhaleleri Hakkında Basın Duyurusu. S. 2011-55.
• TCMB (2012, 27 Mart). Zorunlu Karşılıkların Altın Olarak Tutulabilmesine İlişkin Basın Duyurusu. S. 2012-25.
• TCMB (2012, 29 Mayıs). Zorunlu Karşılıkların Döviz Olarak Tutulabilmesine İlişkin Basın Duyurusu. S. 2012-37.
• TCMB (2012, 21 Haziran). Zorunlu Karşılıkların Döviz Cinsinden Tutulabilmesine İlişkin Basın Duyurusu. S. 2012-44.
• TCMB (2012, 19 Temmuz). Zorunlu Karşılıkların Döviz ve Altın Cinsinden Tutulabilmesine İlişkin Basın Duyurusu. S. 2012-54.
• TCMB (2012, 16 Ağustos). Zorunlu Karşılıkların Döviz ve Altın Cinsinden Tutulabilmesine İlişkin Basın Duyurusu. S. 2012-59.
• TCMB (2012, 11 Eylül). Yabancı Para Zorunlu Karşılıkların Tesisine İlişkin Basın Duyurusu. S. 2012-62.
• TCMB (2012, 18 Eylül). Rezerv Opsiyon Katsayılarının Artırılmasına İlişkin Basın Duyurusu. S. 2012-67.
• TCMB (2012, 18 Ekim). Rezerv Opsiyon Katsayılarının Artırılmasına İlişkin Basın Duyurusu. S. 2012-75.
• TCMB (2012, 20 Kasım). Rezerv Opsiyon Katsayılarının Artırılmasına İlişkin Basın Duyurusu. S. 2012-80.
• TCMB (2012, 18 Aralık). Zorunlu Karşılıklara İlişkin Basın Duyurusu. S. 2012-87.
• TCMB (2013, 22 Ocak). Zorunlu Karşılıklara İlişkin Basın Duyurusu. S. 2013-02.
• TCMB (2013, 26 Mart). Zorunlu Karşılıklara İlişkin Basın Duyurusu. S. 2013-17.
• TCMB (2013, 16 Nisan). Zorunlu Karşılıklara İlişkin Basın Duyurusu. S. 2013-26
• TCMB (2013, 16 Mayıs). Zorunlu Karşılıklara İlişkin Basın Duyurusu. S. 2013-32.
• TCMB (2013, 4 Ekim). Finansman Şirketlerinin Zorunlu Karşılık Kapsamına Alınmasına İlişkin Basın Duyurusu. S. 2013-71.
• TCMB (2013, 24 Aralık). Zorunlu Karşılıklara İlişkin Basın Duyurusu. S. 2013-85.
• TCMB (2014, 24 Temmuz). Zorunlu Karşılıklara İlişkin Basın Duyurusu. S. 2014-56.
• TCMB (2015, 3 Ocak). Zorunlu Karşılıklara İlişkin Basın Duyurusu. S. 2015-01.
• TCMB (2015, 10 Mart). Zorunlu Karşılıklara İlişkin Basın Duyurusu. S. 2015-19. İnternet Kaynakları
• Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası Kanunu’nda Değişiklik Yapılmasına Dair 25.04.2001 Tarihli ve 4651 Sayılı Kanunla Getirilen Yenilikler, http://www.tcmb.gov.tr/yeni/banka/kanunacik.html, (27.02.2013).
• TCMB Para Politikası Kararları, www.tcmb.gov.tr, (03.01.2014).
• TCMB Para Politikası Kararları, www.tcmb.gov.tr, (04.07.2014).
• IMF Araştırması: Türkiye, Kırılganlıklarının Azaltılması İçin Tasarrufun Artırılması, (20 Aralık 2013), www.imf.org/external/long/turkish/pubs/ft/survey/so/2013/CAR122013At.pdf, (10.07.2014).
• TCMB Para Politikası Kararları, www.tcmb.gov.tr, (11.05.2015).
• TCMB Para Politikası Kararları, www.tcmb.gov.tr, (12.05.2015).
• TCMB Para Politikası Kararları, www.tcmb.gov.tr, (21.05.2015).
• TCMB Para Politikası Kararları, www.tcmb.gov.tr, (18.02.2016).
• Merkez Bankası Rezervleri, www.tcmb.gov.tr., (19.02.2016).