BİREYSEL EMEKLİLİK SİSTEMİNE OTOMATİK KATILIM: TÜRKİYE İÇİN BİR UYGULAMA

Year 2020, Volume: 12 Issue: 22, 190 - 212, 01.01.2020

Hasan Meral Erişah Arıcan

https://doi.org/10.14784/marufacd.688280

Cited By: 5

Abstract

Emeklilik tasarrufları ülkelerin sahip olduğu en önemli finansal kaynaklar arasında yer almaktadır. Ayrıca,
bireysel emeklilik sistemi bu tasarrufların verimli bir şekilde yönetilmesi ve yatırıma yönlendirilmesi için kullanılan
etkili bir araçtır. Ancak BES’e katılım genellikle gönüllü olduğundan, bu sistemlerin kapsama oranları beklenen
seviyelere ulaşamamaktadır. Bu noktada, bireysel emeklilik sistemine otomatik katılım uygulaması, çalışanları
sisteme otomatik olarak dahil ederek BES’in kapsama oranının artmasını sağlamaktadır.
Çalışmada, bireysel emeklilik otomatik katılım uygulaması genel hatlarıyla incelenmiş ve Türkiye’deki uygulama
seçili dünya ülkeleri ile karşılaştırılmıştır. Ayrıca otomatik katılım uygulamasına sahip ülkelerdeki BES
fon büyüklüğü/GSYH oranını etkileyen faktörler üzerinden ekonometrik analiz yapılmıştır. Modelin sonuçları;
otomatik katılım uygulamasında geçen süre ile BES fon büyüklüğü/GSYH oranı arasında pozitif yönlü ve güçlü
bir bağlantı olduğunu ortaya konmuştur.
Bu bağlamda bireysel emeklilik sistemine otomatik katılım uygulaması, Türkiye’nin hem bugünkü hem
de gelecekteki ekonomik refahını artırabilecek, önemli bir tasarruf aracıdır. Sistemde geçen iki yılın sonunda
önemli kazanımlar elde edilmiş olsa da ülkedeki uygulama potansiyelin oldukça gerisinde bir performans sergilemektedir.
Yeni dönemde uygulanacak politikalar, sistemin tüm paydaşlarının görüş ve önerileri alınarak belirlenmeli
ve uzun vadeli bir stratejik plan kapsamında hayata geçirilmelidir.

Keywords

Bireysel Emeklilik, Bireysel Emeklilik Sistemi, Otomatik Katılım, Özel Emeklilik

References

• 6740 Sayılı Bireysel Emeklilik Tasarruf ve Yatırım Sistemi Kanunu’nda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun. (Resmî Gazete. 25.08.2016 Tarihli 29812 Sayılı). ANURADHA. Dayal-Gulati ve CHRISTIAN. Thimann. “Saving in Southeast Asia and Latin America Compared: Searching for Policy Lessons”. IMF Working Paper. Vol. WP/97/110. 1997, ss.1-25. BALTAGI. Badi H. Econometric Analysis Of Panel Data. 3.b. Londra: John Wiley & Sons. 2005. BEBCZUK. Ricardo N. ve CAVALLO. Eduardo. “Is Business Saving Really None of Our Business?”. IBD Working Paper Series. No.IBD-WP-523. Haziran 2014, ss. 2266-2284. BEBCZUK. Ricardo N. ve MUSALEM. Alberto R.. “Pensions and Saving: New International Panel Data Evidence”. Department of Economics. Working Papers 061. Universidad Nacional de La Plata. 2006. Chile Superintendence of Pensions. Estadísticas Sistema de Pensiones. Afiliados/as AFP 2017 https://www. spensiones.cl/portal/institucional/594/w3-channel.html (22.05.2019). CRIBB. Jonathan ve EMMERSON. Carl. “What Happens When Employers Are Obliged To Nudge? Automatic Enrolment And Pension Saving In The UK”. Institute For Fiscal Studies Working Paper. W16/19. Londra. Kasım 2016. Çalışanların İşverenleri Aracılığıyla Otomatik Olarak Emeklilik Planına Dahil Edilmesine İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelik (Resmî Gazete. 02.01.2017 Tarihli 29936 Sayılı). DE SERRES. Alain ve PELGRIN. Florian. “The Decline in Private Saving Rates in the 1990s in OECD Countries: How Much Can Be Explained by Non-Wealth Determinants?” OECD Economics Working Paper. No. 344. Aralık 2002, ss.1-49. DUESENBERRY. James S. Income. Saving. and the Theory of Consumer Behavior. New York Oxford University Press. 1967. Emeklilik Gözetim Merkezi. Bireysel Emeklilik 2017 Gelişim Raporu. Ankara. 2018. Emeklilik Gözetim Merkezi. Bireysel Emeklilik İstatistikleri. https://www.egm.org.tr/bilgi-merkezi/istatistikler/ bes-istatistikleri/bes-ozet-verileri/. (22.05.2019). Emeklilik Gözetim Merkezi. Otomatik Katılım Nedir?. https://www.egm.org.tr/otomatik-katilim/oks-nedir. (22.05.2019). FRANCESCO. Grigoli. ALEXANDER Herman. ve KLAUS. Schmidt-Hebbel. “World Saving”. IMF Working Paper. No. 14/204. Kasım 2014. HSIAO. Cheng. Analysis of Panel Data. 2. Baskı. Cambridge: Cambridge University Press. 2003. MODIGLIANI. Franco. “Life-Cycle. Individual Thrift. And The Wealth Of Nations.” American Economic Review. 76 (3). 1976, ss. 297-313. MURPHY. Pablo L. ve MUSALEM. Alberto R. “Pension Funds and National Saving”. World Bank Policy Research Working Paper. No. 3410. 2004. OECD. OECD Countries and Selected Non-Member Economies Statistics. https://stats.oecd.org/ (22.05.2019). OECD. OECD Pension Outlook 2014. Paris. 2014. OECD. Pension Markets in Focus 2018. Paris. 2018. ÖZEL. Özgür ve YALÇIN. Cihan. “Yurtiçi Tasarruflar ve Bireysel Emeklilik Sistemi: Türkiye’deki Uygulamaya İlişkin Bir Değerlendirme”. T.C. Merkez Bankası Çalışma Tebliği. No: 13/04. 2013. PAKLINA. Nina. “Role Of Pension Supervisory Authorities In Automatic Enrolment”. IOPS Working Papers On Effective Pensions Supervision. No.22. Paris. Aralık 2014. REZK. Ernesto. IRACE. Mariano ve RICCA. Vanina. “Pension Funds’ Contribution to the Enhancement of Aggregate Private Saving”. Pension Reform. Fiscal Policy and Economic Performance. Perugia: Banca d’Italia. 26-28 Mart 2009. T.C. Hazine Müsteşarlığı. Bireysel Emeklilik Sistemi Hakkında Genelge (2016/39). 30.12.2016. T.C. Hazine Müsteşarlığı. Bireysel Emeklilik Sistemi. Otomatik Katılım Uygulama Esasları Hakkında Sektör Duyurusu (2016/30). 15.12.2016. TAPIA. Waldo ve YERMO. Juan. “Implications of Behavioral Economics for Mandatory Individual Account Pension Systems”. OECD Working Papers on Insurance and Private Pensions. No.11. Paris. Temmuz 2007. The World Bank. Averting the Old Age Crisis: Policies to Protect the Old and Promote Growth. Oxford University Press. New York. 1994. Türkiye Sigorta Birliği. Bireysel Emeklilikte Otomatik Katılım. Araştırma Raporu/Kalitatif ve Kantitatif Çalışma. https://www.tsb.org.tr/images/Documents/Teknik/oks%20ara%C5%9Ft%C4%B1rma%20raporu. pdf (22.05.2019). UK Office For National Statistics. Occupational Pensions Schemes Survey UK: 2017. Londra. 2018. UK Office for National Statistics. 2018 Annual Survey of Hours and Earnings: Summary of Pension Results. Londra, 2018. World Bank. The World Bank Database. https://data.worldbank.org (22.05.2019).