Elektronik iletişim çağı ve oluş(turul)makta olan yeni(!) toplum düzeni üzerinde küresel toplum mühendisliği etkisi

Year 2014, Issue: 21, 19 - 55, 07.01.2016

İrfan Paçacı

Abstract

Günümüz toplumlarının siyasal yapılarının anlaşılmasında “iletişim düzeni” ve “medya” ile “demokrasi” arasındaki ilişki önemli bir göstergedir. 1980’lerden itibaren sosyal bilim çalışmalarında temel analiz şablonu olarak yaygın biçimde kullanılmaya başlanılan küreselleşme olgusu, değişimlerin tetikleyicisi olarak yeni bir dünya düzeni oluşmasına neden olmuştur. Bu kapsamda radikal dönüşümlerin gerçekleştiği alanlardan biri olan, medya ve kitle iletişim araçları, bilgi toplumuna geçiş sürecini yaşayan siyasal ve sosyal yapıları şekillendirmede önemli bir etkiye sahip olmuştur. İletişim devrimi ile birlikte uydu ve internet teknolojisinin yarattığı ürünler yeni bir iletişim ortamı oluşturarak süratle günlük yaşama girmiştir. Küresel iktidarın uygulamaya koyduğu politikalar yoksulluk ve savaşın küreselleşmesini beraberinde getirmiş, insan hakları ihlalleri de küresel anlamda artış göstermiştir. Küreselleşme ve elektronik devrim ekseninde ortaya çıkan gelişmelerin ürettiği ekonomik, politik ve sosyolojik sebeplerin yeniden oluş(turul)makta olan yeni (!) toplum düzeninde insanlığı bekleyen ve halen maruz kaldığı, “dönüşüm” olarak nitelendirilen gelişmeler, eleştirel bir bilgi metodolojisinin kurulmasını kaçınılmaz kılmaktadır. Makale bu perspektife katkı sunmak üzere tasarlanmıştır.

Keywords

Küreselleşme, Düşünce Özgürlüğü, İletişim, Siyasal Yönetim

References

• Abdullah Özkan, “Küreselleşme Sürecinde Medya ve Siyaset: “Medya Gücü”mü, “Gücün Medyası”mı?” https:// docs.google.com/ document/d/1LD5OLK8-EeEWW3Qa3iUEmzqgv3AC_kzwwhkaJLYOkUY/ edit?pli=1# (Erişim Tarihi; 12.01.2014)
• Altun, Fahrettin, (2006/2),  Kutsal Medya, Kutsal Çağ: McLuhan  Düşüncesini Anlamaya Katkı, Dîvân, Disiplinler Arası Çalışmalar Dergisi, Bilim Ve Sanat Vakfı, Yıl 11, Sayı 21.
• Anthony, Giddens (2004), Modernliğin Sonuçları (Çev: Ersim Kuşdil), İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• Arslan D. Ali, Medyanın Toplumsal Gücü; http://ilef.ankara.edu.tr/id/ yazi.php?yad=2356 (Erişim Tarihi:09.04.2012)
• Bauman, Zygmunt (1999), Küreselleşme: Toplumsal Sonuçları, (Çev: Abdullah Yılmaz), İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• Bennett, W. Lance, Global media and politics: Transnational Communication Regimes and Civic Cultures - Annual Review of Political Science, Vol.7: 125-148 (Volume publication date june 2004)
• Bektaş, Arsev (2002), Siyasal Propaganda, İstanbul: Bağlam Yayınları.
• Caniklioğlu, Meltem Dikmen (2008), “Hukuk Devletinde Siyasi İktidar ve Yargının Karşılıklı Konumu- İlişkileri”, Dokuz Eylül Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, C.10, S.1.
• Castells, Manuel (2005), Ağ Toplumunun Yükselişi, İstanbul: İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları.
• Chomsky, Noam (2002), 11 Eylül ve Sonrası: Dünya Nereye Gidiyor?, (Çev. Taylan Doğan-Nuri ErsoyMehmet Kara- Ali Kerem), İstanbul: Aram Yayınları.
• Chomsky, Noam (2014), Dünyayı Kim Yönetiyor?, Derleyen: Arthur Naiman, (Çeviren: Ömer Çiftci), İstanbul: İnkılap Kitabevi.
• Cuilenburg, Jan van (2009), “Medya ve Demokrasi”,(Der. Bülent Çaplı&HakanTuncel), Televizyon Haberciliğinde Etik, Ankara: Fersa Matbaacılık.
• Çakaloz, İsmail (2006), Uydu Yayıncılığının Kısa Tarihi (1957-2007), Pusula Yayıncılık, İstanbul.
• Çoban, Barış (2009), “Küreselleşme Sürecinde İnsan Hakları Mücadelesi ve Yeni Toplumsal Hareketler”, İletişim, Marmara İletişim Dergisi, Sayı: 15, İstanbul.
• D. Ali, Arslan, Medyanın Toplumsal Gücü; http://ilef.ankara. edu.tr/id/yazi.php?yad =2356, (Erişim Tarihi:09.04.2012)
• Dülger, Murat Volkan (2004), “Avrup İnsan Hakları Sözleşmesi’nde Düşünce Özgürlüğü”, (Prof.Dr. Özek Çetin Armağanı),İstanbul: Galatasaray Üniversitesi Yayını (No:32).
• Eken, Musa (1995-1996), “Bilgi Edinme Hakkı”, TODAİE İnsan Hakları Yıllığı, Cilt 17-18. El-Cezire CIA’nın operasyon merkezi mi?;http://haber5.com/ozelhaber/ el-cezire-cianin-operasyonmerkezi-mi (Erişim Tarihi:12.04.2012)
• Elmas, Esra-Kurban, Dilek (2011), İletişimsel Demokrasi-Demokratik İletişim Türkiye’de Medya: Mevzuat, Politikalar, Aktörler, Demokratikleşme Programı Medya Raporları Serisi -1, TESEV.
• Elster, Jon (1991), “Constitutionalism in Eastern Europe: An Introduction”, The University of Chicago Law Review, Vol.58, No.2, Approaching New Legal Order for Eastern Europe.
• Erdoğan, İrfan (2001), Kitle İletişimi Örneğiyle Marksist Siyasal Ekonomi Yaklaşımı Üzerine Bir Tartışma, Praxis, Sayı 4.
• Erdoğan, İrfan (2007), “Karl Marx İnsan, toplum ve iletişim”, İletişim Kuram ve Araştırma Dergisi, (Gazi Üniversitesi İletişim Fakültesi), Sayı 25 Yaz-Güz.
• Erdoğan, İrfan - Alemdar, Korkmaz (2010), Öteki Kuram (Kitle İletişim Kuram ve Araştırmalarının Tarihsel ve Eleştirel Bir Değerlendirmesi), Erk Yayınları, Ankara.
• Gordon,Nickesia S. (2008), Media andthePolitics of Culture: The Case of Television Privatization and Media Globalization in Jamaica (1990-2007), Universal-Publishers, BocoRaton.
• Gözübüyük, A. Şeref - Gölcüklü, A. Feyyaz (2003), Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi ve Uygulaması, 4. Bası, Turhan Kitabevi, Ankara.
• Griffin, Roger (2014), Faşizmin Doğası, (Çev. Ali Selman), İstanbul: İletişim Yayınları.
• Habermas, Jürgen (2001), İletişimsel Eylem Kuramı, (Çev. Mustafa Tüzel), Kabalcı Yayınevi, İstanbul.
• Hakyemez, Yusuf  Şevki (2002), “Temel Hak ve Özgürlüklerde Objektif Sınır Kavramı ve Düşünce Özgürlüğünün Objektif Sınırları”, Ankara Üniversitesi SBF Dergisi, S:57-2.
• Hall, Stuart (1998a), “Yerel ve Küresel: Küreselleşme ve Etniklik”, King, Anthony D. (Der.), Kültür, Küreselleşme ve Dünya-Sistemi, Ankara: Bilim ve Sanat Yayınları, Ankara.
• Hall, Stuart (1998b), “Eski ve Yeni Kimlikler, Eski ve Yeni Etniklikler”, King, Anthony D. (Der.), Kültür, Küreselleşme ve Dünya-Sistemi, Ankara: Bilim ve Sanat Yayınları.
• Hall, Stuart (1999), “İdeolojinin Yeniden Keşfi: Medya Çalışmalarında Baskı Altında Tutulanın Geri Dönüşü”, Küçük, Mehmet (Der. ve Çev.), Medya İktidar İdeoloji, Ankara: Ark Yayınevi.
• Hazar, Çetin Murat (2008), Medya ve Siyasal Sistemin Kaos Yorumu, Medya ve Siyaset, (Editör: Zülfikar Damlapınar), Konya: Eğitim Kitabevi.
• Huntington, Samuel (2004), Biz Kimiz: Amerika’nın Ulusal Kimlik Arayışı (Çev: Aytül Özer), İstanbul: CSA Yayınları.
• İlkiz, Fikret (2003), “Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi ve İfade Özgürlüğü Açısından Basın, Radyo ve Televizyon Kanunlarının Değerlendirilmesi”, İfade Özgürlüğü ve Türk Ceza Hukuku, İstanbul: Ceza Hukuku Derneği Yayını (No:1).
• Kondratief, Nikolai(April 1984), LongWaveCycle, GuyDaniels (Çeviri), E P Dutton.
• Kaboğlu, İbrahim Ö. (2000), “Düşünce Özgürlğü”, (Editör: İbrahim Ö. Kaboğlu), İnsan Hakları, İstanbul: Yapı Kredi Yayınları (Cogito).
• Kapani, Münci (2004), Politika Bilimine Giriş, Ankara: Bilgi Yayınevi.
• Karaduman, Sibel (2010), “Modernizmden Postmodernizme Kimliğin Yapısal Dönüşümü”, Journal of Yasar University, 17(5).
• Macovei Monica, İfade Özgürlüğü, Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi’nin 10. Maddesi’nin Uygulanmasına İlişkin Kılavuz, İnsan hakları el kitapları, No. 2, s.14.;http://www.humanrights.coe.int/aware/ GB/ publi/materials/1004.pdf (Erişim Tarihi:14.04.2012)
• McLuhan, Marshal (1962) Gutenberg Galaxy, NY: New American Library.
• McLuhan, Marshal (1964) Understanding Media, NY: Mcgrawhill.
• McLuhan, Marshal (1965), Understanding Media: The Extensions of Man, New York/London, McGrawHillPaperback.
• McLuhan, Marshal (2001), Gutenberg Galaksisi: Tipografik İnsanın Oluşumu. Yapı Kredi Yayınları, İstanbul.
• McLuhan, Marshall - QuentinFiore (1967),The Medium is the Message, Penguin Modern Classics.
• McLuhan, Marshall,   R. Povers Bruce (2001),Global Köy (The Global Village), 21. Yüzyılda Yeryüzü Yaşamında ve Medyada Meydana Gelecek Dönüşümler, (Çeviri:  Bahar Öcal Düzgören), Scala Yayıncılık, İstanbul.
• Medya ve İletişim, (Editör: Halil İbrahim Gürcan), Açıköğretim Fakültesi Yayını No: 1518, Eskişehir, Haziran 2012.
• Melis Oktuğ Zengin, “Sürdürülülebilir Gelişme Anlayışının Medya AlanınaUygulanması: Bağımsız ve Çoğulcu Medya Yaklaşımları”, Journal of Yasar University, 2014 9(35) 6099-6260.
• Mora, Necla (2008), “Medya, toplum ve haber kaynağı olarak sembolik seçkinler”, Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi, Cilt:5 Sayı:1.
• Nicol,David M.,(2011), “Hacking theLightsOut: The Computer Virus Threatto the Electrical Grid, Scientific American Magazine”, June 20, 2011; http://www.bilimania.com/haber/395/siber-saldirilar-iranelektrik -sebekeleri/ref/ct-4 (Erişim Tarihi:11.04.2012)
• Noam, Chomsky(2014), Dünyayı Kim Yönetiyor, (Çev.Ömer Çiftci), İnkılap Kitabevi, İstanbul.
• Ollman, Bertell (2012), Yabancılaşma Marx’ın Kapitalist Toplumdaki İnsan Anlayışı, (Çeviren: Ayşegül Kars), İstanbul: Yordam Kitap Basın ve Yayın.
• Paçacı, İrfan (2013), Küreselleşme Sürecinde Yönetim ve Medyanın Dönüşümü, İstanbul: Akademi Titiz Yayınları.
• Paçacı, İrfan (2013), Yeni Nesil Kamu Yönetiminde “Güvenlik” (Hukuk Devleti Odaklı Bir Analiz), İstanbul: Akademi Titiz Yayınları.
• Paxton, Robert O. (2014), Faşizmin Anatomisi, (Çev. Hakan Atay, Hivren Demir Atay), İstanbul: İletişim Yayınları.
• Riedler, Florian (2012), Osmanlı İmparatorluğu’nda Muhalefet ve Meşruiyet, (Çev.Azize F. Çakır), İstanbul: Picus Yayıncılık.
• R.F. Nayef, Al-Rodhan (2006), Definitions of Globalization: A Comprehensi ve Overviewand a Proposed Definition, June 19.
• Rigel, Nurdoğan vd. (2005), ‘Kadife Karanlık’ 21. Yüzyıl İletişim Çağını Aydınlatan Kuramcılar, 2.Baskı, İstanbul: Su Yayınları.
• Robertson, Roland (1999), Küreselleşme, Toplum Kuramı ve Küresel Kültür, (Çev. Ümit Hüsrev Yolsal), Ankara: Bilim Sanat Yayınları.
• 8 Temmuz 1986 Lingens/Avusturya Kararı; 23 Mayıs 1991 Oberschlick/ Avusturya Kararı; 26 Kasım 1991 Observer&Guardian/Birleşik Krallık Kararı; 26 Nisan 1979 Sunday Times/ Birleşik Krallık Kararı; 22 Mayıs 1990 Weber/İsviçre Kararı, 23 Nisan 1992 Castells/İspanya Kararı.
• Siebert S. Fred, Peterson Theodore and Schramm Wilburn, (1963), Four Theories of The Press, University of Ilinois Press, Urbana.
• Sinclair, John (2004), “Globalization, supranationalinstitutions, and media”, In J. Downing, D. McQuail, P. Schlesinger, & E. Wartella (Eds.), The hand book of media studies, Sage, London: Thousand Oaks, CA: SAGE Publications.
• Sitembölükbaşı, Şaban (2005), “Liberal Demokrasinin Çıkmazlarına Çözüm Olarak Müzakereci Demokrasi”, Akdeniz, İ.İ.B.F. Dergisi (10).
• Soysal, Mümtaz (1969), Dinamik Anayasa Anlayışı Anayasa Diyalektiği Üzerine Bir Deneme, Ankara: AÜSF Yayınları.
• Sunay, Reyhan (1999), “İfade Hürriyetinin Muhtevası ve Sınırları (Avrupa Sözleşmesinde ve Türk Anayasasında)”, (Yayımlanmış Doktora Tezi) Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Konya.
• Tanör, Bülent (1979), TCK 142. Madde Düşünce Özgürlüğü ve Uygulama, İstanbul: Forum Yayınları.
• Tanör, Bülent (1994), Türkiye’nin İnsan Hakları Sorunu, 3.b., İstanbul: BDS Yayını.
• Tezcan, Durmuş (2002), (Çeviri) Avrupa’da Düşünce Özgürlüğü Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesinin 10. Maddesine İlişkin İçtihat, Avrupa Konseyi, Etki Yayıncılık.
• The SAGE Hand book of Media Studies, 2004 by John D. H. Downing (Editor), John D. H. Downing & Denis McQuail & Philip Schlesinger & Ellen Wartell,SAGE Publications.
• http://shs.ntu.edu.tw/course/uploads/week_20121221054258_5536.pdf
• Uzun, Ruhdan (2007), İletişim Etiği, Sorunlar ve Sorumluluklar, Gazi Üniversitesi İletişim Fakültesi Kırkıncı Yıl Kitaplığı No:2.
• UNESCO İletişimin Geliştirilmesi için Uluslararası Programın Hükümetlerarası Konseyi Toplantı Raporu (IPDC The International Programme For The Development Of Communication) 22-23 MART 2012, UNESCO PARİS, (Raporlaştıran: Prof.Dr.Deniz Bayrakdar)
• Vodafone’dan telekulak itirafı, http://teknoloji.bugun.com.tr/turkiye-de-var-mi-haberi/1135193 (Erişim Tarihi:06.06.2014)
• Vural Ali Murat, “Parti İçi Demokrasi ve Siyasal İletişime Katkıları”, s.159; http://www.siyasaliletisim.org/ pdf/ particidemokrasivesiyasal iletisim.pdf (Erişim Tarihi:02.05.2012)
• Wallerstein, Immanuel (2005), Modern Küresel-Sistem, İstanbul: Pınar Yayınları.
• Wayne, Mike (2006), Marksizm ve Medya Araştırmaları Anahtar Kavramlar, Çağdaş Eğilimler, (Çeviren: Barış Cezar), İstanbul: Yordam Kitap Basın ve Yayın.
• Waters, Malcolm (1995), Globalization. (London: Routledge)
• Wolton, Dominique (1991), Medya, Siyasal İletişimin Zayıf Halkası, Birikim Dergisi, S.30.
• Yıldırım, Yılmaz (2006), “JurgenHabermas’ın İletişimsel Eylem Kuramı”, Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, Cilt: VIII, Sayı: 2.
• Yılmaz, Sait, “Avrupa Birliği Ve ABD Kaybediyor Ya Türkiye?”, s.4. http://orkam.aydin.edu.tr/analiz/avrupa_ birligi_abd_kaybediyor_yaturkiye.pdf (Erişim Tarihi:12.04.2012)
• Yılmaz, Sait, “21.Yüzyılda Güvenlik Alanının Yeni Aktörleri: Özel Askeri Şirketler ve Kontratçı Firmalar”, Harp Akademileri K.lığı, SAREN Enstitüsü, Güvenlik Stratejileri Dergisi, Yıl: 3, Sayı: 6, (İstanbul, Aralık 2007).
• Zabçı, Filiz Çulha (2004), “Yeni Savaşların Gizli Yüzü: Özel Askeri Şirketler”, Mülkiye Dergisi, Cilt: 28, Sayı: 243.
• http://orkam.aydin.edu.tr/analiz/avrupa_birligi_abd_kaybediyor_yaturkiye.pdf (Erişim Tarihi:12.04.2012)
• http://www.inhak.adalet.gov.tr/faaliyet21/aihm_diger_ulke/3.pdf (Erişim Tarihi; 13.05.2014)
• http://www.siyasaliletisim.org/pdf/particidemokrasivesiyasaliletisim.pdf (Erişim Tarihi:02.05.2012)