İktidar ve Medyatik Şiddet: Özgecan Aslan ve Şefika Etik Cinayetleri Analizi

Year 2017, Issue: 27 - MEDYA ve ŞİDDET-1, 135 - 160, 25.07.2017

Memet Arslan

Abstract

Bireylerin ya da grupların davranışlarının yönlendirilme biçimi, yani bir “yönetim” sorunu olan iktidar

ile bu iktidarın ideolojik araçlarından biri olan medyada şiddet, farklı biçimlerde sunulmakta ve temsil

edilmektedir. Şiddet medyada; kimi zaman haber için kullanılan görselde, kimi zaman da haberin

metninde yer almaktadır. Bu çalışmanın ana amacı, medya tarafından gazete haberlerinde kurgulanan

ve yeniden üretilen “medyatik şiddetin” nasıl ve hangi yöntemlerle ortaya çıktığını açıklamaktır.

Toplumsal cinsiyet odaklı olan bu şiddet, fiili olmaktan ziyade söylemsel, yazınsal ve metinseldir. Bu

çerçevede çalışmada 7 Ekim 2011 tarihinde Habertürk gazetesinde yer alan Şefika Etik ve 15 Şubat 2015

tarihinde Akşam gazetesinde yer alan Özgecan Aslan cinayeti haberinin eleştirel söylem çözümlemesi

yapılmıştır. Çalışmanın bulguları, haberde kurgulanan ve yeniden üretilen medyatik şiddetin,

kadına yönelik şiddeti olumladığı ve kamuoyunda şiddete dayalı söyleme meşruiyet kazandırdığını

göstermektedir.

Keywords

İktidar, Medyatik Şiddet, Eleştirel Söylem Çözümlemesi, Özgecan Aslan, Şefika Etik

References

• Alankuş, S. (2003). BİA Medya ve toplum seminerleri ile elinizdeki kitapçık üzerine. S. Alankuş (Der.), Medya ve toplum, habercinin el kitabı içinde (ss. 25-42). İstanbul: IPS İletişim Vakfı Yayınları.
• Altaylı, F. (2011). Rahatsız oldunuz değil mi?. 13.07.2016 tarihinde http://www.haberturk.com/yazarlar/ fatih-altayli/677372-rahatsiz-oldunuz-degil- mi adresinden edinilmiştir.
• Althusser, L. (2015). İdeoloji ve devletin ideolojik aygıtları. A. Tekin (Çev.). İstanbul: İthaki Yayınları.
• Balman, M. (2013). Dildeki cinsiyetçilik: Feminizm. Argasdi Dergisi, (30), 5-6.
• Belge, B. (2007). Bianet ve kadın odaklı habercilik. S. Alankuş (Haz.), Kadın odaklı habercilik: hak haberciliği dizisi 2 içinde (ss. 196-208). İstanbul: IPS İletişim Vakfı Yayınları.
• Binark, M., & Gencel, B. M. (2007). Eleştirel medya okuryazarlığı, kuramsal yaklaşımlar ve uygulamalar. İstanbul: Kalkedon.
• Butler, J. (2014). Cinsiyet belası: Feminizm ve kimliğin altüst edilmesi. B. Ertür (Çev.). İstanbul: Metis Yayınları.
• Connell, R. W. (2016). Toplumsal cinsiyet ve iktidar: Toplum, kişi ve cinsel politika. C. Soydemir (Çev.). İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• Chomsky, N., & Herman, E. S. (1998). Medya halkla nasıl evet dedirtir. B. Akyoldaş (Çev.). İstanbul: Minevra Yayınları.
• Çiçeklerle kandırdı bıçakla öldürdü. (2011, 8 Ekim). 13.07.2016 tarihinde http://www.haberturk.com/ yasam/haber/677376-ciceklerle-kandirdi-bicakla- oldurdu adresinden edinilmiştir.
• Çoban, S. (2014). “İktidar”ın “medya”sı. E. Arsan & S. Çoban (Haz.), Medya ve iktidar –hegemonya, statüko, direniş- kitabı içinde (ss. 27-53). İstanbul: Evrensel Basım Yayın.
• Dursun, Ç. (2007). Hak haberciliğinin doğası ve olanağı. S. Alankuş (Haz.), İnsan hakları haberciliği, hak haberciliği dizisi içinde (ss. 105-127). İstanbul: IPS İletişim Vakfı Yayınları.
• Erol, D. D. (2014). Toplumsal cinsiyet açısından Türkiye yazılı basınında şiddet haberleri ve haber fotoğrafları. H. Kuruoğlu ve B. Aydın (Ed.), Toplumsal cinsiyet ve medya kitabı içinde (ss. 31-67). Ankara: Detay Yayınları.
• Fatmagül’ü izledi, Özgecan’ı öldürdü. (2015, 15 Şubat). Akşam. 13.07.2016 tarihinde http://www.aksam. com.tr/e-gazete/?tarih=15.02.2015 adresinden edinilmiştir.
• Federici, S. (2012). Caliban ve cadı. Ö. Karakaş (Çev.). İstanbul: Otonom Yayınları.
• Foucault, M. (2013). Hapishanenin doğuşu. M. A. Kılıçbay (Çev.). Ankara: İmge Kitapevi Yayınları.
• Foucault, M. (2014). Özne ve iktidar, seçme yazılar: 2. I. Ergüden ve O. Akınbay (Çev.). İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• Foucault, M. (2015a). Cinselliğin tarihi. H. U. Tanrıöver (Çev.). İstanbul: Ayrıntı Yayınevleri.
• Foucault, M. (2015b). Kelimeler ve şeyler: İnsan bilimlerinin bir arkeolojisi. M. A. Kılıçbay (Çev.). Ankara: İmge Kitapevi Yayınları.
• Gecekondu, Fatmagül’ün suçu ne? (2012, 16 Ocak). 13.07.2016 tarihinde https://www.youtube.com/ watch?v=W3HrGt5jbbE adresinden edinilmiştir.
• Gürbilek, N. (2001). Kötü çocuk Türk. İstanbul: Metis Yayınları.
• Han, B. C. (2016). Şiddetin topolojisi. D. Zaptçıoğlu (Çev.). İstanbul: Metis Yayıncılık.
• Hande istesin herkesi kapıya koyarım! Fatih Altaylı’ dan ilginç açıklamalar! (2011, 10 Kasım). 13.07.2016 tarihinde http://www.medyaradar.com/hande-istesin- herkesi-kapiya-koyarim-fatih-altaylidanilginc- aciklamalar-haberi-74040 adresinden edinilmiştir.
• İnal, A. (2003), Medyanın “etkisi” sorunsalına başka bir bakış. S. Alankuş (Der.), Medya ve toplum, habercinin el kitabı içinde (ss. 59-74). İstanbul: IPS İletişim Vakfı Yayınları.
• İnceoğlu, G. Y., & Çokmak, A. Nebahat (2009). Metin çözümlemeleri. İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• Koş Fatmagül koş oyunu çıktı. 13.07.2016 tarihinde http://teknoder.blogcu.com/kos- fatmagul-kos-oyunucikti/ 9248862 adresinden edinilmiştir.
• Köse, E. (2013). Cinsiyet / toplumsal cinsiyet ikiciliği üzerine eleştirel yaklaşımlar ya da doğa “doğal mıdır”. Doğu Batı Düşünce Dergisi, (16) 64, 37-52.
• Mater, N., & Çalışlar, İ. (2007). Medyadaki durumu tersine çevirmek. S. Alankuş (Haz.), Kadın odaklı habercilik: Hak haberciliği dizisi 2 içinde (ss. 167-195). İstanbul: IPS İletişim Vakfı Yayınları.
• Segal, L. (1992). Ağır çekim: Değişen erkeklikler değişen erkekler. V. Ersoy (Çev.), İstanbul: Ayrıntı Yayınevi.
• Tuduk, M. (2011). Medyada şiddet pornografisi. 13.07.2016 tarihinde http://www.radikal.com.tr/turkiye/ medyada-siddet-pornografisi-1065693/ adresinden edinilmiştir.
• Türkiye Gazeteciler Cemiyeti (TGC). (2016). Kadın ve medya: Toplumsal cinsiyet eşitlikçi haber kılavuzu. İstanbul: Akademi Yayınları.
• Ünsal, A. (2011). Kadına şiddette son nokta. 13.07.2016 tarihinde http://www.gazeteler.org/haberturkgazetesi/ 2011-ekim-07/ adresinden edinilmiştir.
• Van Dijk, T. (2015). Söylem ve ideoloji: Çokalanlı bir yaklaşım. B. Çoban & Z. Özarslan (Haz.), Söylem ve ideoloji kitabı içinde (ss. 15-97). İstanbul: Su Yayınevi.
• Yanıkkaya, B. (2009). Gündelik hayatın suretinde: Öteki korkusu, görsel şiddet ve medya. B. Çoban (Haz.), Medya milliyetçilik şiddet kitabı içinde (ss. 11-28). İstanbul: Su Yayınevi.
• Yaylagül, L. (2016). Kitle iletişim kuramları egemen ve eleştirel yaklaşımlar. Ankara: Dipnot Yayınları.
• Yavuz, Ş. (2016). Trabzon örneğinde, yerel medyada kadınların temsil biçimleri araştırması. Ş. Yavuz (Der.),
• Toplumsal cinsiyet ve medya temsilleri içinde (ss. 143-165) İstanbul: Heyamola Yayınları.