Abstract
Son 30 yıla kadar, kistik ekinokokkozis (CE) tedavisinde cerrahi
yaklaşım en doğru seçim olarak görülmekteydi. Hipertonik tuz
çözeltisi ve gümüş nitrat çözeltisi gibi skolisidal özellik gösteren
çözeltiler cerrahi işlemler esnasında kistlerin inaktivasyonu
için kullanılmakla birlikte bu çözeltilerin ciddi yan etkilere
de neden olduğu bilinmektedir. Bu çalışmada, Cuminum
cyminum L.’nin hidatik kist protoskoleseslerine karşı in vitro
skolisidal etkinliğine ek olarak oluşturulan fare modelinde akut
toksisitesi de incelenmiştir. Protoskolesesler aseptik şartlarda
hidatik kisti olan koyunların karaciğerlerinden aspire edilerek
elde edilmiştir. Uçucu yağ (12.5-100 μl/mL) ve metanollü
ekstre (12.5-100 mg/mL) farklı derişimlerde 5-60 dakika
uygulanmıştır. Protoskoleseslerin canlılığı eosin eksklüzyon
yöntemiyle (%0.1 eozin boyama) ile tespit edilmiştir. Buna
ek olarak, 32 erkek NMRI fare kullanılarak C.cyminum’un
akut toksistesi çalışılmıştır. C.cyminum’un metanollü ekstresi
100 ve 50 mg/ml derişimlerde uygulandığında 10 ve 20
dakika maruziyet sonrasında protoskoleseslerin %100’ünü
öldürmüştür. C.cyminum’un uçucu yağı, 50 ve 25 μl/mL
derişimlerde uygulandığında ise sırasıyla 10 ve 20 dakika
maruziyet sonrasında tüm protoskoleseslerin öldüğü tespit
edilmiştir. Uçucu yağ ile yapılan çalışmalarda 1 ml/kg doza
kadar ölüm saptanmazken 2 ml/kg dozda ölüm oranı %25’tir.
Metanollü ekstre ile çalışıldığında ise 4 g/kg doza kadar ölüm
gerçekleşmemiştir. Elde edilen bulgular değerlendirildiğinde C.
cyminum’un potansiyal skolisidal etkinliğine ek olarak ciddi bir
toksiste göstermediği ve bu nedenle hidatik kist cerrahisinde
bitkisel kaynaklı bir skolisidal olarak kullanılabileceği önerilmiş
ancak önerininin doğrulanması için ileri klinik çalışmalara
ihtiyaç duyulduğu da belirtilmiştir.