COVID-19 SALGIN SÜRECİNİN İŞLETMELERE OLAN ETKİLERİNİN BAĞIMSIZ DENETÇİ RAPORLARINA YANSIMALARI

Year 2022, Volume: 24 Issue: COVID-19 Özel Sayısı, 1 - 29, 30.06.2022

Sedat Coşkun

https://doi.org/10.31460/mbdd.971428

Abstract

Bu çalışmada temel amaç covid-19 salgın sürecinin işletmelere olan etkilerinin bağımsız denetçilerin gözüyle ortaya konulmasıdır. Bu amaç doğrultusunda Borsa İstanbul’da 12 farklı sektörde faaliyette bulunan 378 şirketin 2020 yılına ait bağımsız denetim raporları incelenmiştir. Bağımsız denetim raporlarında covid-19 salgın sürecine yönelik denetçilerin açıklamalarının tespiti için nitel araştırma yöntemlerinden doküman analizi yöntemi kullanılmıştır. Elde edilen veriler betimsel ve içerik analizine tabi tutularak frekans ile yüzde değerleri üzerinden analiz edilmiştir. Yapılan inceleme sonucunda covid-19 salgın sürecine yönelik denetim raporlarında açıklamaların en çok kilit denetim konuları ile dikkat çekilen hususlar paragraflarına yansıdığı görülmüştür. Denetçilerin şartlı görüş dayanağı olarak ise covid-19 salgın sürecine yönelik açıklamanın varlığı tespit edilememiştir. Çalışmada covid-19 salgın sürecinin etkilerine yönelik denetçi açıklamaların daha çok mali sektörde olduğu tespit edilmiştir.

Keywords

Covid -19, Denetim Raporları, Denetçi Açıklamaları

REFLECTIONS OF THE EFFECTS OF COVID-19 PROCESS ON BUSINESSES ON INDEPENDENT AUDITORS' REPORTS

Abstract

The main purpose of this study is to reveal the effects of the covid-19 epidemic process on businesses through the view of independent auditors. For this purpose, the independent audit reports for 2020 of 378 companies operating in 12 different sectors in Borsa Istanbul were examined. Document analysis method, one of the qualitative research methods, was used to determine the statements of the auditors regarding the covid-19 epidemic process in the independent audit reports. The data obtained were subjected to descriptive and content analysis and analyzed over frequency and percentage values. As a result of the statements, it was seen that the statements in the audit reports regarding the covid-19 epidemic process were mostly reflected in the key audit matters and the highlights paragraphs. As a conditional opinion of the auditors, the existence of the statement for the covid-19 epidemic process could not be determined. In the study, it was determined that the auditors’ statements about the effects of the covid-19 epidemic process were mostly in the financial sector.

Keywords

Covid -19, Audit Reports, Auditor Statements

References

• Adana, B. A., & Özbirecikli, M. (2020). Bağımsız Denetim Sürecinin Covid-19 Salgınının Etkileri Açısından Değerlendirilmesi. İşletme Araştırmaları Dergisi, 12(2), 2080-2093. https://doi.org/10.20491/isarder.2020.963
• Albitar, K., Gerged, A. M., Kikhia, H., Hussainey, K. (2020). Auditing in Times of Social Distancing: The Effect of Covid-19 on Auditing Quality. International Journal Of Accounting & Information Management, 29(1), 169-178. https://doi.org/10.1108/IJAIM-08-2020-0128
• Altuk, V. E. (2020). Covid-19 Salgınının İç Denetim Üzerindeki Etkileri: Bir Çözüm Önerisi Olarak Uzaktan Denetim. Denetişim, 22, 15-26. https://dergipark.org.tr/en/pub/denetisim/-issue/60158/879614
• Atakan, M. (2020). Siber Güvenlik Risklerinin ve Covid-19 Salgınının Uzaktan Denetim Üzerindeki Etkileri. Denetişim, 22, 27-39. https://dergipark.org.tr/en/pub/denetisim/issue/60158/879614
• Bircan, N. G. (2020). Belirsizlik ve Kriz Durumlarında Çevik Denetim Anlayışı ve Denetim Mesleği Üzerine Etkileri: Covid-19 Vakası Üzerine Bir Değerlendirme. Mali Çözüm Dergisi, 30, 245-258. https://ismmmo.org.tr/Yayinlar/Mali-Cozum-Dergisi/sayi-161/--2869
• Castka, P., Searcy, C. & Fischer, S. (2020). Technology-Enhanced Auditing in Voluntary Sustainability Standards: The Impact of Covid-19. Sustainability, 12(11), 4740. https://doi.org/10.3390/su12114740
• Cavlak, H. (2020). Covid-19 Pandemisinin Finansal Raporlama Üzerindeki Olası Etkileri: BİST 100 Endeksi’ndeki İşletmelerin Ara Dönem Finansal Raporlarının İncelenmesi. Gaziantep Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 19, 143-168. https://doi.org/10.21547/jss.755865
• Chen, X., Xiao, H. & Zhang, Y. (2021). To What Extent Did Independent Directors Help Firms’ Recovery During the Covid-19 Pandemic? Evidence From China. Applied Economics, 1-17, DOI: 10.1080/00036846.2021.1904114.
• Cinel, E. A. (2020). Covid-19’un Küresel Makroekonomik Etkileri ve Beklentiler. Politik Ekonomik Kuram, 4(1), 124-140. https://doi.org/10.30586/pek.748538
• Crosby, A. W. (2003). America’s Forgotten Pandemic: The Influenza Of 1918. 2nd edition, Cambridge University Press, Cambridge.
• Demir, Z. (2020). Covid-19’un TFRS Kapsamındaki Finansal Raporlamaya Olan Etkileri ve TMS Kapsamında Denetçinin Dikkate Alması Gereken Hususların Değerlendirilmesi. Muhasebe ve Denetime Bakış, 21(61), 255-278. https://dergipark.org.tr/en/pub/mdbakis/issue/56331/781638
• World Health Organization. (2021). WHO Coronavirus (COVID-19) Dashboard. https://covid19.who.int/. (Erişim Tarihi: 25.04.2021)
• Eulerich, M., Wagener, M. & Wood, D. A. (2021). Evidence on Internal Audit Effectiveness from Transitioning to Remote Audits Because of Covıd-19. Available At Ssrn 3774050. 1-24. http://dx.doi.org/10.2139/ssrn.3774050
• Hay, D., Shires, K. & Van Dyk D. (2021). Auditing in the time of COVID – the impact of COVID-19 on auditing in New Zealand and subsequent reforms, Pacific Accounting Review, Vol. ahead-of-print No. ahead-of-print. https://doi.org/10.1108/PAR-09-2020-0155.
• Kaka, E. J. (2021). Covid-19 and Auditing. Journal of Applied Accounting and Taxation, 6(1), 1-10. https://doi.org/10.30871/jaat.v6i1.2311
• Karacan, S. (2020). Yeni Tip Koronavirüs'ün (Covid-19) Finansal Tablolara Muhtemel Etkileri. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 13(73), 944-952.
• Karakaya, G. (2020). Covid-19 Gündeminde İşletme Sürekliliği ve Bağımsız Denetim İlişkisi. İstanbul Ticaret Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 19(37), 14-29. https://dergipark.org.tr/en/pub/iticusbe/-issue/55168/754003
• Karakoç, M., & Gündüz, M. (2021). Covid 19 Sürecinde Sınırlı Bağımsız Denetim ve BİST 100 Şirketleri Üzerine Bir Araştırma. Opus Uluslararası Toplum Araştırmaları Dergisi, 17(Pandemi Özel Sayısı), 11 (17), 3573-3595. https://doi.org/10.26466/opus.895785
• Khatib, S. F., & Nour, A. N. I. (2021). The Impact of Corporate Governance on Firm Performance During the Covid-19 Pandemic: Evidence from Malaysia. Journal of Asian Finance, Economics and Business, Forthcoming, 8(2), 0943–0952. https://papers.ssrn.com/sol3/papers.cfm?-abstract_id=3762393
• Köse, T., & Ağdeniz, Ş. (2020) Covid-19 Salgınının BDS 570 İşletmenin Sürekliliği Standardının Uygulama Sürecine Etkileri. Mali Çözüm Dergisi, 30, (161) 69-94. https://ismmmo.org.tr/Yayinlar/Mali-Cozum-Dergisi/sayi-161/--2869
• Luo, Y., & Malsch, B. (2020). Exploring Improvisation in Audit Work Through Auditors Response to Covid-19. Available At Ssrn 3643823.1-52. http://dx.doi.org/10.2139/ssrn.3643823
• Mostafa, F. N. (2021). Studying Accounting and Audit Considerations of Global Pandemic Coronavirus (Covid-19) Crisis and Its Effects on Financial Reports and Auditing Procedures, Survey Study In Egyptian Market. The Journal of Financial and Business Research, (22), January, 325-360. DOI: 10.21608/jsst.2020.49119.1160
• Owolabi, S. A., & Joshua, A. A. (2020). Application of ISA 300 and Audit Quality in the Covid-19 Pandemic Era: Standpoints of Accounting Practitioners. American Journal of Humanities and Social Sciences Research (Ajhssr) 4(11), 210-222. https://www.ajhssr.com/volume-4-issue-11/
• Saleem, K. S. A. (2021). The Impact of the Coronavirus Pandemic on Auditing Quality in Jordan. International Journal of Innovation, Creativity and Change, 15(4), 31-40. https://www.ijicc.net/index.php/ijicc-editions/2021/219-vol-15-iss-4
• Sevgi, I.E. (2020). Covid-19’un Çalışma Hayatına Yansımaları: Salgından Etkilenen Bazı Ülkeler Tarafından Alınan Önlemler. Dicle Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 10(19), 212-231. https://dergipark.org.tr/en/pub/duiibfd/issue/54251/714976
• Sevgi, I.E. (2020). Covid-19’un İşletmeler ve Çalışanlar Üzerindeki Etkisi: Almanya, Amerika ve Belçika’dan Örnekler. Akademik Yaklaşımlar Dergisi, 11(2),204-221. https://dergipark.org.tr /en/pub/ayd/issue/58217/831122
• Statiasta. (2021). Impact of the coronavirus pandemic on the global economy - Statistics & Facts. https://www.statista.com/topics/6139/covid-19-impact-on-the-global-economy.(Erişim Tarihi: 25.04.2021)
• Tache, M., Cazazian, R., & Moldoveanu, V. (2020). Financial Audit and Financial Reporting under IFRS in the context of Coronavirus. Annals - Economy Series, Constantin Brancusi University, Faculty of Economics, (6) 103-111, (Erişim Tarihi: 03.03.2021)
• Türkiye Cumhuriyeti Sağlık Bakanlığı. (2021). COVID-19 Bilgilendirme Platformu. https://covid19.saglik.gov.tr (Erişim Tarihi: 05.05.2021)
• Uluslararası Çalışma Örgütü (ILO). https://ilostat.ilo.org/topics/covid-19/ (Erişim Tarihi: 25.04.2021)
• Yücel, S., & Durak, İ. (2021). COVID-19’un BİST İmalat Sektörü Firmalarına Olan Finansal Etkilerinin Finansal Oranlar ve İstatistiksel Tekniklerle İncelenmesi. Muhasebe ve Finansman Dergisi, 90, 101-126. https://doi.org/10.25095/mufad.813411