Türklerin en eski inanç sisteminin tek tanrı inancı olduğu kabulünün yanında önemli bir yer tutan kültler oldukça yaygındır ve Umay’ın da bir kült olduğu ifade edilmektedir. İlk olarak Köktürk Kitabeleri’nde umay teg ögüm katun (KT D 31) ve teŋri umay ıdok yėr suv basa bėrti erinç (T/2 B 3) ibarelerinde karşımıza çıkan Umay başlangıçta doğum, bereket ve çocukların koruyucu Tanrıçası olarak tasavvur edilmiştir. Eski Türk inanç sistemindeki doğum kavramı ile Budizm’deki doğum kavramı temelde birbirinden oldukça farklıdır, ancak Umay aracılığıyla bir ortaklık kurulduğu görülmektedir. Budizm’de yeniden doğum inancına göre, ölen her insanın ruhu farklı bir bedene girmek suretiyle tekrar doğmaktadır. Budizm’de nihai hedef olan Nirvana’ya ulaşana kadar devam edecek yeniden doğumlar dört farklı şekilde gerçekleşmektedir. Bu doğumlardan biri olan ög karınca tugum aynı zamanda Umay’da tugum olarak karşımıza çıkmaktadır. Bu kullanım aracılığıyla eski Uygurca Budist metinlerde Umay ile doğum arasında bağlantı kurularak kadına kutsallık atfedildiği görülmektedir.
Primary Language | Turkish |
---|---|
Subjects | Old Turkic Language (Orhon, Uyghur, Karahan) |
Journal Section | İnceleme Makaleleri |
Authors | |
Early Pub Date | July 4, 2023 |
Publication Date | July 9, 2023 |
Submission Date | June 15, 2023 |
Published in Issue | Year 2023 Volume: 3 Issue: 4 |